Staand links op de foto: CC. Zittend rechts: Castro. Beide vrouwen dragen traditionele kleding van hun cultuur. Foto met dank aan de geïnterviewden.

Dit artikel is geschreven door Tatiana Suarez Patino voor Muy Waso [es] en opnieuw gepubliceerd op Global Voices onder een media partnerschap overeenkomst.

Liefde zit in de kleinste details. Er is niemand die me ervan kan overtuigen dat het anders is. Daarom ben ik gefascineerd door kunst; omdat al die details de totale, grenzeloze toewijding van de kunstenaar weerspiegelen.

Bij beeldende kunst kunnen die details zitten in dat hele kleine lichtpuntje in de pupil van een oog waardoor het een observerend onderwerp wordt of in de fijnzinnige manier waarop gele verf kan transformeren tot het licht van de middagzon.

Ik heb vele jaren van mijn leven gewijd aan het zoeken naar deze tekenen van liefde. Zonder arrogant te willen zijn, beschouw ik mezelf als een expert in het vinden van deze tekenen. Ik zie ze niet alleen, ik voel ze ook.

Daarom herkende ik de eerste keer dat ik Castro en CC samen zag, dat liefde in de kleinste dingen zit. En dankzij die magie heb ik ze uitgenodigd voor een interview om het verhaal te schrijven dat ik hier met jullie deel.

Castro (links) en CC (rechts). Foto met dank aan de geïnterviewden.

Toen ik hen ontmoette, was ik in Phoenix, Arizona, in de Verenigde Staten, de plek waar ze wonen en hun verzet uitdragen. We spraken met elkaar bij Cahokia  [en], een platform geleid door inheemse Amerikaanse vrouwen die een duurzame economie nastreven met kunstzinnige projecten die creativiteit, herstel van voorouderlijke herinneringen en het versterken van inheems ondernemerschap bevorderen.

Castro is de achternaam en bijnaam van Stephanie Guillermina. Ze is 32 jaar en werd geboren in Queens, New York. Haar ouders komen uit Colombia en Chili en ze is van Muisca en Mapuche [nl] afkomst. Ze identificeert zichzelf als queer en is multidisciplinair kunstenaar, evenementen-planner en doula.

Stephanie Guillermina Castro poseert voor haar werk. Foto met dank aan de geïnterviewden.

Carrie Sage Curley, beter bekend als CC, werd 34 jaar geleden geboren op heilige grond van de San Carlos Apachen in Arizona. Ze is lesbisch, multidisciplinair kunstenaar, organisator van de gemeenschap en hoeder van cultuur.

Carrie Sage Curley poseert naast haar werk. Foto met dank aan de geïnterviewden.

De twee vrouwen ontmoetten elkaar in 2020 tijdens plechtigheden in het Apache Stronghold ceremonieel centrum bij Oak Flat [en], een heilige berg voor de Apachen. In 2022, na hun deelname aan het evenement Women of the Desert in Phoenix, voelden ze dat ze een gedeeld pad moesten volgen. Sindsdien wandelen ze samen, hand in hand, in dezelfde richting.

Die richting is alles. Ze hebben geen relatie maar een helend doel: het zichtbaar maken van inheemse vrouwen en het herstellen van hun wijsheid via kunst. Het is niet gemakkelijk om het inheemse beeld dat door eeuwenlange kolonisatie is weggenomen weer te herstellen. Het is een van hun doelen – de visuele clichés wegnemen die hen zijn opgelegd door overheersende, witte ideologieën. Soms doen ze dat door het maken van een muurschildering. Je kunt hun kunst zien in de straten van Phoenix, in galerieën, sociale ruimtes en privécollecties waar ze worden afgebeeld als sterke, vrije en autonome inheemse vrouwen met hun licht- en schaduwkanten.

Castro zegt hierover:

Door de lens van de geesten waardoor mijn penseel en ik worden geleid, hoop ik een authentieke representatie te geven van mijn voorvaderen. Ik hoop een verbinding tot stand te brengen met de Andes voor degenen die door migratie ontheemd zijn geraakt. Ik hoop dat mijn familieleden en degenen die naar mijn kunst kijken de kracht en het licht zullen ervaren dat door mij is gestroomd en dat ze de schoonheid en diepere betekenis zien van intergenerationele wijsheid en liefde.

