Chili: Speciale politietroepen verdrijven Mapuche-gemeenschap van omstreden land

temucuicui Photo by Donmatas1 on Flickr (CC BY-NC-SA 2.0)

“Welkom in de Autonome Temucuicui-gemeenschap” Foto door Donmatas1 op Flickr (CC BY-NC-SA 2.0)

In de vroege morgen van woensdag 9 oktober hebben de oproerpolitie en leden van de groep voor speciale operaties (GOPE in het Spaans), een speciaal elite onderdeel van de Chileense politie, een overval uitgevoerd op de autonome Temucuicui-gemeenschap [es]. Deze gemeenschap is een inheemse Mapuche-gemeenschap die is gevestigd in de buurt van de plaats Ercilla in de Aruacania regio [en] in Zuid-West Chili. 

De Temucuicui, een zelfverklaarde “autonome” gemeenschap, hebben nu meer dan twee jaar wat zij hun voorouderlijk grondgebied beschouwen bezet. Ze hebben zich verzet tegen verschillende pogingen tot ontruiming, en hun verzet heeft ervoor gezorgd dat een aantal van de leiders en leden van de gemeenschap in de gevangenis zijn beland. 

Het grondgebied waar de gemeenschap woont, is onderdeel van wat de Mapuche “Wallmapu” noemen, dit betekent Mapuche-land. In dit gebied komen confrontaties tussen de politie en de Mapuche-activisten veel voor. Op dit moment is het omstreden grondgebied wettelijk gezien bezit van Rene Urban, Martin Ruf en de familie Zeit. 

De nieuwswebsite Terra [es], een van de weinigen die spreken met de politie, citeerde [es] hoofdcommissaris Salomón Zenteno. Hij heeft leiding over het tweede politiebureau in Malleco en legde de details rondom de operatie die ochtend uit: 

Esta orden de desalojo comenzó alrededor de las 09:15 horas, participando aproximadamente unos 60 funcionarios a cargo del coronel Marcelo Teuber Muñoz de la Prefectura de Malleco”, dijo el comisario, agregando que “tuvimos dos detenidos, el señor Mijael Carbone (werkén o vocero) y su cónyuge. Durante el desalojo resultó una carabinera lesionada por la conviviente de Mijael Carbone, quien a oponer resistencia a su detención efectuó varios puntapiés, golpeando una de las manos de la carabinera”.

“Dit ontruimingsbevel werd uitgevoerd rond 9:15 met de deelname van ongeveer 60 agenten onder het bevel van kolonel Marcelo Teuber Muñoz van de Malleco-prefectuur”, zei de commissaris. Hij voegde toe dat “we twee arrestaties hebben verricht: meneer Mijael Carbone (werkén of woordvoerder) en zijn partner. Gedurende de ontruiming, raakte een politieagente gewond aan haar hand doordat Mijael Carbone's partner herhaaldelijk schopte terwijl ze zich verzette tegen haar arrestatie”. 

[Aantekening: In Latijns-Amerika refereert de rang van commissaris vaak alleen naar de politieagent die leiding heeft over een enkel politiebureau en refereert het niet naar een hoge rang binnen het gehele politiekorps, zoals het geval is in Nederland en andere landen.] 

De gemeenschap drukte in een publieke verklaring haar klachten en zorgen uit met betrekking tot de operatie en de bredere context waarin ze plaatsvond:

 1.- El día de ayer Miércoles 09 de Octubre de 2013, se produjeron dos graves hechos de violencia por parte los aparatos represivos del Estado Chileno, quienes una vez más han violentado nuestros derechos y la tranquilidad de la Comunidad, mediante la irrupción, incursión y militarización violenta a nuestras tierras, allanando y destruyendo todos los bienes y sembrados que poseemos en los predios que hemos denominado recuperación productiva y control territorial de nuestra tierra ancestral, hoy en manos de particulares.

