Zwerm vogels. Foto door Christoffer A. Rasmussen, via Wikimedia. Licentie voor het publieke domein.

Het Netizen Rapport van Global Voices Advocacy biedt een internationale momentopname van uitdagingen, overwinningen en opkomende trends in internetrechten overal ter wereld.

Op sociale media heerst onenigheid [en – alle links] naar aanleiding van een landelijke staking van Keniaanse artsen. Zij protesteren tegen de overheid voor het niet naleven van hun collectieve arbeidsovereenkomst. De staking heeft de openbare gezondheidszorg stilgelegd en het wantrouwen jegens de regering van president Uhuru aangewakkerd, des te meer nu er ook beweringen rondgaan over het verdwijnen van miljoenen dollars bij het Ministerie van Volksgezondheid. Hoewel de artsen in hun eisen grotendeels gesteund worden door het volk, is er op sociale media ook een golf aan vijandige berichten. Lokale bloggers hebben een sterk verband gevonden tussen Twitter-accounts die hashtags zoals #GreedyDoctor,#MyBadDoctorExperience, en #DaktariRudiKazi (Dokters, ga weer aan het werk) verspreiden en accounts die andere regeringsgezinde berichten promoten. Experts op het gebied van sociale media denken dat de berichten door gewone burgers verspreid worden, maar door “social media influencers”, invloedrijke personen op sociale media, die door de overheid worden betaald. Enkele suggereren dat er verbanden zijn tussen deze accounts en wijdverspreide meldingen over een groep van 36 social media influencers die ingehuurd zijn door de Strategische Communicatie-eenheid van de president om kritische internetberichten over de Keniaanse overheid te bestrijden. De afgelopen dagen zijn #GreedyDoctors en gelijksoortige hashtags overspoeld door Twitter-gebruikers die voor de implementatie van de collectieve arbeidsovereenkomst pleiten. Daarbij voegen ze aan hun tweets de hashtag #implementCBA toe. Niet alleen Kenia heeft te maken met dit fenomeen. Naast landen die al sinds lange tijd staatsbelangen promoten via berichtgevers op sociale media, zoals China en Venezuela, verschijnt nu ook Mexico op deze lijst met meerdere regeringsgezinde campagnes op het internet. Een zware stijging van de benzineprijs in januari leidde tot protesten van burgers op belangrijke wegen en op het internet. Hierna begon recentelijk een bepaalde groep Twitter-accounts illegale activiteiten zoals plunderen en diefstal te promoten. Dit leek een poging om het gesprek te beïnvloeden en de protesten van hun legitimiteit te beroven. Meestal voegden ze de hashtag #SaqueaUnWalmart (“plunder een Walmart”) toe aan gesprekken met de hashtag #gasolinazo, die veel gebruikt werd door demonstranten. Deze accounts verspreidden ook beelden van rellen die later vals bleken te zijn: het waren eigenlijk foto's uit 2011 van straatrellen in Egypte [es]. Door data uit meer dan 15.000 tweets over de protesten in beeld te brengen, konden datawetenschappers aan de Universiteit van Guadalajara zien dat met de hashtag #SaqueaUnWalmart gesprekken onderschept werden om #Gasolinazo kwade bedoelingen toe te dichten. Sommige accounts die aan deze campagnes hebben meegedaan zijn ontmaskerd als bots of trolls die al eerder betrapt waren op intimidatie en bedreigingen tegen journalisten en sociale activisten. Tel hierbij recente beschuldigingen op over het gebruik van spyware tegen onderzoekers en ambtenaren die voor een frisdrankbelasting waren (vermeld door de New York Times en geanalyseerd door Citizen Lab), en al deze observaties bij elkaar suggereren dat er een steeds dreigendere omgeving ontstaat voor burgers die hun mening over zaken van algemeen belang in Mexico willen uiten en verdedigen.

