De afgelopen decennia had natuurbeschermer Allison Ifield als missie om de mangroves op Caye Caulker te beschermen. Foto Rachel Wilson, met dank aan Cari-Bois Environmental News Network, gebruikt met toestemming.

Dit verhaal, dat tot stand kwam met steun van de Caribbean Climate Justice Journalism Fellowship, een joint venture tussen Climate Tracker en Open Society Foundations, werd oorspronkelijk gepubliceerd op het Cari-Bois Environmental News Network. Een versie van dit artikel is onderdeel van een wederzijdse onderlinge overeenkomst.

Door Marco Lopez

Op het Beliziaanse eiland Caye Caulker staat Allison Ifield bekend onder haar koosnaam “Mangrove Mama” vanwege haar passie voor mangroves en haar niet-aflatende vastberadenheid om ze te beschermen.

Geboren en opgevoed in Canada, bezocht ze Caye Caulker eind negentigerjaren voor het eerst en besloot ze te verhuizen nadat ze het natuurlijke erfgoed van het gebied in haar hart had gesloten. Naarmate ze meer leerde over het eiland en haar mangrove-ecosystemen, nam haar interesse toe in het delen van haar kennis met anderen, maar ook in het vrijwilligerswerk ter behoud van de schoonheid van het gebied.

Ze werd gids, maar plantte daarnaast vaak op allerlei plaatsen mangrove-zaailingen die ze verzorgde.

Hoewel Ifield aanvankelijk niet van plan was om een mangrove-herstelproject op te zetten, kwam hier rond 2018 verandering in toen ze zag dat mangroves op het eiland, waaronder de bomen die ze zelf had geplant, werden gekapt:

Op een dag zagen we dat sommige bomen die ik 15 jaar geleden had geplant, waren gekapt. Daarna wist ik het zeker: “Ik stop als reisgids en ga me bezighouden met het herstel van de mangroves.”

Na haar besluit zette Ifield zich in voor het mangrove-herstelproject op het eiland en kreeg ze steun om het Caye Caulker Strong Mangrove Project op te zetten.

Sindsdien ziet Ifield het als haar burgerplicht zich in te zetten voor deze natuurvriendelijke oplossing, waardoor de mangroves op het eiland worden beschermd en de klimaatbestendighheid wordt bevorderd.

Van gids tot ‘Mangrove Mama’

Nadat ifield zag dat de door haar geplante mangroves lukraak waren gekapt, hield ze zich bezig met het behoud en het herstel. Foto Belize Mangrove Alliance, met dank aan Cari-Bois Environmental News Network, gebruikt met toestemming.

Samen met vrijwilligers heeft Ifield honderden mangroves kunnen planten op een privéstrand dat door een inwoner van Caye Caulker was gepacht.

Met het toenemen van haar activiteiten trok het nieuws over haar werk meer aandacht en kreeg haar initiatief meer steun:

In 2020 kreeg ik een kans om samen met de MAR Alliance en de Denver Foundation het Caye Caulker Strong Mangrove Project, dat door mij was opgezet, verder vorm te geven. Het project was bedoeld om mensen tijdens de COVID-19 pandemie aan werk te helpen en hun herstel te bevorderen.

Het project werd ook door het lokale bedrijfsleven gesteund.

Door een partnership met het Wereld Natuur Fonds en de PEW Charitable Trusts, was Ifield ook als facilitator verantwoordelijk om anderen de ingewikkelde technieken voor het planten van mangroves aan te leren.

De afgelopen jaren werd Caye Caulker geconfronteerd met een toestroom van projectontwikkelaars die nieuwe resorts en hotels hebben gebouwd. Soms lieten ze ten gunste van de projecten mangroves kappen. Maar omdat mangroves een bron zijn van veel belangrijke ecosysteem-diensten, kan het kappen ervan voor een golfbeweging zorgen, waardoor de herstelwerkzaamheden van de mangroves cruciaal zijn voor de toekomst van Caye Caulker. Ifield:

Caye Caulker is een eiland waar weersinvloeden allesbepalend zijn. Er is veel afvoer van regenwater, omdat het water nergens meer wordt opgevangen door bijvoorbeeld dakgoten, en iedereen z'n groene beplantingen verwijdert die van nature het water opzuigen.

We worden niet alleen geconfronteerd met erosie door regenwater, maar erosie door golfbewegingen speelt ook een grote rol, omdat we alle mangroves hebben gekapt en er ongestraft mee doorgaan.

Regulering mangrovebeleid in Belize

Leden van Caye Caulker Strong tijdens het planten van mangroves. Foto Caye Caulker Strong, met dank aan Cari-Bois Environmental News Network, gebruikt met toestemming.

In Belize moet een landeigenaar een vergunning hebben van het Forest Department om mangroves te kappen of aan te passen.

Landeigenaren zijn verplicht om een verzoek te laten beoordelen, waarbij ze niet meer dan 50 procent van de mangroves langs de waterlijn mogen verwijderen en ze moeten een bord plaatsen met de mededeling dat “aanpassingen” of “selectief  snoeien” is toegestaan.

