Straffeloosheid wint het van rechtsstaat in Guinee
Guinee was in 1958 de eerste Franse kolonie ten zuiden van de Sahara die onafhankelijk werd. Van september 1958 tot april 1984 vormde een als revolutionair omschreven macht het land om in een enorme openluchtgevangenis waar onschuldigen gearresteerd, gemarteld, in de gevangenis gegooid en vermoord werden. In 2010 kwam de hoogleraar in de rechten Alpha Condé aan de macht na verkiezingen die gekenmerkt werden door etnische botsingen en geweld van de veiligheidstroepen.
Een geschiedenis van straffeloosheid
Professor Tierno Siradiou Bah, een historicus uit Guinee en de directeur van het Camp Boiro Internet Memorial, schreef [en] op zijn blog:
Willekeurige arrestaties, opsluitingen, marteling, schijnprocessen en executies werden gemeengoed. Militaire barakken werden dententiecentra en executieplekken waar duizenden politieke gevangenen verdwenen. Het land zelf werd een gevangenis. Iedereen, inclusief kinderen en ouderen, werd een mogelijk doelwit van de ‘revolutionaire’ geheime politie. De terreur bereikte in 1976 een hoogtepunt toen Sekou Touré [fr] in een aantal provocerende en destructieve toespraken opriep tot gewapende strijd en genocide jegens de grootste etnische group, de Fulbe [fr]. De Kamp Boiro barakken van de nationale garde in het centrum van Conakry vormden het epicentrum van de Guinese Goelag. Geschat wordt dat daar meer dan 50.000 politieke gevangenen zijn verdwenen. De zuiveringen richtten zich op de hoogst opgeleide inwoners van het land, maar ook op ondernemers, vakbondsleiders, vrouwen…
Van Sékou Touré tot heden
Sinds de dood van Touré hebben andere dictators de macht gehad in het land. Ook zij onderwierpen onder verschillende voorwendselen de burgers aan buitengerechtelijk geweld: vakbonds- en studentendemonstraties, protesten van vrouwen tegen de slechte levensomstandigheden en kosten van levensonderhoud, enz.
Samen met talloze militante Guinese mensenrechtenorganisaties, voerde ACAT Frankrijk [Christelijke Actie voor het Afschaffen van Marteling] in 2011 een onderzoek in het hele land uit en publiceerde onder de titel “Marteling: Macht is Wet” een studie over marteling in Guinee. Na dit onderzoek zette ACAT Frankrijk “Guinee: Stop de marteling” [fr] op, een online petitie die nog tot 31 december duurt en gericht is aan president Alpha Condé. Daarin staat [fr]:
[…] la torture reste une pratique courante dans le pays, que ce soit à l’encontre de détenus de droit commun, à l’occasion de répressions de manifestations ou pour sanctionner les militaires suspectés de sédition. Dans un contexte politique qui reste tendu, les autorités feront-elles le choix de rétablir l’état de droit ou de laisser prévaloir l’impunité ?
[…] marteling komt nog steeds veel voor in het land, marteling van reguliere gevangenen, bij het onderdrukken van demonstraties of bij het straffen van soldaten die verdacht worden van muiterij. Kiezen de autoriteiten er in een voortdurend gespannen politieke situatie voor om de rechtsstaat te herstellen of geven ze de overhand aan straffeloosheid?
Het meest beruchte voorbeeld van zulk geweld, dat ook internationaal de aandacht trok, zijn de massamoorden die plaatsvonden op 28 september 2009 en de dagen daarna. Amnesty International noemt de feiten [fr] op zijn website:
Le 28 septembre 2009, les forces de sécurité guinéennes avaient abattu plus de 150 manifestants non armés durant un rassemblement de l’opposition dans ce même stade. Plus de 40 femmes avaient été violées en public, au moins 1 500 personnes avaient été blessées et beaucoup d’autres avaient disparu.
Op 28 september 2009 werden ruim 150 ongewapende demonstranten tijdens een oppositieprotest door Guinese veiligheidstroepen vermoord. Ruim veertig vrouwen werden in het openbaar verkracht, minstens 1500 mensen raakten gewond en vele anderen verdwenen.
Nathalie Zajde, docent aan de Université de Paris VIII en hoofd van de psychosociale afdeling van het Centrum voor Moeder en Kind in Conakry, schreef [fr] ter gelegenheid van de tweede gedenkdag van het bloedbad van 28 september op de website van de Franse krant Le Monde:
Je ne sais si Mme Nafissatou Diallo a été ou non victime de violences sexuelles à l'hôtel Sofitel de New York en mai. En revanche, je sais, et nous sommes très nombreux à en avoir les preuves, que plus de 100 femmes guinéennes, dont une majorité de Peules, ont été le 28 septembre 2009 et les jours qui ont suivi, victimes de viols atroces et de tortures commis par des militaires, gendarmes et responsables politiques guinéens dont certains clairement identifiés, et qu'à ce jour, exactement deux ans après les terribles événements, aucun n'a été arrêté, ni même convoqué par des juges.
