Het Guggenheim museum in Bilbao, Spanje. Foto door Miguel A. Blanco op Flickr.

Begin december 2014 werd de shortlist voor een ontwerpwedstrijd van het nieuwe Guggenheim museum in Helsinki [en – alle links] bekend gemaakt. Een groot deel van de kosten voor de nieuwe Finse vestiging van het beroemde museum voor moderne en hedendaagse kunst wordt gefinancierd door de Finse overheid. En daarmee zorgt het project nu al voor controverse en onenigheid onder de Finse bevolking.

Hoofdsponsor van dit veelbelovende project zal de Finse belastingbetaler worden, daar de overheid bereid is om niet minder dan 130 miljoen euro uit te geven aan het museum dat de wereldberoemde naam Guggenheim zal dragen. Sterker nog, van dit budget zal alleen al 30 miljoen euro uitgegeven worden aan het gebruik van het Guggenheim-merk. De lokale bevolking spreekt hierover openlijk haar verontwaardiging uit. Veel inwoners vinden het oneerlijk om het geld van de belastingbetaler te investeren in een niet-Fins museum en merk. Zij zien dit als het sponsoren van ‘andermans handelsmerk’.

Lokale en nationale Finse media hebben kritiek geuit op de wedstrijd voor het ontwerp van het museum en noemen het een ‘ijdel project’.

Het aantal deelnemers dat zich had aangemeld voor de ontwerpwedstrijd van het nieuwe Helsinki Guggenheim was enorm hoog. Er werden meer dan 1700 voorstellen ontvangen van professionele architecten uit meer dan 77 verschillende landen.

De lokale overheid ziet dit als een goed teken en verwacht dat het nieuwe museum de belangrijkste trekpleister van Helsinki zal worden. Iets wat een enorme stimulans zal betekenen voor de economie en het toerisme van de stad. Een aantal vertegenwoordigers van de gemeente noemden ook het zogenaamde ‘Bilbao-effect’, waarmee ze refereren aan de bijna 4 miljoen toeristen dat het Bilbao Guggenheim de eerste drie jaar aantrok en wat daarmee enorm belangrijk was voor de lokale economie. Inwoners van Helsinki zien de overeenkomst tussen de twee steden echter niet, omdat het Bilbao Guggenheim onderdeel was van een groter plan om de Spaanse stad op economisch en cultureel gebied nieuw leven in te blazen.

Als reactie op de beslissing van de Finse overheid om een samenwerking aan te gaan met Guggenheim, is er een alternatieve wedstrijd gestart door middel van een project dat ‘The Next Helsinki’ wordt genoemd. Finse architecten kunnen hier hun eigen voorstel voor het ontwerp van een stadsplanning voor Helsinki aanbieden. Op de officiële website van het project roepen de initiatiefnemers de deelnemers op om het volgende te doen:

“Help us seize this opportunity to highlight the city's singularity, and its residents’ appetite for social, environmental and cultural justice.”

“Help ons deze kans te grijpen om de uitzonderlijkheid van de stad en het verlangen van haar inwoners naar sociale en culturele gerechtigheid in hun omgeving te benadrukken.”

Deelnemers voor ‘The New Helsinki’ kunnen zich aanmelden tot 2 maart 2015.