Fotoserie “The Mouth of Krishna”. Pigmenten, Japans papier en bladgoud. 2013

Voor de Spaanse fotografen Anna P. Cabrera en Angel Albarrán [en – evenals de volgende links] vormen tijd, herinnering en schoonheid de drie belangrijkste pijlers van hun professionele en emotionele houding tegenover kunst.

Ze signeren hun werk met “Albarrán Cabrera”. De gewaagde kunstwerken van het tweetal onderscheiden zich op het huidige competitieve strijdtoneel van de fotografie dankzij gebruik van een uitgebreid palet van procedés en materialen, waaronder platina- en palladiumdruk, blauwdruk [cianotypie] en zilvergelatinedruk. Ook hebben ze procedés ontwikkeld waarin washipapier [Japans papier gemaakt van de vezels uit de bast van gampibomen] en bladgoud wordt toegevoegd aan gepigmenteerde afdrukken.

‘Alles met maar een doel: we willen meer parameters tot onze beschikking hebben om te spelen met de ervaring van de toeschouwers dan alleen het beeld zelf,’ aldus de kunstenaars. ‘De consistentie, kleur, afwerking, tonaliteit en zelfs de randen van een afdruk kunnen de beschouwer extra informatie geven.’

Albarrán en Cabrera hebben geëxposeerd in de Verenigde Staten, Spanje, Japan, Zwitserland, Nederland, Libanon, Italië en andere landen. Hun laatste tentoonstelling “Subtle Shadows of Bamboo on Bamboo” [Subtiele schaduwen van bamboe op bamboe] in Antwerpen, België, duurde tot 10 maart 2019. In april 2019 worden foto's van Albarrán en Cabrera in New York geëxposeerd op de AIPAD Show door IBasho Gallery en bij Art Paris door galerie Esther Woerdehoff.

In dit interview met Global Voices vertellen Albarrán (geboren in 1969 in Barcelona) en Cabrera (geboren in 1969 in Sevilla, de Spaanse hoofdstad van Andalusië) over hun werkmethoden en de geheimen van hun samenwerking als duo.

Omid Memarian: De begrippen herinnering en identiteit nemen in jullie fotografie een prominente plaats in. Wat is jullie persoonlijke band met deze thematiek en hoe komt dit tot uiting in jullie werk?

Anna: Alles wat we zijn is herinnering. Als je je bezighoudt met iets dat gecorreleerd is aan de wetenschap, laat je je inspireren door datgene wat wetenschappers al ontdekt hebben om de wereld te begrijpen. Wat het begrip identiteit betreft; je bent wat je bent dankzij je herinneringen. Je bent je eerste verjaardag, je bent je moeders herinneringen, je bent de herinneringen aan je schooldagen. Dat alles ben jij. Zelfs de manier waarop we de tijd conceptualiseren om de werkelijkheid te begrijpen, is gebaseerd op herinnering. Dit komt nog duidelijker naar voren bij personen die aan geheugenverlies lijden. Voor hen bestaat er geen tijd.

Fotoserie “The Mouth of Krishna”. Pigmenten, Japans papier en bladgoud. 2016

We hopen dat onze foto's onbewuste associaties oproepen bij de toeschouwers, gebaseerd op hun herinneringen. We hebben zelfs liever dat toeschouwers onze fotografie op een compleet andere wijze interpreteren dan hoe we het ons oorspronkelijk hadden voorgesteld. Dan creëren ze voor zichzelf een hele nieuwe manier van denken.

Herinnering is de leidraad van al onze fotoseries. Centraal staat de serie “The Mouth of Krishna” [De mond van Krishna]. Het is het resultaat van alles wat we tot nu toe hebben geleerd. De fotoserie is gerelateerd aan de wijze waarop herinneringen onze werkelijkheid bij elkaar houden, hoe we onze waarnemingen classificeren en onderling verbinden.

Langzamerhand zien we dat sommige concepten aan kracht winnen en daaruit ontstaat een nieuw portfolio. In de reeks “This is you here” [Dit ben jij hier] onderzoeken we het concept identiteit en hoe die op basis van onze herinneringen wordt gecreëerd.

