De kustlijn van de Kaspische Zee in Dagestan, Rusland. Screenshot van de video “Тайны Каспийского моря” op het YoutTube kanaal Анатомия Монстров‘s. Eerlijk gebruik.

De Kaspische Zee, de grootste omsloten watermassa ter wereld, ziet een grimmige toekomst tegemoet in de vorm van aanzienlijke uitdroging, verlies van flora en fauna en grootschalige vervuiling. Al deze processen zijn al begonnen en de verdere verslechtering ervan vormen een bedreiging voor het milieu en immense risico's voor de economie van de vijf kuststaten: Kazachstan, Rusland, Azerbeidzjan, Iran en Turkmenistan.

De lijst van betrokken partijen reikt echter veel verder dan deze landen, aangezien de Kaspische Zee een belangrijke rol speelt in de wereldwijde handel, energie en transport. De zee bevat de derde grootste olie- en aardgas-reserves ter wereld en fungeert als de cruciale schakel van de zogenaamde Middle Corridor die Azië en Europa met elkaar verbindt.

In de afgelopen jaren bereikte het waterpeil  het laagste geregistreerde punt in de geschiedenis. Als het waterpeil in het huidige tempo blijft dalen, wordt voorspeld dat het tegen het einde van de eeuw met maximaal 18 meter zal dalen. In dit scenario zal het wateroppervlak  met ongeveer 93.000 vierkante kilometer krimpen, wat 34 procent van het oppervlak van de zee is en ongeveer de grootte van Portugal. In dit opzicht kan de Kaspische Zee hetzelfde lot ondergaan als het nabijgelegen uitgedroogde Aralmeer, dat beschouwd wordt als een van de grootste antropogene milieurampen in de geschiedenis van de wereld.

Foto van Vadim Ni. Gebruikt met toestemming.

Global Voices hield een schriftelijk interview met Vadim Ni, een van de oprichters van de Save the Caspian Sea campagne om de uitdagingen waarmee de zee wordt geconfronteerd, de gevolgen van de vervuiling en de maatregelen die nodig zijn om ervoor te zorgen dat het lot van het Aralmeer zich niet herhaalt, te bespreken. Het interview is bewerkt voor duidelijkheid en beknoptheid.

Nurbek Bekmurzaev (NB): Kunt u vertellen hoe Save the Caspian Sea tot stand is gekomen? Wat zijn de belangrijkste doelen van uw initiatief?

Вадим Ни (ВН): Мы основали движение Save the Caspian Sea в декабре 2024 года вместе с группой казахстанских и зарубежных экологов, активистов и правозащитников. Поводом послужило критическое состояние Каспийского моря, вызванное ростом температур, сокращением стока реки Волга, который составлял до 80-85 процентов в море, а также индустриальным загрязнением. Эти изменения приводят к деградации экосистем, сокращению популяций морских обитателей и ухудшению условий жизни прибрежных сообществ.

Основные цели движения – привлечение международного внимания к проблемам Каспия, введение строгих экологических стандартов и обеспечение прозрачности деятельности промышленных компаний. Мы добиваемся усиления экологического контроля за нефтегазовой отраслью, разработки программ по восстановлению экосистем и увеличения международного сотрудничества в вопросах защиты Каспия. На данный момент инициатива уже объединила экспертов, экологов, общественные организации, журналистов и представителей бизнеса.

Vadim Ni (VN): Samen met een groep Kazachstaanse en buitenlandse milieubeschermers, activisten en mensenrechtenactivisten hebben we in december 2024 de beweging Red de Kaspische Zee opgericht. De reden was de kritieke toestand van de Kaspische Zee, veroorzaakt door stijgende temperaturen, een afname van het debiet van de Wolga-rivier, die 80-85 procent van het water in de zee uitmaakte, en industriële vervuiling. Deze veranderingen hebben geleid tot de achteruitgang van ecosystemen, een afname van de maritieme populaties en een verslechtering van de levensomstandigheden van kustgemeenschappen.

De belangrijkste doelen van de beweging zijn om internationale aandacht te trekken voor de problemen van de Kaspische Zee, strenge milieunormen in te voeren en te zorgen voor transparantie in de activiteiten van industriële bedrijven. We proberen de milieucontrole op de olie- en gasindustrie te versterken, programma's te ontwikkelen om ecosystemen te herstellen en de internationale samenwerking bij de bescherming van de Kaspische Zee te vergroten. Op dit moment heeft het initiatief al deskundigen, milieuactivisten, publieke organisaties, journalisten en vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven bijeengebracht.

