Rwanda: Moord op Rwandese internetjournalist veelbesproken op internet

Charles Ingabire [en – alle links, tenzij anders aangegeven], een Rwandese internetjournalist die de genocide overleefd heeft, is het meest recente slachtoffer in een reeks bloedige aanvallen die zijn gericht tegen Rwandese journalisten. Op 30 november 2011 werd Ingabire op een executiemanier om het leven gebracht bij een bar in Kampala.

Volgens ooggetuigen reden de aanvallers reden in een Mitsubishi Pajero en gingen ze er meteen vandoor. Een Oegandese politiefunctionaris verklaarde dat het slachtoffer twee kogelwonden in de nek had en dat er op de plaats delict vijf patronen van een machinepistool waren gevonden.

Charles Ingabire was de redacteur van de Kinyarwanda-talige nieuwssite Inyenyeri News.

Een andere journalist, Charles Rugambgage, werd in juni 2010 in Rwanda vermoord. De auto waarin hij reed werd doorzeefd met kogels toen hij bij zijn huis in Kigali aankwam. Volgens Umuvugizi, zonder twijfel de meest kritisch krant in Rwanda (en nu online actief nadat de krant werd verboden), is de  schutter die tot tien jaar cel was veroordeeld inmiddels vrijgelaten. Hij heeft nog geen jaar in de gevangenis gezeten.

Rwandan online journalist Charles Ingabire. Photo courtesy of umuvugizi.com.

De Rwandese onlinejournalist Charles Ingabire. Foto met dank aan umuvugizi.com.

Het motief voor de moord op Ingabire moet nog worden vastgesteld, maar het is wel duidelijk dat hij veel kritiek had op het bewind van de Rwandese president  Paul Kagame. Rwanda op zijn beurt ontkent iedere verantwoordelijkheid en zegt dat de journalist geen bekende criticus was. Ingabire heeft zich echter in verschillende artikelen bijzonder kritisch uitgelaten over de regering.

Kort voordat hij vermoord werd, had hij een artikel geschreven waarin hij impliceerde dat de vrouw van de president, Janet Kagame, corrupt was. In het artikel beschuldigt hij de regering ervan dat ze aanbestedingen op oneerlijke wijze toewijzst en dat die met name naar bedrijven gaan die iets te maken hebben met de vrouw van de president. De bedrijven die hij noemde zijn onder andere Fair Construction, dat mevrouw Kagame smeergeld zou hebben gegeven, en een Brits bedrijf (dat niet met naam wordt genoemd) dat contacten had met de voormalige Britse premier Tony Blair.

In het artikel, dat hij een paar dagen voor zijn dood publiceerde, betoogde [rw] hij:

Ubutegetsi bwa Kagame bukunze kwigaragaza nk’ubutegetsi burwanya ruswa mu Rwanda, ndetse bukabyamamaza mu rwego rwo kwivuga ibigwi, ariko ibi byose ababyemera n’uko baba batazi ukuri ku isahurwa ry’umutungo wa leta ukorwa na perezida Kagame afatanyije n’umuryango we cyane umufasha we Jeanette Kagame.

Kagame en zijn kopstukken laten zich er graag op voorstaan dat ze de corruptie in Rwanda bestrijden, dat ze daarom zelfs alom geprezen worden. Wie dat gelooft is niet op de hoogte van de verduisteringen waar Kagame en zijn familie, met name zijn vrouw Jeanette, mee te maken hebben.

Verschillende organisaties en verbannen politieke partijen hebben verklaringen doen uitgaan waarin ze de moord veroordelen en oproepen tot goed politie-onderzoek. FDU Inkingi, de partij van de verbannen politicus Victoire Ingabire, zei in een verklaring:

De omstandigheden waaronder hij gestorven is, laten zien dat hij zijn waardevolle leven verloor vanwege zijn meningen. Het is niet voor het eerst dat iemand die kritiek heeft op de Rwandese regering wordt vermoord in een van de buurlanden.