In de reeks “Kairos” staat het idee van de menselijke beleving van tijd centraal. Tijd is niet iets tastbaars, maar een eigenschap van het universum. Met behulp van onze herinneringen creëren we het concept van tijd en verdelen dit in verleden, heden en toekomst.

Fotoserie “The Mouth of Krishna”. Pigmenten, Japans papier en bladgoud. 2016

OM: Jullie hebben lange tijd doorgebracht in Japan. Op welke wijze staat deze speciale geografie in verband met jullie visie op de wereld van kunst en cultuur?

Angel: De Japanse cultuur is heel belangrijk voor ons en voor ons werk. Deze cultuur is, zoals vele andere, onderhevig aan talloze stereotypen en grote misvattingen. Om te beginnen kun je in de val terechtkomen van de Japanse esthetica en filosofie. Maar als je de taal, het volk en de geschiedenis van Japan bestudeert, ontdek je de werkelijkheid van dit land: de goede, slechte en verschrikkelijke dingen die ieder land heeft. Toch heeft Japan ook iets fascinerends. Het biedt ons een totaal andere interpretatie van de werkelijkheid, vergeleken met ons Westers idee van de werkelijkheid. We leven allemaal op dezelfde wereld, maar die wordt op verschillende manieren geïnterpreteerd – totaal verschillend.

De Westerse wereld is geobsedeerd door symmetrie en perfectie. Wij begrijpen schoonheid die door universele wetten wordt vormgegeven. Wij hechten grote waarde aan perfectie en eeuwigheid. De Japanse esthetica is echter heel anders. Schoonheid wordt gezien in het voorbijgaande, in imperfectie, in het rustieke en in melancholie. Ze streeft naar dat wat niet eeuwig, enigszins beschadigd, eenvoudig en fragiel is.

OM: Het esthetische aspect van jullie werk is heel gewaagd. Hoe wordt jullie werk, in een wereld waarin klassieke afbeeldingen van schoonheid terzijde zijn geschoven, in de kunstscène ontvangen?

Anna: Schoonheid is een zeer complex thema. Het is niet alleen heel moeilijk om te definiëren wat schoonheid is, maar ook hoe er mee om te gaan. Serieuze mensen voelen zich ongemakkelijk bij iets wat mooi is. Ze zijn bang dat je door schoonheid vergeet hoe het leven werkelijk is. Maar zoals de filosoof Alain de Botton heeft gezegd: ‘We hebben behoefte aan mooie dingen om ons heen, niet omdat we het gevaar lopen de lelijke dingen te vergeten, maar omdat verschrikkelijke problemen zo zwaar op ons drukken, dat we het gevaar lopen in wanhoop en depressie af te glijden … De kunst die door een natie of persoon ‘mooi’ wordt gevonden, biedt je vitale aanwijzingen over dat wat ontbreekt.’

In ons werk zijn we niet bewust op zoek naar schoonheid. Door het mysterie van het onbekende experimenteren we met de schoonheid van het ontdekken.

Fotoserie “The Mouth of Krishna”. Pigmenten, Japans papier en bladgoud. 2016

OM: Jullie hebben je bezig gehouden met natuurfotografie in Europa en in Japan. Welke verschillen zien jullie tussen deze twee fotoseries?

Angel: Als westerlingen zijn we verrast en gefascineerd door de esthetische en filosofische interpretatie die het Oosten ten aanzien van de wereld heeft ontwikkeld. Het lijkt heel anders dan de onze, hoewel zowel het Westerse als het Oosterse gedachtegoed in dezelfde periode is ontstaan. Door de Griekse, presocratische filosofen van de School van Milete opnieuw te bestuderen, kunnen we in hun denken een overeenkomst met de Oosterse cultuur opmerken: de natuur.

