Journalist Esther doet verslag vanuit een van de gevaarlijkste confictgebieden wereldwijd. Foto van Exile Hub. Gebruikt met toestemming.

Exile Hub is partner van Global Voices in Zuidoost-Azië, als reactie op de staatsgreep in Myanmar in 2021, en komt op voor journalisten en mensenrechtenverdedigers. Dit bewerkte artikel is opnieuw gepubliceerd onder een wederzijdse inhoudelijke overeenkomst.

De meeste mensen gaan het gevaar uit de weg, maar Esther zocht het op.

Nadat ze onder UNHCR-bescherming naar Australië was gevlucht, nam ze het moedige besluit om in 2023 naar de Thaise-Myanmarese grens terug te keren, om haar journalistieke werk weer op te nemen. Maar nu, in 2025, doet ze verslag vanuit een van de meest gevaarlijke conflictgebieden in Myanmar die vaak onder vuur liggen. Soms is het een verrassing wat de volgende dag zal brengen. Toch blijft ze onverzettelijk.

In een wereld waar je zonder oorlog veilig bent, kiest Esther voor de frontlinie. Haar wapen is de waarheid en ze brengt het in de praktijk wanneer anderen dat niet kunnen.

Een reis tegen de stroom in

Geboren in 1993 in Mon State, stond Esther er altijd al om bekend dat ze onrecht niet kon negeren.

“Ik heb nooit tegen mezelf kunnen liegen of in armoede leven. Als er iets niet met mij zou deugen, moet ik dat onder ogen zien¨, reageert ze.

Zoals veel jonge mensen in Myanmar, heeft Esther aanvankelijk al verschillende baantjes gehad, en wist ze nog niet wat haar roeping zou worden. Ze vertaalde filmtitels, werkte als verkoopster van reizen en werd vervolgens public relations officer bij een Koreaans bedrijf. Maar deze rollen waren haar niet op het lijf geschreven. “Ik hield het nergens vol waar ik me gevangen of gecompromitteerd voelde¨, vertelt ze.

Haar keerpunt kwam in 2018 toen ze een basiscursus journalistiek volgde. “Toen realiseerde ik me dat het optekenen en delen van opinies altijd mijn voorliefde zou worden. Ik voelde er me helemaal in thuis.” Na de cursus begon ze haar eerste journalistieke baan bij een etnisch mediabedrijf.

Toen de staatsgreep alles veranderde

In 2021 werkte Esther bij een groot mediabedrijf. Toen de staatsgreep toesloeg, verhuisde haar redactie naar Karenni State. Esther verhuisde mee en ging door met haar verslagen onder gevaarlijke omstandigheden. Maar zelfs nadat ze voor haar veiligheid naar Australië was uitgeweken, was haar zoektocht naar waarheidsvinding belangrijker dan een comfortabel leven. In 2023 besloot ze om terug te keren.

Nadat ze een paar maanden later in Thailand was aangekomen, kwam het militaire regime met een onaangename aankondiging. In februari 2024 stelden de militairen de dienstplichtwet opnieuw in werking, waardoor mannen van 15 tot 35 jaar en vrouwen van 18 tot 27 jaar voor het leger werden opgeroepen. Dienstweigering of iemand hiertoe aanzetten zou tot vijf jaar gevangenisstraf kunnen leiden. 

“Naarmate de verhalen over de dienstplicht toenamen, groeide ook mijn volharding om ze te melden¨, herinnert Esther zich. Maar werken als onafhankelijk verbannen journalist bracht ook de nodige problemen met zich mee. Zonder een regelmatig inkomen en de constante behoefte aan middelen, was het voor haar een uitdaging om door te gaan met haar werkzaamheden. Daarom solliciteerde ze naar een Exile Hub Critical Voices Fellowship 2024, waarna ze werd aangenomen.

Getuige vanuit de frontlinies

Esther begon met het verzamelen van verhalen van de meeste slachtoffers. Vervolgens sprak ze met jonge mannen die hun dorpen waren ontvlucht, bang omdat ze moesten dienen. Ze interviewde ook vrouwen die hun broers en mannen door de soldaten hadden zien wegvoeren, waardoor hele gezinnen onzeker en vol angst over het lot van hun geliefden werden achtergelaten.

September 2024 publiceerde ze “I Don’t Want Others to Face What I Faced: Stories of Forced Military Conscription¨, waarbij ze een stem gaf aan diegenen die door  het regime het zwijgen moesten worden opgelegd.

Daarna publiceerde ze nog een spraakmakend artikel: “Snatched from Their Beds, Taken on the Streets — The Young Men in Myanmar Forced to Fight the Junta’s Losing War.”

Tegenwoordig werkt Esther diep in het binnenland in een van de meest onrustige conflictgebieden van Myanmar, waar het geluid van geweervuur en de dreiging van luchtaanvallen altijd aanwezig zijn. Ondanks de risico's, haalt ze er toch voldoening uit dat ze ooggetuige is van de waarheid, die ze kan vastleggen en verslaan.

Esther is niet alleen journalist. Ze is een baken voor mensen die om hulp schreeuwen en anders misschien verloren zouden zijn. En ondanks het risico, gaat ze toch gewoon door met het geschreven woord en verslaggeving, omdat ze nooit zal zwijgen.

Esther heeft verhalen gepubliceerd over de dienstplichtwet van de junta. Foto van Exile Hub. Gebruikt met toestemming.