NB: Wat zijn de problemen en uitdagingen waarmee de Kaspische Zee wordt geconfronteerd en die haar toekomst in gevaar brengen? Wie zijn de belangrijkste vervuilers?

ВН: Каспийское море сталкивается с рядом серьезных проблем. Главная из них – стремительное снижение уровня воды. С 2006 года море обмелело почти на два метра, а к концу столетия прогнозируется его падение ещё на 8–18 метров. В некоторых районах Казахстана и Туркменистана береговая линия уже отступила на десятки километров, что ведет к разрушению прибрежных экосистем, пересыханию нерестилищ и гибели многих видов водных обитателей.

Помимо изменения климата, значительный урон Каспийскому морю наносит загрязнение промышленными и бытовыми отходами. Основными загрязнителями являются нефтегазовые компании, работающие на месторождениях Тенгиз, Кашаган и Азери-Чираг-Гюнешли. Их деятельность приводит к разливам нефти, выбросам серных соединений и тяжелых металлов, что негативно сказывается на качестве воды и жизни морских обитателей. Огромную роль в загрязнении также играют реки Волга и Урал, которые несут в Каспий промышленные отходы, пестициды и микропластик.

Эти процессы уже привели к резкому сокращению популяций осетровых. Из-за загрязнения и неконтролируемого рыболовства численность каспийского тюленя также сократилась более чем на 90 процентов.

Мы активно добивается от правительства Казахстана раскрытия обязательств нефтегазовых компаний в рамках соглашений о разделе продукции и концессионных соглашений, подписанных в 1990-х годах. Эти соглашения установили правовую основу для добычи нефти, однако их условия никогда не публиковались, что привело к отсутствию прозрачности в отношении экологических обязательств компаний. Общественный доступ к этой информации необходим для обеспечения ответственности и защиты экосистемы Каспийского моря от дальнейшего ущерба.

VN: De Kaspische Zee kampt met verschillende ernstige problemen. Het belangrijkste probleem is de snelle daling van het waterpeil. Sinds 2006 is de zee bijna twee meter minder diep geworden, en tegen het einde van de eeuw zal ze naar verwachting met nog eens 8-18 meter dalen. In sommige gebieden van Kazachstan en Turkmenistan is de kustlijn al tientallen kilometers teruggetrokken, wat leidt tot de vernietiging van kustecosystemen, het opdrogen van paaigronden en de dood van veel soorten waterbewoners.

Naast klimaatverandering veroorzaken vervuiling door industrieel en huishoudelijk afval aanzienlijke schade. De grootste vervuilers zijn olie- en gasbedrijven die actief zijn in de Tengiz, Kashagan, en Azeri-Chirag-Gunashli gebieden. Hun activiteiten leiden tot olielekkages en de uitstoot van zwavelverbindingen en zware metalen, die de kwaliteit van het water en het zeeleven negatief beïnvloeden. De rivieren Wolga en Oeral spelen ook een grote rol in de vervuiling door het meevoeren van industrieel afval, pesticiden en microplastics naar de Kaspische Zee.

Deze processen hebben al geleid tot een sterke afname van de steurpopulaties. Door vervuiling en ongecontroleerde visserij is de populatie Kaspische zeehonden ook met meer dan 90 procent afgenomen.

We dringen er actief bij de regering van Kazachstan op aan om de olie- en gasbedrijven te verplichten de productieverdelings- en concessieovereenkomsten die in de jaren negentig zijn getekend, openbaar te maken. Deze overeenkomsten vormden de wettelijke basis voor olieproductie, maar de voorwaarden ervan zijn nooit gepubliceerd, waardoor er een gebrek aan transparantie is wat betreft de milieuverplichtingen van de bedrijven. Het publiek moet toegang hebben tot deze informatie om ervoor te zorgen dat er verantwoording wordt afgelegd en om het ecosysteem van de Kaspische Zee te beschermen tegen verdere schade.

NB: Wie strijdt er op lokaal, nationaal en regionaal niveau voor het behoud van de Kaspische Zee?

ВН: Защиту Каспийского моря обеспечивают как локальные, так и международные организации, а также независимые активисты, многие из которых являются членами нашей кампании. В Казахстане одним из ключевых участников движения является Центр экологических правовых инициатив “Глобус”, который занимается защитой прав граждан на благоприятную окружающую среду. В Азербайджане действует Ассоциация экологического образования, активно продвигающая инициативы по снижению загрязнения воды.