Ik weet niet of Nafissatou Diallo [fr] in mei het slachtoffer was van seksueel geweld in het Sofitelhotel in New York. Maar ik weet wel, en velen van ons hebben daar bewijzen voor, dat ruim honderd Guinese vrouwen, het merendeel Fulani, op 28 september 2009 en de dagen daarna het slachtoffer waren van verkrachting en marteling door Guinese soldaten, politieagenten en politici. Sommigen van deze daders zijn bekend, maar tot op de dag van vandaag, precies twee jaar na deze afschuwelijke gebeurtenissen, is geen enkele van hen gearresteerd of door een rechtbank berecht.
Straffeloosheid heerst ook nu nog
Zowel de Verenigde Naties als Human Rights Watch (HRW) hebben een onderzoeksmissie naar Guinee gestuurd om de omvang van het geweld vast te stellen en een lijst op te stellen van de verantwoordelijken.
In 2011 schreef [en] HRW:
Twee jaar nadat Guinese veiligheidstroepen ongewapende demonstranten neerschoten tijdens een oppositierally in de hoofdstad Conakry, is daarvoor nog niemand verantwoordelijk gesteld, zo verklaarde Human Rights Watch vandaag. De Guinese autoriteiten moeten meer doen om gerechtigheid te garanderen voor de slachtoffers van het bloedbad op 28 september 2009.
Volgens de Internationale Federatie voor de Mensenrechten (FIDH) en de Guinese Organisatie ter Verdediging van de Mensenrechten (OGDH) heeft de onderzoekscommissie van de VN zijn rapport [fr] in juli 2012 aan de Veiligheidsraad voorgelegd. In het rapport werd erkend dat sprake was van een misdaad tegen de menselijkheid en er werd opgeroepen om de zaak naar het Internationaal Strafhof te verwijzen.
Geen van de leidinggevenden van de veiligheidstroepen tijdens het geweld is ondervraagd. De OGDH stelt [fr]:
Nous assistons impuissants à la promotion de certains présumés auteurs de la barbarie à de hautes fonctions civiles et militaires.
Wij staan machteloos tegenover de promotie naar hoge posities in leger en overheid van bepaalde personen die verdacht worden van barbaarse praktijken.
Een van degenen die destijds een machtspositie bekleedde in het leger en door president Alpha Condé is bevorderd, is luitenant-kolonel Tiégboro Camara, in februari aangeklaagd [fr] door de Guinese rechtbank. Hij werd bevorderd [fr] tot Secretaris-Generaal met de rank van minister belast met de veiligheidsdiensten en de strijd tegen drugs en de georganiseerde misdaad.
Het meest recente geweld vond plaats op 9 november 2012, toen Aissatou Boiro werd neergeschoten nadat ze een onderzoek van corruptie op hoog niveau had afgerond. Zij was op weg naar huis toen haar auto door gewapende mannen werd klemgereden en ze op klaarlichte dag neergeschoten werd. Een artikel op de website van HRW stelt [en]:
De mannen stapten uit een andere auto die de auto van Aissatou Boiro klemgezet had en ze schoten tweemaal op het slachtoffer. Familie en vrienden van Boiro hebben bevestigd dat ze eerder met de dood bedreigd was […]
Haar collega's vertelden HRW dat ze bezig was met een onderzoek naar vermoedelijke verduistering van ruim dertien miljoen Guinese francs uit de staatskas (1,8 miljoen US dollar).