Het Rwanda Nationaal Congres (RNC) is een partij waarvan de leider, Kayumba Nymawasa, vorig jaar een moordaanslag overleefde in Zuid-Afrika. Ook het RNC veroordeelde de moord. In een bericht op de Facebook-pagina van RNC-coördinator Theogene Rudasingwa staat:

Het Rwanda Nationaal Congres (RNC) spreekt zijn sterkte afkeuring uit over het gruwelijke en lafhartige beleid dat president Paul Kagame hanteert. Met het plegen van politieke moorden terroriseert hij zijn criticasters en Rwanda in het algemeen en legt hij iedereen het zwijgen op. De afgelopen jaren heeft president Paul Kagame gebruik gemaakt van moord, gedwongen verdwijningen en gevangennemingen als een beleid om aan zelf aan de macht te blijven. Het Rwandese volk leeft in binnen- en buitenland in een staat van angst. Rwanda is een leger met een land geworden. Rwanda is nog erger dan een politiestaat, want de overheid kan ongestraft politieke tegenstanders arresteren, gevangennemen en vermoorden.

Zijn moord wordt uitgebreid gesproken op Twitter, maar fanatiek Twitter-gebruiker Paul Kagame hield zich verdacht stil.

Hieronder volgen een aantal reacties van Twitter:

@Rwandankunda [en]: Charles Ingabire, gisteren neergeschoten door tuig van #Kagame, had net een artikel gepubliceerd waarin hij de vrouw van Kagame beschuldigt van corruptie. #Rwanda

@jckato: geen enkele moordenaar zal erin slagen de vrijheid van meningsuiting de mond te snoeren, RIP Charles Ingabire

@Nosa35: meneer de president, u hebt ons verteld dat u de wet respecteert, maar hoe zit het met deze vermoorde Rwandese journalist Charles Ingabire

@andybk82: Waarom zwijgen de Oost-Afrikaanse journalisten over de moord op Charles Ingabire? Hypocriet.

@Uburenganzira1: Regering is er niet in geslaagd het leven van Charles Ingabire te beschermen, maar nu moet ze snel een onderzoek instellen

@batinda123: @kagabo Hallo Frank, is er een reden dat jouw krant niet schrijft over de dood van Charles Ingabire? Zijn jullie de hondjes van Kagame? Pfff! [@Kagabo is journalist bij de New Times, een krant die banden heeft met de regeringspartij].

@mugumya: Jongens, dat is alles wat ik over Charles Ingabire had. Een journalist die bij de begrafenis was, zei dat de meeste rouwenden het vermeden om in zijn camera te kijken

@mugumya: De vermoorde #Rwanda journalist Charles Ingabire had een vreselijk rare begrafenis. Er waren geen functionarissen van de Rwandese ambassade. Er waren meer spionnen dan rouwenden

@Jendinda: RIP Charles Ingabire (Rwandese journalist die kritiek uitte op president Kagame) ze zijn erin geslaagd je het zwijgen op te leggen, maar je werk zal niet worden vergeten

Terwijl de meeste tweeps met de vinger naar de Rwandese regering wezen, waren er enkelen die het officiële standpunt van de regering innamen:

philquin: Ik zie geen enkel bewijs – niets, zero, nada, nul – dat Charles Ingabire in de ware betekenis van het woord een journalist was. #rwanda
@kagire: @mugumya Jullie lijken allemaal je oordeel al klaar te hebben. Ingabire Charles was een onbekende man. Als je jezelf schrijver noemt, trek dan niet te snel conclusies
@Tlambert2011: Die zogenaamde ‘politieke vluchteling’ Charles Ingabire is bij de Rwandezen niet bekend. Je moet het volk niet misleiden, laat de politie haar werk doen

De moord werd ook uitgebreid besproken door bloggers. Abbey Semuwemba schrijft voor Modern Ghana, ze denkt terug aan de moord op haar eigen vader, die ook journalist was:

Ik heb altijd bewondering gehad voor het leiderschap van Kagame, beter dan andere Afrikaanse dictators. Maar ik denk dat dit een van zijn zwakste plekken is, namelijk  zijn politieke tegenstanders in het buitenland vermoorden in plaats van de boel te sussen. Op dit vlak is Museveni van Oeganda beter dan hij. Dat wil zeggen, hij vermoordt wat mensen en koopt wat mensen om. Moord zou volgens de geruchten voor Museveni een laatste toevlucht zijn.