Venezuela blokkeert nog meer nieuwssites, waaronder CNN

In Venezuela zijn de Spaanstalige versie van de Amerikaanse nieuwszender CNN en de bijbehorende website op 15 februari geblokkeerd nadat CNN verslag had gedaan over paspoortfraude. En het bleef niet bij CNN: het in Mexico gebaseerde TV Azteca is op 16 februari ook uit de lucht gehaald. Sinds 7 februari is de Venezolaanse nieuws- en opiniesite Maduradas in zeven Venezolaanse provincies voor een groot deel van de internetproviders onbereikbaar (waaronder CANTV, wat in handen is van de overheid). Deze site staat bekend om zijn samenvattingen van online reacties op zaken van algemeen belang. In een publieke verklaring noemt de Venezolaanse president, Nicolas Maduro, CNN een “oorlogsinstrument”.

Voorvechters van migrantenrechten in Qatar doelwit van phishing-aanvallen

Onderzoekers bij Amnesty International hebben een golf geraffineerde phishing-aanvallen blootgelegd. Deze aanvallen waren gericht op het bespioneren van journalisten, vakbonden en arbeidsactivisten die opkomen voor de rechten van arbeidsmigranten in Qatar, waarvan een groot deel uit Nepal komt. De campagne is waarschijnlijk opgezet door iemand die aangesloten is bij de staat, hoewel er nog geen sluitend bewijs is voor de precieze identiteit van deze persoon. Tijdens de aanvallen werd aan de slachtoffers gevraagd om links te openen die op bestanden in Google Drive en Google Hangouts leken, maar eigenlijk spyware waren.

Thais wetsvoorstel geeft controle over media aan de overheid

Media-organisaties in Thailand waarschuwen dat het wetsvoorstel ertoe kan leiden dat de overheid de complete controle krijgt over de pers. Het wetsvoorstel, met de eigenaardige naam “Bescherming van rechten, vrijheid, ethiek en professionele standaarden binnen de media” eist van journalisten dat ze een vergunning aanvragen om hun werk te doen. Er zou ook een Nationale Professionele Mediaraad opgericht worden, waar voornamelijk vertegenwoordigers van overheidsministeries in dienst zouden zijn. Volgens Chakkrit Permpool, voormalig voorzitter van de Nationale Persraad van Thailand, “komt zoiets alleen voor binnen een dictatuur. Dit is tegen de nieuwe grondwet […] die de vrijheid van de media en de vrijheid van meningsuiting van het volk verzekert.” Meer dan 30 mediagroepen hebben een verklaring ondertekend waarin zij hun afkeur uitspreken over het wetsvoorstel.

Facebook is van plan nepnieuws in Frankrijk te bestrijden

Facebook heeft plannen bekend gemaakt om de verspreiding van nepnieuws te bestrijden in de aanloop naar de Franse verkiezingen in april en mei. Dit doen zij door samen te werken met acht mediaorganisaties, die nieuwsartikelen die al door Facebook-gebruikers zijn aangemerkt zullen factchecken en filteren. Sommigen maken zich zorgen dat Facebook te afhankelijk is van de toch al overbelaste redacties en dat deze plannen op lange termijn niet houdbaar zijn.

Technologie-activisten plannen een “Distributed Denial of Women”

Op 23 februari zullen technologiebedrijven- en organisaties te maken krijgen met een Distributed Denial of Women, een algehele staking die moet laten zien hoe belangrijk vrouwen en niet-binaire personen zijn voor de technologie-industrie. Voor deze actie verzamelt de campagne Take Back The Tech van de Vereniging voor Progressieve Communicatie verhalen over discriminatie en gender in de technologie-industrie en -gemeenschap. Meer informatie hier.

Nieuw onderzoek

• Op de hielen deel 2: De zachte oorlog en cyber-tactieken in Iran – Article 19
• Bitterzoet: Voorstanders van de frisdrankbelasting in Mexico doelwit van exploitlinks van NSO – Citizen Lab
• Strijd tussen de hashtags: Het in kaart brengen van de online gesprekken rond de benzineprijzen in Mexico – Signa Lab, Jesuit Universiteit van Guadalajara
• Een korte geschiedenis van de wetgeving rond informatieprivacy – TeachPrivacy

Per e-mail abonneren op het Netizen Rapport