Geweld verstopt zich in grappen, stereotypes en leugens — en overvalt ons

Dit artikel ligt als maandenlang als concept te wachten. Waarom ik het nu, op 19 maart 2019, wil publiceren? Ik luister naar de racistische, xenofobische en islamofobische dingen die de Nederlandse politici zeggen in reactie op recente gebeurtenissen. Macht hoeft geen synoniem voor agressie te zijn. Maar ik ben bang dat het hier, in het “tolerante” Nederland, nu wel zover is gekomen.

Vertaald door Emma Haverdings.

“Als je wilt begrijpen hoe Nederland in elkaar zit, moet je kijken naar wie er recht op demonstreren heeft. Nazi's, Pegida [ultrarechtse politieke groepering uit Duitsland]… Niet de nazi's worden tegengehouden, maar de mensen die strijden voor een inclusieve samenleving. We worden bedreigd door rechts en de politie doekt onze mars op en laat de nazi's hun protestmars houden. De nazi's krijgen het hele platform.” Naomi Pieter

Lieve Nederlanders,

Meer dan een eeuw geleden zijn mijn overgrootouders en hun kinderen gedwongen gevlucht. Zij verlieten hun thuis in Oost-Europa en vertrokken naar de Verenigde Staten omdat het voor Joodse families niet meer veilig was. Een aantal decennia na hun vertrek was er niks meer over van de Joodse gemeenschappen waar zij ooit deel van uitmaakten. Joodse mensen werden ontvoerd, gemarteld en vermoord; hele gemeenschappen werden weggevaagd. Jullie kennen deze geschiedenis in Nederland uiteraard maar al te goed, deze heeft zich immers niet alleen in Oost-Europa afgespeeld.

Ik vraag me vaak af hoe de wereld eruit had gezien, als Europa destijds anders had gehandeld. Wat als Europa aandacht had besteed aan het feit dat Joden al toevlucht zochten voor de Tweede Wereldoorlog überhaupt begon? Geweld tegen kwetsbare minderheden vermenigvuldigt zich als mensen er (om wat voor reden dan ook) hun ogen voor sluiten.

Geweld verschuilt zich in grappen, stereotypes en leugens. Het komt tevoorschijn en overvalt ons wanneer we dat het minst zien aankomen. Het geweld tegen de Joodse gemeenschap heeft zich jaren kunnen ontwikkelen voordat het de massale vormen aannam die we terugzien in de geschiedenisboeken. Al decennia voor de 2e wereld oorlog was er al sprake van discriminatie van de Joden, wat het geweld alleen maar heeft gevoed.

En nu woon ik in Europa, in een land waar ik van hou, met mensen die ik bewonder. Mijn grootouders draaien zich waarschijnlijk om in hun graf. Als ze nog onder ons waren, zouden ze me vragen waarom ik in godsnaam terug gegaan ben  naar een land dat zij zo sterk associëren met geweld. Soms stel ik mijzelf zie vraag. Er zijn dagen waarop ik me angstig voel. Er zijn dagen waarop ik het dragen van mijn davidster vrees, maar ik doe het toch. Ik wil mezelf niet onzichtbaar laten maken door die angst. Ik zou eerlijk gezegd het dragen van een ‘#BlackLivesMatter’ of ‘Zwarte Piet is Racisme’ t-shirt nog veel meer vrezen. Zeker omdat ik het met beide sentimenten eens ben.

Ook al doe ik het niet, ik heb de keuze om mezelf onzichtbaar maken. Maar wat als dit geen optie is? Wat als geweld en discriminatie niet kan worden voorkomen door simpelweg andere kleren aan te trekken of je identiteit te verhullen?