1.- Op woensdag 9 oktober werden twee serieuze en gewelddadige incidenten uitgevoerd door het onderdrukkende Chileense overheidsapparaat. Opnieuw hebben ze onze rechten geschonden en de rust van onze gemeenschap verstoord door het binnendringen en de gewelddadige militarisering van ons grondgebied. Ze hebben al onze materialen en gewassen op het land, dat onder productieherstel is, geroofd en vernield en de controle over ons voorouderlijk land is nu in handen van particuliere landeigenaren. 

De verklaring ging verder:

 3.- Con esta grave y violenta arremetida policial, queda claramente demostrado que no existe la voluntad política y administrativa de parte el Estado Chileno en solucionar las demandas de nuestra comunidad. La “voluntad de diálogo” que supuestamente han manifestado, no es más que una práctica histórica de engaño y manipulación hacia el Pueblo Mapuche, por cuanto nuestra comunidad continuará reivindicando nuestro legítimo derecho a la tierra y territorio usurpado. Lamentamos que las autoridades de gobierno no hayan sido capaces de solucionar nuestras demandas, solo han respondido con una fuerte represión y maltrato a nuestra gente y con nuestras Autoridades Tradicionales, militarizando y sitiando completamente a nuestra comunidad.

3.- Met deze zware en gewelddadige politieoverval is duidelijk aangetoond dat er geen politieke en administratieve wil is aan de kant van de Chileense overheid om een oplossing te zoeken voor de eisen van onze gemeenschap. De “wil tot een dialoog” die ze zogenaamd hebben laten zien, is niets meer dan een historische oefening in bedrog en manipulatie jegens het Mapuche-volk. Om deze reden zal onze gemeenschap opnieuw onze legitieme rechten op het gestolen land claimen. Het spijt ons dat de overheid niet in staat geweest is onze eisen in te willigen. Ze hebben alleen gereageerd met sterke onderdrukking en slechte behandeling van onze mensen en onze Traditionele Autoriteiten door onze gemeenschap volledig te militariseren en in te sluiten. 

Enkele uren na de operatie rapporteerde [es] Azkintuwe [es], de eerste Mapuche-media in Chile, het volgende: 

Según el Werken Jorge Huenchullan, son alrededor de 300 efectivos policiales los que irrumpieron violentamente, destrozando casas y atropellando rebaños de ovejas pertenecientes a la comunidad, arrojando un saldo de 15 animales muertos y otros tantos heridos, “todos propiedad de los peñi”

Volgens woordvoerder Jorge Huenchullan zijn ongeveer 300 politieagenten op een gewelddadige manier de gemeenschap binnengedrongen, ze vernielden huizen en mishandelden een kudde schapen die toebehoort aan de gemeenschap, waarbij 15 dieren overleden en een aantal gewond raakten. “Allen zijn eigendom van de peñi (broeders in het Mapudungun, de Mapuche-taal)”. 

Het Ajayula tijdscrift [es] publiceerde [es] opnieuw een bericht met het getuigschrift van Susana Curinao, een 25-jarige vrouw en lid van de autonome Temucuicui-gemeenschap. Zij legt uit dat ze op de ochtend van 9 oktober politietroepen zagen die de hekken verwoestten die de gemeenschap geplaatst had om het gezaaide graan te beschermen. Mijael benaderde de persoon die de leiding had over de operatie, terwijl Susana alles met haar mobiele telefoon filmde. Zij zegt dat tenminste 20 politieagenten Mijael beetpakten en schopten. Toen ze naar de agenten toe rende om hen te vragen om Mijael los te laten, werd zijzelf vast gegrepen door 2 politieagentes. Susana zegt dat 12 agenten zich met haar ‘bezig hielden’.  

