Sara Qashghai, gefotografeerd met één van haar verfijnde Pateh-werken, 2024. Foto met dank aan de kunstenaar.

Het Pateh-werk [en – alle links], een traditionele Iraanse handwerkkunst, van Sara Soleimani Qhashghai, biedt een frisse en eigentijdse interpretatie van een eeuwenoud ambacht. Pateh, kenmerkend voor de stad Kerman in het zuidoosten van Iran, is een vorm van borduurwerk waarbij wol, zijde en soms gouddraden voor complexe ontwerpen, vaak van bloemen, vogels en kleurrijke patronen, worden gebruikt.

Maar door haar beheersing van zeven verschillende naaitechnieken overstijgt ze de traditionele motieven, en verweeft ze niet alleen afbeeldingen, maar ook complexe vertellingen die emoties en verhalen met opmerkelijke diepgang overbrengen. Door de grenzen van deze eeuwenoude kunstvorm te verleggen, verheft Sara Pateh tot een medium voor verfijnde vertelkunst, waarbij ze haar gevoelens, reflecties en krachtige sociale boodschappen communiceert op een manier die zowel intiem als universeel resonerend aanvoelt.

Deze kunst dateert al van eeuwen terug en heeft wortels in het Perzische Safavid-tijdperk, met de vroegst bekende voorbeelden uit 1868. Het is lange tijd een manier geweest voor de inwoners van Kerman om de kleuren van de natuur hun huizen in te brengen ter compensatie van het gebrek aan groen in het dorre woestijnlandschap.

Sara Qashghai, ‘Zeg Haar Naam’, 2023. Pateh Douzi op stof. 80 x 100 cm (31.5 x 39.4 in). Foto met dank aan de kunstenaar.

Qashghai’s weg naar Pateh begon na haar studie monumentenzorg en beeldende kunst. Ze voltooide haar bachelor monumentenzorg en zette haar hogere opleiding voort in de schilderkunst. Qashghai werkte ruim tien jaar als restaurateur van antieke houten voorwerpen, maar acht jaar geleden verlegde ze haar focus naar Pateh. Haar werk kreeg erkenning toen de Aran-galerie in Teheran haar stukken tentoon begon te stellen. Sindsdien heeft ze uitgebreid geëxposeerd, onder meer in prestigieuze galerieën in Los Angeles en San Diego. Haar werk is in de Advocartsy-galerie in Los Angeles en in het Mingei Museum in San Diego te zien. Haar tentoonstellingen in het buitenland onderstrepen haar toewijding om Pateh naar het mondiale kunstpodium te brengen, terwijl ze trouw blijft aan de culturele wortels ervan.

Sara Qashghai, ‘Herinneringen’, 2023. Pateh Douzi op stof. 55.5 x 116.5 cm (21.9 x 45.9 in). Foto met dank aan de kunstenaar.

Tijdens een interview met Global Voices bespreekt Qashghai haar unieke artistieke reis, die creativiteit combineert met cultureel behoud.

Hieronder fragmenten uit het interview:

Sara Qashghai, ‘Mensen en anthropoïden in een dans van vrijheid’, 2023. Pateh Douzi op stof. Afmetingen: 128 x 65 cm (50.4 x 25.6 in). Foto met dank aan de kunstenaar.

Sara Qashghai (SQ): Mijn werken evolueerden van handwerk naar kunst door mijn unieke benadering van techniek, gebaseerd op twee belangrijke factoren. Ten eerste: hoewel dit ambacht ooit erkenning kreeg in mondiale musea, leidden stijgende materiaalkosten en massaproductie tot verminderde kwaliteit met repetitieve ontwerpen. Ik focus mij op het gebruik van hoogwaardige materialen en creatieve technieken. Ten tweede hebben Iraanse vrouwen, met name nomadische vrouwen, historisch gezien altijd wol gebruikt om schoonheid te creëren in het dagelijks leven, door het maken van tapijten, kilims, Gabbeh en Pateh.

Sara Qashghai, ‘Vaarwel’, 2023. Pateh Douzi op stof. 50 x 110 cm (19.7 x 43.3 in). Foto met dank aan de kunstenaar.

Met de hulp van mijn ambachtswerkers druk ik emoties, gedachten, hoop en dromen uit met behulp van draad. De draden weerspiegelen de sfeer van het stuk: zacht en dicht bij elkaar om kalmte over te brengen of verspreid, ruw en expressief om woede of frustratie te tonen. Elke steek- en kleurkeuze heeft zijn eigen betekenis. In het verleden nam ik de regie over alle naaitechnieken, maar nu beïnvloeden de emoties van mijn ambachtswerkers, die geweld en onrecht hebben ervaren, op natuurlijke wijze het werk, waardoor een krachtige samenwerking ontstaat.

In mijn werk over Mahsa Amini brachten de harde steken en kleuren bijvoorbeeld een diep gevoel van bitterheid en geweld over. De draden, soms hard als een strop, dan weer delicaat als bloemblaadjes, helpen mij mijn verhaal te vertellen. Techniek en thema zijn even belangrijk. In ‘Niloofar in het moeras’ portretteer ik de Iraanse vrouw als een veerkrachtige waterlelie die onder barre omstandigheden groeit. De draden kunnen verschillende elementen symboliseren: oorlog, vrede of zelfs engelen, waarmee ik uiteindelijk mijn hoop op vrede en overwinning overbreng.