Cry for Freedom in Rwanda heeft een probleem met de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR, omdat ze het verzoek van het slachtoffer om naar een veiliger land te kunnen gaan, hebben afgewezen:

Ik moet zeggen dat de UNHCR een geschiedenis heeft als het gaat om het verraden van Rwandese vluchtelingen. Toen ik in 2009 in Oeganda was, kreeg ik te horen dat Rwandese dissidenten geen vluchtelingenstatus kregen van de UNHCR. Er waren mensen met fysieke tekenen van marteling die geen medische behandeling kregen. Het lijkt erop dat de UNHCR nog altijd werkt met het ouderwetse idee dat Kagame een van de goeien is. Dat is jammer omdat de UNHCR verplicht is vluchtelingen te beschermen zonder onderscheid te maken. Het klopt niet dat ze zich afkeren van een vluchteling die vermoord dreigt te worden.

Liam wijst erop dat de reputatie van Kagame steeds meer bezoedeld raakt omdat hij journalisten zo slecht behandelt:

Deze dubbelzinnigheid en angst draaien om de mogelijke – of zoals velen zullen zeggen, waarschijnlijke – rol van de Rwandese president Paul Kagame; de man die eens de grote bevrijder was, regeert het land nu met tirannie en wreedheid, op een manier die erger is dan die van Robert Mugabe.

Het motief voor de betrokkenheid van Kagame bij de moord is duidelijk: als redacteur van de website van het niet-regeringsgezinde Inyenyeri news was Ingabire constant een luis in de pels van de president en zijn trawanten. Het leidde tot bedreigingen en pesterijen en hij was gedwongen om als politiek vluchteling naar Oeganda te gaan. Hij bleef in ballingschap zijn werk online doen, hij bleef het bewind uitdagen en dat bewind heeft nu baat bij zijn dood.

Ten slotte nog een analyse die Alex Gakuru heeft gemaakt van het neerschieten van Ingabire. Hij gaat uit van het kader van internetvrijheid en betoogt dat het internet een grote dreiging lijkt te zijn voor dictators over de hele wereld. Hij zegt dat dictators er goed aan zouden doen de kritiek aan te nemen:

Het zou voor iedereen veel gemakkelijker zijn als deze heersers, die bang zijn voor de steeds verder geavanceerde sociale media waarop krachten gebundeld worden, zouden leren om te accepteren dat er kritiek is op de foute manier waarop ze regeren en als ze probeerden daar iets aan te doen, in plaats van hun toevlucht te nemen tot het vermoorden van mensen die voor hun rechten opkomen. Ze stoken op tot opstanden die er waarschijnlijk toe leiden dat ze met geweld afgezet worden door de kracht van het volk. Ze moeten zich realiseren dat iedere moord het fundament kan vormen voor vele online-opstanden en die groeien uit, zodat ze schaamteloos nagejaagd en van de troon gestoten worden. Dan is het gedaan met de macht die ze in hun hoofd hebben en die door hun aderen stroomt.

Charles Ingabire laat een vrouw en een vijf maanden oud kindje achter.

Start een discussie

Auteurs graag inloggen »

Regels

  • Alle reacties worden beoordeeld door een moderator. Verzend je reactie maar één keer, anders kan deze als spam worden gemarkeerd.
  • Wees respectvol tegen elkaar. Reacties met hatelijke opmerkingen, obsceniteiten en persoonlijke aanvallen worden niet goedgekeurd.