Discussieer mee
Categorieën
Topartikelen uit de hele wereld
Vertalen voor Global Voices
Archief per maand
- maart 2021 3 artikelen
- februari 2021 14 artikelen
- januari 2021 18 artikelen
- december 2020 12 artikelen
- november 2020 13 artikelen
- oktober 2020 19 artikelen
- september 2020 16 artikelen
- augustus 2020 15 artikelen
- juli 2020 9 artikelen
- juni 2020 17 artikelen
- mei 2020 18 artikelen
- april 2020 20 artikelen
- maart 2020 9 artikelen
- februari 2020 5 artikelen
- januari 2020 7 artikelen
- december 2019 8 artikelen
- november 2019 5 artikelen
- oktober 2019 2 artikelen
- september 2019 9 artikelen
- augustus 2019 8 artikelen
- juli 2019 2 artikelen
- juni 2019 4 artikelen
- mei 2019 2 artikelen
- april 2019 5 artikelen
- maart 2019 9 artikelen
- februari 2019 2 artikelen
- januari 2019 6 artikelen
- december 2018 3 artikelen
- november 2018 6 artikelen
- oktober 2018 8 artikelen
- september 2018 4 artikelen
- augustus 2018 3 artikelen
- juli 2018 4 artikelen
- juni 2018 1 artikel
- mei 2018 1 artikel
- april 2018 2 artikelen
- maart 2018 4 artikelen
- februari 2018 9 artikelen
- januari 2018 10 artikelen
- december 2017 4 artikelen
- november 2017 4 artikelen
- oktober 2017 2 artikelen
- september 2017 8 artikelen
- augustus 2017 7 artikelen
- juli 2017 9 artikelen
- juni 2017 8 artikelen
- mei 2017 10 artikelen
- april 2017 3 artikelen
- maart 2017 9 artikelen
- februari 2017 13 artikelen
- januari 2017 12 artikelen
- december 2016 5 artikelen
- november 2016 17 artikelen
- oktober 2016 9 artikelen
- september 2016 10 artikelen
- augustus 2016 11 artikelen
- juli 2016 8 artikelen
- juni 2016 10 artikelen
- mei 2016 7 artikelen
- april 2016 10 artikelen
- maart 2016 4 artikelen
- februari 2016 9 artikelen
- januari 2016 5 artikelen
- december 2015 4 artikelen
- november 2015 6 artikelen
- oktober 2015 12 artikelen
- september 2015 12 artikelen
- augustus 2015 9 artikelen
- juli 2015 9 artikelen
- juni 2015 13 artikelen
- mei 2015 14 artikelen
- april 2015 14 artikelen
- maart 2015 22 artikelen
- februari 2015 11 artikelen
- januari 2015 19 artikelen
- december 2014 9 artikelen
- november 2014 10 artikelen
- oktober 2014 8 artikelen
- september 2014 12 artikelen
- augustus 2014 2 artikelen
- juli 2014 2 artikelen
- juni 2014 5 artikelen
- mei 2014 5 artikelen
- april 2014 4 artikelen
- maart 2014 8 artikelen
- februari 2014 8 artikelen
- januari 2014 12 artikelen
- december 2013 12 artikelen
- november 2013 24 artikelen
- oktober 2013 46 artikelen
- september 2013 18 artikelen
- augustus 2013 9 artikelen
- juli 2013 8 artikelen
- juni 2013 9 artikelen
- mei 2013 8 artikelen
- april 2013 13 artikelen
- maart 2013 9 artikelen
- februari 2013 12 artikelen
- januari 2013 17 artikelen
- december 2012 7 artikelen
- november 2012 16 artikelen
- oktober 2012 14 artikelen
- september 2012 3 artikelen
- augustus 2012 13 artikelen
- juli 2012 11 artikelen
- juni 2012 11 artikelen
- mei 2012 15 artikelen
- april 2012 18 artikelen
- maart 2012 15 artikelen
- februari 2012 18 artikelen
- januari 2012 17 artikelen
- december 2011 16 artikelen
- november 2011 15 artikelen
- oktober 2011 15 artikelen
- september 2011 19 artikelen
- augustus 2011 17 artikelen
- juli 2011 15 artikelen
- juni 2011 15 artikelen
- mei 2011 15 artikelen
- april 2011 16 artikelen
- maart 2011 26 artikelen
- februari 2011 36 artikelen
- januari 2011 37 artikelen
- december 2010 19 artikelen
- november 2010 22 artikelen
- oktober 2010 18 artikelen
- september 2010 18 artikelen
- augustus 2010 15 artikelen
- juli 2010 16 artikelen
- juni 2010 24 artikelen
- mei 2010 23 artikelen
- april 2010 24 artikelen
- maart 2010 20 artikelen
- februari 2010 16 artikelen
- januari 2010 22 artikelen
- december 2009 18 artikelen
- november 2009 18 artikelen
- oktober 2009 15 artikelen
- september 2009 19 artikelen
- augustus 2009 16 artikelen
- juli 2009 23 artikelen
- juni 2009 27 artikelen
- mei 2009 22 artikelen
- april 2009 20 artikelen
- maart 2009 23 artikelen
- februari 2009 15 artikelen
- januari 2009 9 artikelen
1 reactie
Het artikel heb ik met interesse gelezen. Pijnlijk hoe de mensenrechten c.q vrouwenrechten met voeten worden getreden. Anderzijds vraag ik me af hoe het met andere groepen gaat in Guinée Conakry, zoals de homosexuelen. Ook daar zou ik graag meer over willen weten.