Nadia Bood, Senior Program Officer bij het Wereld Natuur Fonds (WWF) in Belize, vertelde dat de voorschriften niet altijd worden nageleefd:

Er kan nog zoveel meer worden gedaan. Het Forest Department heeft vergunningen verstrekt voor het kappen van mangroves, maar er zijn bepalingen binnen de mangrove-regelgeving dat de landeigenaar de vergunning moet naleven.

Bijvoorbeeld, wanneer ze een vergunning krijgen om mangroves te rooien op een bepaald stuk land, bepalen de mangrove-regels dat de ontwikkelaar een 4 x 4 meter bord moet plaatsen met daarop een kopie van de vergunning in een waterdicht beschermhoesje. Hierdoor worden leden van de gemeenschap of iedereen die misschien stuit op het kappen van een mangrove, erop attent gemaakt dat de ontwikkelaar of de speccifieke landeigenaar over de noodzakelijke kapvergunning beschikt, maar de ontwikkelaars volgen een dergelijke regel eenvoudigweg niet op.

Bood  vertelde dat ze van het Belize Forest Department had gehoord dat ze “te krap bij kas zitten om de hele Belizaanse kuststrook te kunnen bewaken en er te handhaven”, waaronder Caye Caulker.

Hoewel het Department of Fisheries in het gebied aanwezig is, is er geen vertegenwoordiger van het Forestry Department te vinden, wat Bood een nadeel vindt:

De visserij-medewerkers bevinden zich bij het rif, er is geen bosbouw, niemand op straat en niemand die iets kan betekenen. De politie kan de illegale kap van de mangroves stoppen, maar dat is een probleem en bovendien moeilijk te bewijzen.

De Belize Mangrove Alliance, waar Ifield lid van is, ging een samenwerking aan met de lokale gemeenschappen om te garanderen dat rapporten naar het Forest Department worden doorgespeeld, maar Bood verklaarde:

Dat zien we niet gebeuren. Het Forest Department vertelt dat, wanneer ze een landeigenaar of projectontwikkelaar effectief willen bestraffen voor het overtreden van de verordening, ze dat in real-time moeten vastleggen om een succesvolle rechtszaak tegen ze te beginnen.

Dat betekent dus op dit moment een ontkoppeling. Om dergelijke processen te versnellen, moet er daarom iets worden ondernomen.

Het WNF heeft met het Forest Department samengwerkt om een geformaliseerd bewakingssysteem op te zetten, zodat gemeenschappen doelmatige rapporten kunnen opstellen.

De mangroves in Belize komen in aanmerking voor blauwe koolstof credits

Een jonge mangrove geplant bij een schoongemaakt watergebied in Caye Caulker. Foto Caye Caulker Strong, met dank aan Cari-Bois Environmental News Network, gebruikt met toestemming.

In Belize’s 2021 Nationally Determined Contribution (Nationaal Vastgestelde Klimaatdoelstellingen), schetste het land haar voornemen om de blauwe koolstofmarkt verder aan te boren om te voldoen aan een koolstofarme ontwikkelingsstrategie.

Een studie door het Smithsonian Environmental Research Centre wees uit dat mangroves blauwe koolstofputten zijn met een vier- tot vijfvoudige koolstofvastleggingscapaciteit dan tropische bossen.

De studiebevindingen schatten ook dat de 58.000 hectare mangroves in Belize ongeveer 25,7 miljoen ton koolstof opslaan, hetgeen aanzienlijke blauwe koolstof credits genereert, wat het land economische voordelen oplevert.

Belangrijk om te weten is dat Belize heeft getekend voor de op een na grootste Blue Bond tot nu toe en profiteert van een aanzienlijke herstructurering van de staatsschuld in ruil voor toezeggingen om 30 procent van de zeeruimte van het land te beschermen.

Terwijl Ifield vertelde dat de toezeggingen van het land een goed uitganspunt zijn, roept ze nu de autoriteiten op om meer actie prioriteit te geven:

Wanneer we onze Blue Bond toezegging werkelijk serieus nemen, moeten we nu in Caye Caulker voet aan de grond krijgen. Dit betekent dat er nu serieus moet woren gehandeld, want zo langzamerhand heb ik genoeg van deze spelletjes en eindeloos gepraat. Dus laten we nu actie ondernemen.

Minerva Gonzalez, ambtenaar bij de Landscape Restoration Desk, vertelde dat de afdeling in Cay niet ter plaatse aanwezig is, maar dat hij locaties raadpleegt waaronder hotspots. Momenteel worden er geen metingen verricht, maar ook geen monitoring van kleinschalige mangrove-herstelwerkzaamheden. Volgens Gonzalez zijn er wel plannen om dit op te starten:

Herstel zal niet van de ene op de andere dag plaatsvinden, want monitoring is het allerbelangrijkste om succes te boeken, door het verkrijgen van sterftecijfers van de bomen en de sociaal-ecologische voordelen.