Documentaire “Queer Japan” introduceert de bruisende en veelzijdige LGTBQ+gemeenschap in Japan

Queer Japan interviewees

Enkele van de geïnterviewden van de documentaire Queer Japan, waaronder Nogi Sumiko, Atsushi Matsuda, Hiroshi Hasegawa, Gengoroh Tagame, Akira the Hustler, en Tomato Hatakeno. Foto met dank aan Graham Kolbeins, gebruikt met toestemming

Een documentaire die het leven van de veelzijdige LGTBQ+cultuur in Japan verkent, werd recent gelanceerd op streaming platforms. “Queer Japan”, een documentaire van de Canadese queer filmmaker, schrijver en designer Graham Kolbeins, verkent het leven van kunstenaars, activisten, pioniers en gewone mensen in de LGTBQ+ cultuur van Japan.

“”Queer Japan” gaat over eigenliefde, sociale gemeenschap en veerkracht,” zegt regisseur Graham Kolbeins in een interview met Global Voices. “Het gaat over de ambiguïteit van gender en sexualiteit, en de manier waarop taal onze opvattingen over deze concepten vormgeeft”.

De documentaire werd voor het eerst vertoond in juli 2019, en werd gespeeld op filmfestivals over de hele wereld. “Queer Japan” toont interviews met bijna drie dozijn leden van de Japanse LGTBQ+gemeenschap.

De film gaat over een verscheidenheid aan individuen die bezig zijn met kunst, activisme, nachtleven en politiek in Japan, gaande van een universitair docent, een tandarts, een drag queen – en de feesten die ze organiseert voor de LGTBQ+gemeenschap -, de eerste openlijk transgender verkozen ambtenaar in Japan, Aya Kamikawa, en de queer visuele kunstenaar Nogi Sumiko.

Nogi Sumiko 1

Nogi Sumiko. Foto met dank aan Graham Kolbeins, gebruikt met toestemming

“Queer Japan” bevat ook interviews met Gengoroh Tagame, de bekende homoseksuele erotische manga-ontwerper, die mainstream succes geniet in Japan, en over de hele wereld geïnterviewd wordt.

“Gengoroh Tagame is niet alleen een meester in homo-erotische kunst, hij creërde ook een renaissance van gay manga via G-men, een tijdschrift waarvan hij de mede-oprichter is [en een invloedrijk tijdschrift voor homoseksuele mannen in Japan],” zegt Kolbeins. “Tagame's invloed en referenties zijn eclectisch, en putten uit alle bronnen, gaande van de Marquis de Sade tot Go Mishima en Tom of Finland.”

De documentaire brengt ook een andere medestichter van het tijdschrift G-Men in beeld, Hiroshi Hasegawa, tevens schrijver, redacteur en activist. Sinds hij HIV-positief gediagnosticeerd werd in 1992, ijvert hij voor meer en betere behandeling van de ziekte in Japan. Hij speelde ook een belangrijke rol bij het voeren van campagnes tegen het sociale stigma van mensen met HIV en AIDS.

Hiroshi Hasegawa at Tokyo Rainbow Pride

Hiroshi Hasegawa bij de Tokyo Rainbow Pride. Foto met dank aan Graham Kolbeins, gebruikt met toestemming.

Kolbein zegt dat het oorspronkelijke idee voor wat de documentaire “Queer Japan” zou worden, teruggaat naar bijna tien jaar geleden, en naar zijn voorliefde voor Japanse manga.

“Ik was gewoon een heel grote fan van het gay manga genre en begreep niet waarom geen enkele uitgever in Noord-Amerika Engelse vertalingen van het werk van deze kunstenaars publiceerde”, zegt Kolbein. “In die tijd schreef ik voor kunst- en cultuurtijdschriften, en probeerde interviews op te zetten om gay manga-kunstenaars onder de aandacht te brengen”.