Het Oosterse en specifiek het Japanse gedachtegoed, bezit door de evolutie van zijn cultuur nog steeds zijn voorouderlijk contact met de natuur. De idealen en concepten van de Japanse esthetica hebben voornamelijk religieuze invloeden ondergaan. In het shintoïsme en boeddhisme zijn de goden niet de scheppers van de natuur, maar is de natuur is een individuele entiteit. In onze Westerse traditie heeft het joods-christelijke idee van een schepper of God deze band met de natuur verbroken en ons afgescheiden van de traditionele, esthetische idealen van het oude Griekenland. De betekenis van woorden zoals Wabi-sabi, Miyabi, Shibui of Yuugen bestonden van oorsprong in onze Westerse cultuur, maar hebben zich niet zo ontwikkeld als in de Japanse cultuur. We verheugen ons over het feit dat deze gemeenschappelijke oorsprong aanwezig is in ons werk: de kijkers kunnen meestal niet aanwijzen welke foto's in Japan en welke op andere plaatsen zijn genomen.

Fotoserie “The Mouth of Krishna”. Pigmenten, Japans papier en bladgoud. 2018

OM: Wat zijn de belangrijkste elementen die invloed hebben op jullie werk en de wijze waarop jullie naar de omgeving en voorwerpen kijken?

Angel: Wij zijn altijd sterk beïnvloed geweest door kunstenaars uit verschillende disciplines: fotografen, schilders, schrijvers en wetenschappers. Onze visie op de werkelijkheid wordt gevormd door kennis uit de literatuur, filosofie, wetenschap, taalkunde, architectuur, muziek en kunst in het algemeen. Wij worden in ons werk gedreven door het leerproces. De fotografie helpt ons om onze werkelijkheid te begrijpen. Foto's zijn voor ons visuele notities in een notitieblok. Deze picturale notities worden in een bepaalde gemoedstoestand gemaakt en weerspiegelen onze geesteshouding ten opzichte van de werkelijkheid. Beetje bij beetje, na verloop van tijd, kijken we opnieuw naar ons werk. Het biedt ons nieuwe ideeën en perspectieven. Op dezelfde manier waarop je een notitieblok of agenda zou blijven gebruiken.

OM: Door welke concepten of thema's is publiek over de hele wereld geïnteresseerd in en enthousiast over jullie werk?

Anna P. Cabrera en Angel Albarrán. Met toestemming van de kunstenaars.

Anna: Door gebruik van hun zintuigen betreden mensen de spirituele wereld voorbij de fysieke wereld. Wij interpreteren de informatie die we ontvangen en creëren daarmee onze beleving van de ons omringende wereld. Ruimte en tijd zijn, in feite, ideeën die door mensen zijn gecreëerd om onze eigen werkelijkheid te begrijpen. We werken met thema's en concepten die universeel zijn, gemeenschappelijk voor het grootste deel van de mensen, onafhankelijk van hun oorsprong, cultuur of religie.

OM: Kunst is heel persoonlijk. Jullie signeren je werk met jullie namen. Op welke manier representeert jullie werk jullie persoonlijke visie en karakter? Hoe is jullie samenwerking?

Angel: Wij kunnen ons niet voorstellen om afzonderlijk van elkaar te werken. We leven samen en delen gemeenschappelijke interesses. We zijn individueel aan het werk als we op pad gaan om foto's te maken. Dit betekent dat we allebei ons eigen fototoestel meenemen en onafhankelijk van elkaar aan het werk zijn. We gaan samen met onze apparatuur naar een locatie, maar ieder van ons concentreert zich ter plekke en werkt geïsoleerd van de ander. Als we weer thuis komen, voegen we onze foto's samen. We bewerken de foto's in de donkere kamer of op de computer, zonder er stil bij te staan wie van ons daadwerkelijk de foto heeft gemaakt.

Anna: We zien geen negatieve aspecten aan het met elkaar samenwerken. Sterker nog, we kunnen ons niet eens voorstellen om individueel te werken. Uit logistiek oogpunt gezien is onze werkwijze zeer comfortabel. Omdat we met z'n tweeën zijn, kunnen we tezelfdertijd meer foto's maken vanuit verschillende gezichtspunten. Als een van ons een probleem heeft met zijn camera kunnen we elkaar helpen. Als een van ons even niet verder kan, kunnen we daarover praten en ons opnieuw focussen. Dit zijn slechts een paar van de vele voordelen.

Het creatieve proces is zeer stressvol. De scheppers van kunstwerken moeten de hele tijd en over alles beslissingen nemen. Zoals we allemaal weten, heeft niemand het juiste antwoord op alles. Als schepper heb je niemand tot wie je je kunt wenden om je bij te staan.