Sara Qashghai, ‘Hoe kun je het hart van de geliefde kennen, voordat je je bewust bent van lichaam en ziel’ geïnspireerd door The Conference of the Birds van Attar (‘De samenspraak van de vogels’), 2024. Pateh Douzi op wol. 200 x 100 cm (78.7 x 39.4 in). Foto met dank aan de kunstenaar.

SQ: Ik kies de thema's niet bewust; ik word diep beïnvloed door gebeurtenissen, herinneringen en ervaringen om mij heen, maar ook door hoe de maatschappij en mensen op deze veranderingen reageren. Ik geloof niet dat een kunstenaar niet geraakt kan worden door sociale transformaties. Daarom zijn de thema's van mijn werk geïnspireerd door mijn gevoelens en de gebeurtenissen om mij heen.

OM: Welke invloed heeft de samenwerking met lokale kunstenaars en het wereldwijd tentoonstellen van jouw werk op de heropleving van deze kunsten?

SQ: Helaas ervaren Kerman Pateh en de materialen als gevolg van economische uitdagingen en hoge productiekosten een merkbare achteruitgang, waardoor ambachtswerkers eerder gemaakte ontwerpen gaan repliceren. Wanneer kunstenaars zoals ikzelf het toneel betreden en zich concentreren op materiaalselectie, het injecteren van financiële steun, en het toepassen van creativiteit, blazen ze de thema's en technieken aanzienlijk nieuw leven in, wat bijdraagt aan de heropleving van deze kunstvorm.

 Sara Qashghai, ‘Moeders en kinderen van het Midden-Oosten’, 2023. Pateh Douzi op stof. Afmetingen: 182 x 67 cm (71.5 x 26.4 in). Foto met dank aan de kunstenaar.

SQ: Mijn proces begint meestal met een idee dat mijn zorgen weerspiegelt en de problemen waarmee mijn gemeenschap op dat moment te maken heeft. Ik werk samen met lokale ambachtswerkers, waardoor het een collectieve, vrouwelijke inspanning wordt. In eerste instantie schilderde ik het ontwerp op papier en bracht het daarna over op stof. Nu teken ik rechtstreeks op de stof, waarbij ik soms meerdere ideeën schets en deze spontaan combineer. Voor sommige werken is de helft van het ontwerp geïmproviseerd, en ik maak altijd kleurenschetsen om mijn draadkeuze te begeleiden voordat ik intuïtieve steken toevoeg.

OM: Wat is de perceptie van jouw werk in Iran, en zijn er andere kunstenaars die vergelijkbare technieken gebruiken voor hun artistieke expressie? Hoe verschilt dit van jouw ervaring in het buitenland?

Sara: Ik kan vol vertrouwen zeggen dat niemand in Iran zijn verbeelding zo met Kerman Pateh heeft verweven als ik. In Kerman wordt deze techniek doorgaans gezien als een handwerk met ontwerpen die al bijna een eeuw minimale veranderingen hebben ondergaan. Sinds mijn werk heb ik niemand anders deze techniek zien gebruiken. Ik ben echter wel enkele stukken tegengekomen in musea in de buurt van San Diego waarin naaiwerk werd gebruikt dat vergelijkbaar was met het mijne. Toch konden ze niet tippen aan de diversiteit van Kerman Pateh, die zeven verschillende en fascinerende naaitechnieken kent, iets wat zelfs specialisten in Amerikaanse musea hebben opgemerkt.

Sara Qashghai, ‘Verbaasd zei ze: “Het leger van Iran is gekomen”‘, geïnspireerd door ‘Women in Shahnameh‘ van Ferdowsi, 2024. Pateh Douzi op wol. Afmetingen: 300 x 100 cm (118.1 x 39.4 in). Foto met dank aan de kunstenaar.

OM: In welke mate kun je vrijuit je ideeën uiten en de balans vinden tussen het overbrengen van een boodschap en artistieke expressie, op een manier waarop je werk niet louter propagandistisch wordt?

SQ: Wanneer ik creëer en begin met schetsen, raak ik zo ondergedompeld in het verhaal, dat ik gewoon teken wat er in mijn hoofd en hart opkomt, beïnvloed door mijn emoties en ervaringen. Ik denk er niet over dat het propagandistisch wordt; als dat gebeurt, is het volkomen onbedoeld. Ik geloof dat zelfs als het zou gebeuren, er een authenticiteit zou zijn die gewone slogans overstijgt.

Sara Qashghai, ‘Herinneringen’, 2023. Pateh Douzi op stof. 55.5 x 116.5 cm (21.9 x 45.9 in). Foto met dank aan de kunstenaar.

OM: Welke kunstenaars binnen en buiten Iran inspireren jouw werk?

SQ: Bij sommige stukken ben ik sterk beïnvloed door dichters en kunstenaars uit Iran, en met name door de thema's in de werken van klassieke Iraanse dichters. Beelden uit ‘Shahnameh‘ van Ferdowsi, ‘The Conference of the Birds‘ van Attar, en ‘Kelileh o Demneh‘ hebben bijvoorbeeld een diepgaande impact op mij gehad. Wat westerse kunstenaars betreft haal ik inspiratie uit Cézanne, Matisse, en Degas, wier werken ik zeer bewonder. Natuurlijk zijn er nog vele anderen, aangezien ik graag galerijen en musea bezoek en een sterk visueel geheugen heb.

Sara Qashghai, ‘Zich verwonderen in het land en zien’, 2024. Pateh Douzi op wol. 200 x 100 cm (78.7 x 39.4 in). Foto met dank aan de kunstenaar.