Mitchel Esajas from Black Archives talks to the police

Mitchel Esajas van Black Archives praat met de politie

Geweld op basis van huidskleur is aanwezig in onze samenleving. Het komt niet alleen voort uit het individu, maar ook uit het gezagsorgaan. We hebben allemaal onze eigen ervaringen met deze vorm van geweld. Kortgeleden heb ik deelgenomen aan een demonstratie tegen Zwarte Piet. Met z’n vijftienen zaten we in een bus naar Den Helder. De richtlijnen voor de demonstratie werden met ons besproken door Mitchel Esajas van Black Archives. Het advies was om vreedzaam en rustig te blijven. Niet veel later riep de politie ons halt toe, jammer maar niet onverwacht. Zo werd echter wel ons recht op vreedzame vereniging ingeperkt.

In plaats van naar Den Helder, zijn we naar Amstelveen gegaan. Hier hebben we ons gevoegd bij het protest dat al bezig was. De woede en agressie die we naar ons hoofd geslingerd kregen waren niet meer dan waarop we hadden geanticipeerd. Elders in het land werden demonstranten echter bekogeld met eieren, begroet met het Nazi-saluut en uitgescholden voor allerlei racistische termen.

Toen ik hoorde dat premier Rutte de anti-racisme demonstranten wegzette als ‘extremistisch’*, voelde ik weer een angst opborrelen. Hoe kan het, dat degenen die pleiten voor een meer inclusieve samenleving de ‘extremen’ zijn? Weet de premier wel hoeveel doodsbedreigingen er zijn aan het adres van de anti-racisme beweging? Hoe zij niet alleen mentaal, maar ook fysiek worden bedreigd? Dat zij vechten tegen de inperking van hun rechten en kansen?

Als de zorgen over het voortbestaan van racisme zouden kunnen worden opgelost in een of ander praatprogramma, dan zouden mensen de straat niet op gaan om te protesteren.

Ik vraag me vaak af waar vandaag de dag leiderschap en moed te vinden zijn. Ik zag het bij de KOZP activisten. Maar wat moet er komen van de samenleving als onze leiders de rechten van kwetsbare minderheden niet meer willen beschermen?

Ik vraag dit als burger, als een onderdeel van deze samenleving en als de kleindochter van vluchtelingen. Ik ben opgegroeid in de generatie die de directe invloed van de Holocaust op de Joodse gemeenschap met eigen ogen heeft gezien. Sommigen van hen vertelden eindeloos over wat ze hadden meegemaakt, zelfs in het bijzijn van kleine kinderen. Anderen keerden tot zichzelf en werden gegijzeld door het trauma. Weer anderen leidden wel een gelukkig, productief leven. De invloed die het heeft gehad op mij als kind, maar nu nog steeds is dat ik altijd een eerlijk, rechtvaardig maar ook een moedig mens wil zijn. In deze tijd is deze belofte belangrijker dan ooit!

Ik weet wel zeker dat velen van jullie, inclusief premier Rutte, soortgelijke beloftes hebben gemaakt als kind. Je zei tegen jezelf dat je geen onderdeel uit wilden maken van de oneerlijkheid in de wereld als je later groot was. Je zou opkomen voor anderen en doen wat je kon, ook al was het iets kleins.

Het moment om je aan die belofte te houden, is nu. Of het nu gaat om solidariteit omtrent iets triviaals als een inclusief Sinterklaasfeest, of om een andere crisis elders op in de wereld. Als we ervoor zorgen dat kwetsbare groepen in onze samenleving net zo welkom zijn en net zo serieus worden genomen, dan houden ons in ieder geval al veel beter aan die belofte.

Bedankt,

Tori

* Rutte: “Als er kinderen bij zijn, moeten wij ons gedragen als volwassenen. Ik heb helemaal niets met Zwarte Piet-extremisten, noch voor noch tegen. Die discussie kun je voeren in praatprogramma’s of in ieder geval op een fatsoenlijke manier.”

Start een discussie

Auteurs graag inloggen »

Regels

  • Alle reacties worden beoordeeld door een moderator. Verzend je reactie maar één keer, anders kan deze als spam worden gemarkeerd.
  • Wees respectvol tegen elkaar. Reacties met hatelijke opmerkingen, obsceniteiten en persoonlijke aanvallen worden niet goedgekeurd.