CC en Castro tijdens een vreedzaam protest voor de rechten van heilige, inheemse grond. Foto met dank aan de geïnterviewden.

Via cultuur is haar kunst een verbinding met zichzelf en haar wortels. Haar bestaan wordt bevraagd door de kunst. CC zegt:

Mijn kunst is een wapen in dienst van het volk. Ik schilder graag mensen van mijn volk, vooral vrouwen. Het is een eer om een Apache te zijn. Ik wil dat degene die mijn werk ziet liefde voor zichzelf voelt en trots is op zichzelf.

Ze worden geleid door een voorouderlijke stem die verleden en heden verbindt om een toekomst te bouwen. Die stemmen worden gematerialiseerd in kunstwerken legt CC uit:

Wij zijn onze overgrootmoeders, grootmoeders en moeders. De clan wordt van generatie op generatie doorgegeven. We zijn door onze clan verbonden met het land. Ik schilder sterke vrouwen uit het verleden en heden. Mijn moeder is een plaatselijke naaister die de geest van inheemse kleding in ere houdt. Ik fotografeer haar werk met mijn familie en de vrouwen van de gemeenschap. Daarom ben ik zoals ik ben. Ik vind mijn kracht in mijn cultuur en het land.

CC bezig met een muurschildering in de straten van Phoenix, Arizona, V.S. Foto met dank aan de geïnterviewden.

Hun gezamenlijk verhaal is zeer inspirerend omdat dit het verhaal van bevrijding is. De bevrijding van onze lichamen en ons beeld. Zoals Castro zegt:

Ik voel dat kolonisatie ons heeft beroofd van onze sensualiteit en verbinding met onze heilige, seksuele kracht en energie. Ik werk onafgebroken om deze sensuele bewustwording en verbinding met mijn lichaam en mijn seksuele kracht te hervinden. Hoe vrijer we zijn als individuen, hoe vrijer we zijn als volk. Terugkeer naar onze manieren waarop we de geest en de natuur volgden. Omdat onze seksualiteit heilige natuur is – als planten en bomen worden bestoven, dan geldt dat ook voor ons.

De seksuele revolutie is een heet hangijzer in Latijns-Amerika en nog actueler in inheemse gemeenschappen. Dit verhaal van transformatie en licht laat ons echter zien dat er een andere werkelijkheid mogelijk is waar tradities, spiritualiteit en creativiteit niet indruisen tegen seksuele diversiteit, maar elkaar aanvullen en eenworden.

CC deelt daarover de volgende gedachte voor allen die een innerlijke strijd voeren tussen hun seksualiteit en hun tradities:

Weet dat er niks mis is met jou. Onze Schepper gaf je de geest die je in je draagt. Ik weet dat het beangstigend is om te denken aan wat anderen over je zeggen, maar toon hen jouw vriendelijkheid en liefde, want dat is wat jij bent. Je hebt de gebeden, de aarde en de mensen nodig om op een gezonde wijze te worden ondersteund.

CC en Castro in een liefdevolle omhelzing. Foto met dank aan de geïnterviewden.

Ik wil ze bedanken voor de momenten die ik in hun gezelschap mocht doorbrengen. Ik ben dankbaar dat ze mij hun verhaal hebben verteld. Ik voel het als mijn plicht om het leven van deze krachtige zielen te delen, zodat de kracht die hen heeft samengebracht kan worden vermeerderd en hun ervaring anderen kan inspireren om een vrijer leven te leven, ver van de ketenen van puriteinse blikken die de helende liefde van inheemse vrouwen veroordelen.

Bij het beëindigen van het schrijven van deze tekst keer ik in herinnering terug naar de eerste dag van onze ontmoeting. Castro keek naar CC en lachte naar haar. In de kamer opende zich een compleet universum. Planeten, talen, stiltes en ecosystemen waren daar aanwezig die alleen zij konden begrijpen. Ik herhaal mijn standpunt ‘liefde zit in de kleinste details’.