Terwijl er geen wetten zijn die volwassenen-sex met wederzijdse toestemming verbieden, bestaat er in Japan nog geen rechtspraak over discriminatie op het werk in verband met sexuele oriëntatie en genderidenteit, en het huwelijk tussen personen van hetzelfde geslacht is nog niet gelegaliseerd.

Kolbein zegt dat hij besloot contact op te nemen met Anne Ishii, een schrijfster en vertaalster, die momenteel directrice is van het Asian Arts Initiative in Philadelphia.

“We begonnen samen te werken rond 2012, toen we naar Tokio gingen om te werken aan een bloemlezing die we samen uitgaven, ‘Massive: Gay Erotic Manga and the Men Who Make It,'” zegt Kolbeins. “Kort daarna richtten we samen Massive Goods op, een mode- en publiciteitslabel [ook publicatie- en creatief agentschap], waarmee we onze samenwerking met queer en feministische kunstenaars van Japan verder zetten.”

Op basis van dit oeuvre ontvingen Kolbeins en Ishii in 2016 een Creative Artist Exchange Fellowship van de Japan-United States Friendship Commission (JUSFC), dat hen toeliet drie maanden in Japan door te brengen om interviews voor de documentaire te filmen.

Queer Japan - Poster

Queer Japan movie poster. Image courtesy Graham Kolbeins, used with permission.

“Na het JUSFC-fellowship gekregen te hebben, verzamelden we de rest van het productiebudget voor de documentaire door crowdfunding,” vertelt Kolbeins. “Door het werk dat Anne en ik deden bij Massive konden we een publiek bereiken dat al in veel  thema's van de film geïnteresseerd was”.

Uiteindelijk kostte het de makers van de documentaire, Kolbeins en producers Iida en Anne, vijf jaar om de film te vervolledigen vooraleer hij getoond werd tijdens het festival circuit in 2019.

Kolbeins zegt dat “Queer Japan” producer Hiromi Iida ook een sleutelrol speelde bij de documentaire door hem in contact te brengen met de LGTBQ+ community van Japan.

“Ik ontmoette Hiromi op Twitter, contact zoekend na verschillende korte documentaires gezien te hebben die zij gemaakt had in de drag-scene van Tokio”.

Hiromi Ishii introduceerde Kolbiens bij community-leiders zoals Margarette, die de iconische boekwinkel Okamalt openhoudt, en ook Department H presenteert, bekend als “Tokyo's meest begerenswaardige fetish parties.”

De laatste tien jaar kon Kolbeins kennis maken met een LGBTQ+ cultuur in Japan die hij beschrijft als “veelzijdig, robuust en bruisend”.

“Tegelijkertijd worden de leden van de Japanse queer community geconfronteerd met tal van juridische obstakels, druk van familie, en discriminatie. Het is een situatie die ertoe leidt dat velen zich niet outen, vooral in de werkomgeving”, vertelt Kolbeins

“Zichtbaarheid en aanvaarding groeien jaar na jaar, en zoals je kan zien in “Queer Japan”, zijn er heel wat mensen die luid en duidelijk sociale druk weerstaan,” vertelt Kolbeins. “Er is een groeiende spirit van solidariteit en collectieve macht in de gemeenschap”.

De documentaire is nu beschikbaar om te kijken in bepaalde regio's op verschillende  online streaming-diensten. Kolbeins zegt te hopen dat de film kan verschijnen in Japanse bioscopen in 2021, afhankelijk van de pandemie-omstandigheden. Updates over de film zijn gepost op het Twitter-account van de documentaire, @queerjapan.

Start een discussie

Auteurs graag inloggen »

Regels

  • Alle reacties worden beoordeeld door een moderator. Verzend je reactie maar één keer, anders kan deze als spam worden gemarkeerd.
  • Wees respectvol tegen elkaar. Reacties met hatelijke opmerkingen, obsceniteiten en persoonlijke aanvallen worden niet goedgekeurd.