De hoogste berg van Brazilië opnieuw toegankelijk voor ecotoerisme onder begeleiding van de Yanomami

yanomani10

Een nooit eerder ondernomen expeditie naar de hoogste berg van Brazilië heeft als doel een wandelpad voor te bereiden voor ecotoerisme. Foto: Guilherme Gnipper/Funai, gepubliceerd met toestemming

Dit artikel van Marcos Wesley verscheen oorspronkelijk op Medium door Instituto Socioambiental [pt] en wordt hier opnieuw gepubliceerd in het kader van een samenwerking met Globel Voices.

Indien de Pico da Neblina (Piek van de mist) al een spannende ervaring is, stel je dan de tocht voor met een Yanomami-sjamaan als gids die zijn of haar hele jeugd juist naast de berg doorbracht?

“Deze plek is ons thuis en we noemden het Irokae (de roep van een brulaap)” zegt sjamaan Carlos Yanomami in zijn eigen taal, wijzend naar het bos waar zijn familie, 60 jaar geleden, in een huis woonde en feesten en rituelen hield.

Bergbeklimmers over de hele wereld kennen Pico da Neblina. Met een top op 2.995 meter hoogte boven zeeniveau is het de hoogste berg van Brazilië. Gelegen in het midden van het Amazonewoud werd het sinds 2003 voor het publiek afgesloten op aanbeveling van het federaal parket en door een beslissing van IBAMA, het milieuagentschap van Brazilië. Enkele bergbeklimmers waren gefrustreerd omdat ze de berg niet meer op mochten, maar beleidsmakers argumenteerden dat er iets gedaan moest worden om de verloedering van het milieu in de regio een halt toe te roepen en de rechten van de Yanomami te beschermen.

Yaripo, een project voor ecotoerisme door de Yanomami ontwikkeld met de steun van Instituto Socioambiental, een instelling voor sociale aangelegenheden en milieu, moet een einde stellen aan de beperkingen. Volgens de planning wordt het wandelpad in 2018 opnieuw geopend en zal door de Yanomami zelf beheerd worden. Door middel van gecontroleerde toegang zullen toeristen kunnen leren over de cultuur van de Yanomami, van hun gastvrijheid genieten en meer respect krijgen voor zowel het Amazonewoud als voor de autochtone bevolking ervan.

yanomani5

Een berg in de omgeving van Pico da Neblina. Foto: Guilherme Gnipper/Funai, gepubliceerd met toestemming.

Afgelopen juli was de eerste fase van de heropening voltooid: een expeditie van 32 man wandelde gedurende tien dagen helemaal tot aan de top van Yaripo, zoals de Yanomami de berg noemen, om de toestand van het pad te onderzoeken en in kaart te brengen. Behalve Carlos maakten nog 18 andere Yanomami deel uit van het team, waarvan 16 mannen en twee vrouwen, Maria en Floriza. Ze zijn in opleiding om toezicht te houden op het pad, als gidsen, dragers en koks te werken en om het ecotoerismeproject te beheren, dat ze van plan zijn te ontwikkelen. Afgevaardigden van ICMbio (Agentschap voor het behoud van de biodiversiteit van Brazilië), de openbare aanklager en het Braziliaanse leger namen ook deel aan de expeditie.

Beladen met GPS-toestellen, camera's en veel interesse, luisterden de deelnemers naar sjamaan Carlos’ verhalen tijdens het bewandelen van het 36 kilometer lange pad dat begint in het dorp Igarapé Tucano in het Yanomami-reservaat, dicht bij de stad São Gabriel da Cachoeira in de Braziliaanse deelstaat Amazonas.

Tijdens het overwinnen van grote afstanden en moeilijk terrein, markeerde de inheemse groep de plekken waar ze dieren of sporen ervan zagen, plaatsen met drinkbaar water, delen van het pad die aan verbetering toe zijn en de meest geschikte plaatsen voor kampeerterreinen om te overnachten. Het team stelde ook de meest ecologisch gevoelige gebieden vast.

Maria Yanomami, 52 jaar, schreef geschiedenis door de eerste Yanomami-vrouw te worden die ooit de top van Yaripo bereikte. Haar vrouwelijke metgezel op de tocht, Floriza Yanomami, kon echter de wandeling niet afmaken uit respect en angst voor haar eigen tradities: de dag voordat ze de top bereikte, kreeg ze haar maandstonden en dus ging ze terug, in plaats van het gebruik te doorbreken, wat zou betekenen dat ze de geesten die op de top wonen zou kunnen verstoren. Indien ze haar tocht had voltooid terwijl ze haar maandstonden had, zou ze, volgens de traditie, het leven van iedereen in haar reisgroep in gevaar kunnen brengen.

Het is de bedoeling dat het ecotoerismeproject Yaripo een alternatieve vorm van inkomen biedt aan de Yanomami die middelen nodig hebben om basisproducten te kopen zoals landbouwwerktuigen, keukengerei, beddengoed en kleren.

1-765YsufeeUav6bm2m0p_JQ

Een jonge Yanomami die deelnam aan de expeditie naar de Pico da Neblina. Foto: Guilherme Gnipper/Funai, gepubliceerd met toestemming.

Verwacht wordt dat met de uitvoering van een project voor gemeenschapsgericht ecotoerisme 80 Yanomami een inkomen zullen ontvangen door regelmatig hun diensten aan toeristen aan te bieden. Hiervan zullen indirect 800 familieleden en naasten meegenieten.

De verdere uitwerking van het pad is eveneens ten voordele van de AYRCA, een gemeenschapsvereniging, waartoe ook het gehele Yanomami-volk behoort.

Wanneer Yaripo uiteindelijk voor toerisme opengesteld zal worden, zullen de verhalen van Carlos Yanomami en zijn volk opnieuw tot leven komen en de bezoekers van de Pico da Neblina zullen deze over de hele wereld verspreiden.

Het ecotoerismeproject Yaripo is op zoek naar sponsors. Indien je geïnteresseerd bent om dit initiatief te steunen of meer informatie wenst, gelieve een e-mail te sturen naar marcos@socioambiental.org.

Start een discussie

Auteurs graag inloggen »

Regels

  • Alle reacties worden beoordeeld door een moderator. Verzend je reactie maar één keer, anders kan deze als spam worden gemarkeerd.
  • Wees respectvol tegen elkaar. Reacties met hatelijke opmerkingen, obsceniteiten en persoonlijke aanvallen worden niet goedgekeurd.