На международном уровне экологическая организация Crude Accountability занимается мониторингом нефтедобывающей деятельности в Каспийском регионе и привлечением внимания к проблемам загрязнения. Кроме того, значительную роль играет Extractive Industries Transparency Initiative (EITI), которая требует прозрачности в работе промышленных компаний и соблюдения ими экологических стандартов.

Движение Save the Caspian Sea уже стало первым участником глобальной сети Blue Community из Центральной Азии, что подчеркивает его значимость в международном экологическом сообществе. Оно объединяет ученых, экологов и активистов, которые работают над созданием долгосрочных стратегий по сохранению моря и его экосистемы.

Несмотря на эти усилия, борьба за сохранение Каспия остается сложной из-за отсутствия эффективных механизмов регионального сотрудничества. Для защиты этого водоема необходимо активное взаимодействие между правительствами, бизнесом и гражданским обществом, а также усиленный контроль за соблюдением природоохранных норм.

VN: De bescherming van de Kaspische Zee wordt gewaarborgd door zowel lokale als internationale organisaties en onafhankelijke activisten, waarvan er veel lid zijn van onze campagne. In Kazachstan is een van de belangrijkste deelnemers aan de beweging het Center for Environmental Legal Initiatives “Globus”, dat zich bezighoudt met het beschermen van de rechten van burgers op een gunstig milieu. In Azerbeidzjan stimuleert de Association for Environmental Education actief initiatieven om watervervuiling tegen te gaan.

Op internationaal niveau houdt de milieuorganisatie Crude Accountability toezicht op olieproductieactiviteiten in de Kaspische regio en vestigt de aandacht op vervuilingsproblemen. Daarnaast wordt een belangrijke rol gespeeld door het Extractive Industries Transparency Initiative (EITI), dat transparantie in het werk van industriële bedrijven en hun naleving van milieunormen vereist.

De Save the Caspian Sea beweging is al het eerste Centraal-Aziatische lid van het globale Blue Community netwerk van Centraal Azië, wat het belang ervan in de internationale milieugemeenschap benadrukt. Het verenigt wetenschappers, milieuactivisten en activisten die werken aan langetermijnstrategieën voor het behoud van de zee en haar ecosysteem.

Ondanks deze inspanningen blijft de strijd om het behoud van de Kaspische Zee moeilijk door het gebrek aan effectieve mechanismen voor regionale samenwerking. Om het water te beschermen is actieve samenwerking tussen regeringen, bedrijven en maatschappelijke organisaties nodig, evenals meer handhaving van milieuregelgeving.

NB: Wat moet er gebeuren om te voorkomen dat de Kaspische Zee hetzelfde lot ondergaat als het Aralmeer?

ВН: Необходимо срочно принять комплексные меры. На государственном уровне прикаспийские страны должны разработать совместные программы по сохранению водных ресурсов, включая ограничение промышленного забора воды, восстановление экосистем и предотвращение сброса отходов в море.

Особую роль играет ужесточение экологических норм для нефтегазового сектора. Компании, работающие в регионе, должны быть обязаны внедрять безопасные методы добычи, минимизировать выбросы вредных веществ и инвестировать в восстановление морской среды. Международные организации и экологические фонды должны оказывать поддержку инициативам, направленным на защиту Каспийского моря, а также активно выступать против расширения разрушительных индустриальных проектов в регионе.

На индивидуальном уровне граждане могут вносить свой вклад, поддерживая экологические организации, участвуя в акциях по очистке побережья и снижая собственное потребление пластика. Только совместные действия на всех уровнях помогут сохранить Каспийское море для будущих поколений.

VN: Er moeten dringend uitgebreide maatregelen worden genomen. Op staatsniveau moeten de Kaspische landen gezamenlijke programma's ontwikkelen om de watervoorraden te behouden, waaronder het beperken van de industriële waterinname, het herstellen van ecosystemen en het voorkomen van afvaldumping.

Het aanscherpen van milieunormen voor de olie- en gassector speelt een speciale rol. Bedrijven die in de regio actief zijn, moeten worden verplicht om veilige productiemethoden toe te passen, de uitstoot van schadelijke stoffen te minimaliseren en te investeren in het herstel van het maritieme milieu.

Internationale organisaties en milieufondsen moeten initiatieven ter bescherming van de Kaspische Zee steunen en zich ook actief verzetten tegen de uitbreiding van destructieve industriële projecten in de regio.

Op individueel niveau kunnen burgers bijdragen door milieuorganisaties te steunen, deel te nemen aan schoonmaakacties langs de kust en hun plasticverbruik te verminderen. Alleen gezamenlijke actie op alle niveaus zal helpen om de Kaspische Zee voor toekomstige generaties te behouden.