Afbeelding via Canva Pro.

Terwijl de VN-klimaattop COP28 in Dubai nadert, blijft het Caribisch gebied worstelen met de gevolgen van klimaatverandering. Volgens het recente Global Stocktake-rapport gaat het momenteel niet de goede kant op met de wereld, dus moeten er dringend maatregelen worden genomen.

Een blogger van Global Voices, Petchary, gevestigd in Jamaica gelooft dat doelgericht leiderschap nodig is, zowel in het Caribisch gebied als elders in de wereld:

Sterk leiderschap moet ons weer op het rechte pad zetten, omdat het nu lijkt alsof we heel verschillende richtingen opgaan. Ik heb ook het gevoel dat we niet naar elkaar luisteren – en met ‘wij’ bedoel ik alle landen, rijk en arm, die van 30 november tot 12 december aan tafel zullen zitten om tot een overeenstemming te komen.

Op de website van het Wereld Natuur Fonds (WNF) werd een open brief aan de politieke leiders van Latijns-Amerika en het Caribisch gebied geplaatst, ondertekend door een diverse groep ngo's, ceo's, voormalige VN-functionarissen en activisten. Hierin wordt erkend dat de bevolking van de regio regelmatig te maken krijgt met allerlei gevolgen van de klimaatcrisis, van tropische cyclonen tot voedselonzekerheid.

Daarnaast werd vermeld dat juist Latijns-Amerika en het Caribisch gebied “zeer relevante oplossingen kan bieden voor de huidige klimaatcrisis, dankzij belangrijke ecosystemen als het Amazonegebied, het Atlantische woud, […] de draslanden en de uitgestrekte kusten.” Deze natuurlijke rijkdommen zouden de landen in een uitstekende positie plaatsen om leiding te geven aan de transitie naar schone energie en het behoud van de biodiversiteit in Latijns-Amerika en het Caribisch gebied.”

In de brief werden de drie voornaamste kritiekpunten geschetst, die de aandacht moet trekken van politieke leiders in de hele regio. De groep verwacht dat politici op deze ‘hervormingen’ zal reageren met ‘innovatieve lokale oplossingen’ die ook “helpen bij het aanpakken van andere problemen waarmee de regio worstelt, waaronder ‘ongelijkheid, armoede, en schrikbarende schuldenlasten, verergerd door de klimaatverandering.”

COP28 zal tastbare manieren moeten vinden en implementeren om de wereldwijde klimaatactie te versnellen. Op deze manier kan de opwarming van de aarde binnen de limiet van 1,5 graad worden gehouden, zoals vastgelegd in het Parijs akkoord, en de internationale samenwerking op het gebied van klimaatverandering worden versterkt.

1. Energiemarkt hervormen

De groep pleit voor minstens drie keer zo veel duurzame energie in 2030 om volledig CO2-vrij te zijn in 2050. Dit vereist een actieve inzet van alle landen voor schone energiebronnen, terwijl fossiele brandstoffen geleidelijk worden uitgefaseerd – inclusief het stopzetten van alle nieuwe olie- en gasvondsten. De uitstoot van broeikasgassen moet daardoor met 43 procent zijn verminderd in 2030 en vijf jaar later met 60 procent onder het niveau van 2019.

De vraag blijft of energie-afhankelijke landen in het Caribische gebied, zoals Trinidad en Tobago en Guyana, zich hier ook aan zullen houden. Volgens de brief hangt een dergelijke energiehervorming onder andere af van “de geleidelijke afschaffing van de publieke financiering en subsidies voor fossiele brandstoffen.” Hiermee rekening houdende, moeten methaanemissies uit grijze energiebronnen met 75 procent en methaanemissies door afval met 30 procent worden verminderd tegen 2030. De brief stelt ook voor om transport, een sector die veel uitstoot veroorzaakt, zo snel mogelijk fossielvrij te maken door “de energie-efficiëntie te vergroten […] en schone technologieën de meest betaalbare, toegankelijke en aantrekkelijke optie te maken.”

2. Voedselmarkt hervormen

Om de voedselzekerheid te garanderen moet veerkracht worden opgebouwd, de CO2-uitstoot worden verminderd en de voedselopbrengst worden verhoogd, aldus de groep. Dit vereist een vermindering van voedselverspilling en een toename van een gezonder, plantaardig dieet. De brief pleit voor duurzame landbouw die de opbrengsten met zo'n 17 procent verhoogt (zonder uitbreiding van de landbouwgrens naar natuurlijke ecosystemen) en stelt voor de huidige broeikasgasemissies door de landbouw met 25 procent te terug te dringen ten opzichte van 2020.

Land- en kustbehoud maken deel uit van deze aanpak, maar ook de erkenning van inheemse landrechten, de uitbreiding van duurzame landbouwpraktijken en het herstel van aangetaste ecosystemen. De verwachte resultaten van dergelijke maatregelen zijn onder meer een duurzamer levensonderhoud, meer biodiversiteit en toenemende CO2-opslag.

3. Financiële markt hervormen

Een ander cruciaal punt is passende financiering van klimaatveranderingsmaatregelen. Dit is met name voor de kleine eilandstaten in ontwikkeling (SIDS) van belang, die de gevolgen van klimaatverandering momenteel al sterk voelen. Een efficiënt financieel stelsel met betrekking tot het klimaat kan het aanpassingsvermogen van een ‘kwetsbaar’ land vergroten en beter reageren op verlies en schade.

De brief roept de politici op om een werkwijze te ontwerpen en te implementeren die de landen in de regio kan bevrijden van opgebouwde staatsschuld, door middel van “innovatieve manieren, zodat de nodige investeringen voor klimaatadaptatie gefinancierd kunnen worden.” Daarnaast zou de groep graag meer transparantie zien omtrent het nakomen van al bestaande toezeggingen op het gebied van klimaatfinanciering en vraagt om passende begeleiding bij de nieuwe wereldwijde financiële doelstelling, die de 100 miljard dollar “aanzienlijk moet overtreffen.”

Overige kernpunten is de verdubbeling van financiën voor aanpassingsmaatregelen in 2025, “waardoor het aandeel, de hoeveelheid, de kwaliteit en de toegankelijkheid van de financiering voor klimaatadaptatie, verlies en schade aanzienlijk zal worden vergroot.” Op deze manier zal er ook meer op lokaal niveau worden afgehandeld en zal het overheidsbeleid meer zijn afgestemd op de doelstellingen in het akkoord van Parijs.

De ondertekenaars, waaronder Diana McCaulay, oprichter van de Jamaica Environment Trust, Nigel Edwards, uitvoerend directeur van de Trinidad and Tobago Unit Trust Corporation, en Racquel Moses, CEO van Caribbean Climate-Smart Accelerator, zijn van mening dat COP28's doel is om “dynamisch te reageren op de Global Stocktake […] om van deze bijeenkomst een keerpunt te maken, waardoor echt alle mogelijkheden voor een rechtvaardige, energieneutrale, veerkrachtige en natuurvriendelijke toekomst zullen worden ingezet.”

Op 30 november zullen alle ogen op Dubai gericht zijn.