Feestelijke collage na goedkeuring van de wet op het levenstestament, met foto's van burgers die voor de zaak hebben gestreden en hun verhaal openbaar hebben gemaakt. Van links naar rechts: dj Fabo, Max Fanelli, Piergiorgio Welby en Eluana Englaro. Foto: Nando Di Giovanni voor de website Alternativa Libera, gebruikt met toestemming.

Op 14 december 2017, heeft het Italiaanse parlement de wet op het levenstestament of negatieve wilsverklaring goedgekeurd, die burgers toestemming geeft om bij het levenseinde te beslissen welke medische behandeling ze willen ondergaan en welke ze willen weigeren.

Il #biotestamento è legge dello Stato: via libera definitivo al #Senato con 180 sì https://t.co/TRP1JtrSOP pic.twitter.com/CdY2LbEvMS

— Unica Radio (@UnicaRadio) 19 dicembre 2017

Het #levenstestament is nationale wet: met 180 ja-stemmen is de weg definitief vrij voor de #Senaat https://buff.ly/2AomeCI

Een lange strijd van Luca Coscioni tot dj Fabo:

De goedkeuring van de wet op het levenstestament of negatieve wilsverklaring komt na een lange strijd waarbij de burgermaatschappij, politici en bekende personen betrokken zijn geweest. De eerste van hen was Luca Coscioni, marathonloper en voorzitter van de Partito Radicale. Hij verrichtte onderzoekswerk aan het Economisch Departement van de Universiteit van Trento en Economische Wetenschappen aan de Università degli Studi della Tuscia in Viterbo. Tijdens zijn training voor de marathon van New York, in 1995, ontdekte Coscioni dat hij leed aan de spierziekte ALS (amyotrofische laterale sclerose).

Coscioni, die overleed in 2006 en naar wie een vereniging is vernoemd, heeft zich ingezet voor de wet en schreef op zijn blog [it – alle links tenzij anders aangegeven]:

De betekenis van mijn bestaan is in de eerste plaats om het te leven, zoals het mij is gegeven, niet meer en niet minder. In mijn “radicale” avontuur, is het belangrijkste, dat ik denk te hebben gerealiseerd, om van een ziekte een mogelijkheid tot wedergeboorte en politieke strijd te hebben gemaakt. Dat ik de kracht en de moed heb gehad om mijn privéleven openbaar te maken. Dat ik heb laten zien dat de zieke persoon, in de eerste plaats, mens is en, als zodanig, recht heeft op een volledig, en vrij, bestaan, tegen het algemene gevoel en de dagelijkse hypocrisie, die ons, daarentegen, naar een niemandsland wil sturen.

Ook Michele Gesualdi, twee zittingsperioden lang voorzitter van de raad van de provincie Florence, die als gevolg van dezelfde ziekte de politiek moest verlaten, heeft een bijdrage geleverd aan de strijd voor goedkeuring van deze wet. Hij schreef een open brief – toen de wet nog moest worden goedgekeurd door de twee kamers van het Italiaanse parlement – waarin hij verzocht om het wetgevingsproces te versnellen:

[…] ik verzoek u om zich dergelijke drama's voor te stellen en deze te verlichten door een versnelde invoering van de wet op het levenstestament. Waar het om gaat is niet om euthanasie mogelijk te maken, maar alleen om de betrokkene die, helder van geest en wilsbekwaam, aan zijn levenseinde is gekomen, vrij te laten in zijn keuze niet onnodig te worden gepijnigd en om de angst van zijn naasten te verlichten, die niet tegen de wil van hun geliefde willen handelen. […]

Infografiek over het wetsontwerp voor het levenstestament, gemaakt door de Associazione Luca Coscioni – foto van de Facebook-pagina van de vereniging.

In de loop der jaren hebben andere bekende personen zoals Eluana Englaro, Piergiorgio Welby, Max Fanelli en Dj Fabo zich op de Italiaanse media ingezet voor de zaak.

Reacties van katholieken en de woorden van de paus.

Italiaanse katholieke kringen, waaronder zorginstellingen en personeel in de zorg, gingen meteen dwars liggen. In een artikel op ilsussidiario.net presenteert Niccolò Magnini de verschillende standpunten en protesten van de gelovigen. Hij geeft commentaar op een petitie die de katholieke wereld naar de Italiaanse president Mattarella heeft gestuurd met het verzoek om de wet niet te ondertekenen:

De belangrijke positie van het Vaticaan ten aanzien van het onderwerp van de in katholieke kringen fel bekritiseerde wet, volgt enkele uren na de petitie die de katholieke wereld heeft ingediend bij de Italiaanse president Mattarella om de wet op de DAT (Disposizioni Anticipate di Trattamento – negatieve wilsverklaring) en het levenstestament terug te sturen als zijnde “ongrondwettelijk”.

Paus Franciscus heeft echter enkele dagen voor goedkeuring van de wet hardnekkige, therapeutische behandelingen afgewezen, zoals formiche.net meldt:

Vragen over het levenseinde hebben de mensheid altijd bezig gehouden, maar nemen nu nieuwe vormen aan, omdat onze kennis en technische mogelijkheden zijn geëvolueerd,’ zei de paus. ‘Omdat het tegenwoordig mogelijk is om het leven te verlengen op een wijze waarvan we vroeger niet hadden kunnen dromen, en er dus meer wijsheid nodig is, omdat pogingen om behandelingen voort te zetten een sterk effect hebben op het lichaam, maar niet altijd goed zijn voor de hele mens.’

De noodzaak van een wet op een vroegtijdig levenseinde werd al lange tijd gevoeld. De publieke opinie heeft dit laten weten, ondanks politieke tegenstellingen die deze wet tegenhielden. Giovanna Greco zegt:

De urgentie van een wet over deze materie wordt vanuit meerdere bronnen erkend. Uit data van Eurispes in het Rapporto Italia 2016 blijkt dat 60% van de Italianen (een stijging van 4,8% in vergelijking met 2015) euthanasie in de wet wil regelen. Van de medici is 42% voor een “milde dood” en 34% tegen, volgens het Medscape Ethics Report uit 2014.

Op controlacrisi.org citeert [it] dr. Ignazio Marino [en], chirurg gespecialiseerd in orgaantransplantaties en voormalig burgemeester van Rome (2013-2015), artikel 32 van de Italiaanse grondwet:

Er is geen wet goedgekeurd die euthanasie toestaat: er is een wet goedgekeurd waarin het kiezen voor een behandeling wordt toegestaan. En dat is, in 1948, vastgelegd in artikel 32 van de Italiaanse grondwet: ‘Niemand kan, tenzij op grond van wettelijke bepalingen, worden gedwongen tot een bepaalde medische behandeling. De wet mag in geen geval de grenzen van de waardigheid van de persoon overschrijden. Daarom is het een overwinning voor alle Italianen die geloven in de constitutie en vrijheid van keuze.

Helaas bestaat, met het oog op de komende verkiezingen, het risico dat conservatieve, politieke krachten zullen winnen en deze grote maatschappelijke verovering opnieuw ter discussie zullen stellen.