Me agarraron de la cabeza y el pelo para echarme hacia el suelo y me pateaban por detrás mientras otros me amarraban las manos atrás con algo como un elástico que hacía mucha presión sobre mis manos y de esa forma me subieron al un furgón policial. Arriba creo que sufrí lo peor que le puede ocurrir a una mujer en cualquier parte, donde quizás el insulto más suave que me dijeron fue “india puta, hija de borrachos, hedionda a culo, descendiente de ratas…”. También me decian que un día nos harían desaparecer a todos los mapuche así como lo había hecho su general con los comunistas, eso no lo entendí mucho pero creo que se referían a Pinochet…

Ze grepen mijn haar en hoofd vast en gooiden me op de grond. Ze schopten me van achteren terwijl anderen mijn handen vastbonden met iets van een rubberenband die veel druk op mijn handen plaatste. Op deze manier laadden ze mij in de politiewagen. In mijn hoofd overkwam me het ergste dat een vrouw kan overkomen. De minst erge beledigingen die ze me toewierpen waren “Indiaanse hoer, dochter van dronkaards, je stinkt naar een kont, afstammeling van een rat”. Ze zeiden ook dat ze er voor zullen zorgen dat op een dag alle Mapuches zijn verdwenen, net zoals de generaal had gedaan met de communisten. Ik begreep dit niet zo goed, maar ik denk dat ze refereerden aan Pinochet… 

Op Twitter gebruikten velen de ‘hashtag’ #temucuicui op hun reacties te delen:

Ondertussen, in Temucuicui…

Mijael Carbone en zijn vrouw vastgehouden, nu in Angol, na een gewelddadige overval in Temucuicui 

Families van Temucuicui keren terug naar het land zonder angst voor nog een ontruiming 

In een artikel voor het tijdschrift Anfibia [es] onderzoekt Carolina Rojas [es] de langetermijngevolgen van het geweld: 

Ayer, a las diez de la mañana seguían llegando carros policiales, todo era una Franja de Gaza a 535 kilómetros de Santiago. Las noticias del horario prime, no hicieron ninguna mención. De esa indolencia sabe muy bien Karina Riquelme, abogada de algunos comuneros de la zona. “Este ha sido el allanamiento más grande de la historia y a nadie parece importarle”, comentó.

Karina dice que una cosa es el daño a los adultos y otra es ese mundo infantil resquebrajado. Vidas que están reducidas a un espacio de guerra y a pequeños momentos de felicidad donde ellos juegan a la escondida con el sonido de los grillos de fondo, montan caballo y persiguen a los cerdos y a las ovejas. Esos, son sólo interludios en un continuo de violencia.  “Los niños experimentan esas situaciones desde que tienen meses de edad, niños que no sonríen y su seriedad se intensifica con el tiempo…

Gisteren om tien uur ‘s ochtends bleven maar politiewagens komen, alles was zoals de Gazastrook alleen 535 kilometer van Santiago de Chile. Het ‘primetime’ nieuws maakte geen enkele vermelding van de gebeurtenis. Karina Riquelme, advocaat van enkele leden van de gemeenschap, weet genoeg over deze ‘traagheid’. “Dit is de grootste overval in de geschiedenis, en het schijnt niemand iets te kunnen schelen”, zei ze. 

Karina zegt dat de schade die volwassenen wordt berokkend één ding is maar hoe kinderen worden geschaad is een andere zaak. Het leven van deze kinderen wordt beperkt tot een oorlogsgebied en ze hebben alleen korte geluksmomenten wanneer ze verstoppertje spelen met op de achtergrond het geluid van krekels, paardrijden of varkens en schapen achterna zitten. Deze momenten zijn enkel een intermezzo in een lange aaneenschakeling van geweld. “Kinderen bevinden zich in zulke situaties vanaf dat ze een paar maanden oud zijn. Dit zijn kinderen die niet lachen en hun serieusheid wordt intenser naarmate de tijd verstrijkt”. 

Om meer te weten te komen over de Temucuicui-gemeenschap en hun verzet, kun je dit interview [es] bekijken met Mijael Carbone door Prensa Opal (december 2012): 

Start een discussie

Auteurs graag inloggen »

Regels

  • Alle reacties worden beoordeeld door een moderator. Verzend je reactie maar één keer, anders kan deze als spam worden gemarkeerd.
  • Wees respectvol tegen elkaar. Reacties met hatelijke opmerkingen, obsceniteiten en persoonlijke aanvallen worden niet goedgekeurd.