Nadezhda Kevorkova voor de rechtbank in Moskou. Screenshot van de video “Очередной журналист брошен в тюрьму за посты – Надежда Кеворкова в Басманом суде Москвы” van het YouTube-kanaal Sotavision. Toestemming voor gebruik.

Op 7 mei werd de bekende 65-jarige Moslim journaliste Nadezhda Kevorkova in Moskou gearresteerd en voor twee maanden in voorlopige hechtenis genomen in een strafzaak wegens “rechtvaardiging van terrorisme”. De beschuldiging was gebaseerd op twee berichten op haar Telegram-kanaal “Kevorkova.” De eerste werd in 2018 geplaatst en is een repost van de tekst geschreven door  de Russische journalist Orkhan Dzhemal, die een maand voor Kevorkova's post werd vermoord in de Centraal-Afrikaanse Republiek.

Het tweede bericht werd in 2o21 geschreven en heeft betrekking op de zogenaamde rechtvaardiging van de Taliban-beweging, die in Rusland nog steeds wordt erkend als terroristische organisatie, ondanks de snel groeiende bilaterale handels- en politieke banden tussen Rusland en het door de Taliban geregeerde Afghanistan. Een week later werd Kerkova op de lijst van terroristen en extremisten gezet, waardoor haar sociale, economische en politieke rechten ernstig werden beknot. In 2021 plaatste Kevorkova drie berichten over de Taliban op haar kanaal, het is nog onduidelijk welke daarvan wordt gebruikt om haar te vervolgen. In één ervan werd besproken hoe de Russische autoriteiten in het geheim de Taliban hielpen en de dreiging van terrorisme in het buitenland gebruikten om hun repressieve beleid in eigen land te rechtvaardigen.

Kevorkova is binnen en buiten Rusland bekend als journaliste en schrijver van de documentaireserie “Jihad of Russian Literature”, waarin de houding van Russische schrijvers ten opzichte van de islam werd onderzocht, en drie boeken over de situatie in Palestina. In 2010 werd Nadezhda Kevorkova genomineerd voor de International Women of Courage Award van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken.

Foto van Ruslan Aysin. Gebruikt met toestemming.

Global Voices sprak met haar collega, politiek commentator en hoofdredacteur van het tijdschrift  “Poistine”, Ruslan Aysin over de redenen voor Kevorkova's detentie, de toenemende repressie tegen journalisten en activisten in Rusland en hoe iemand de gevangenis in kan gaan voor het “rechtvaardigen” van de Taliban. Het interview is bewerkt voor de duidelijkheid en beknoptheid.

Ramil Niyazov-Adyljan (RNA): Kevorkova's detentie heeft de aandacht getrokken van alle Russischtalige islamitische media. Wat is het belang van haar activiteiten voor Russischtalige moslims die in voormalige Sovjetstaten wonen?

Руслан Айсин (РА): Надежда Кеворкова журналист высочайшего уровня, хорошо известная за пределами Российской Федерации. Она была во многих горячих точках от Афганистана, Ирака, Ирана, Палестины, Ливана и до африканских стран. Делала блестящие репортажи на английском и русском языках. Прославлена она еще и тем, что отстаивала интересы мусульман, трудовых мигрантов, просто угнетённых людей, журналистов, политических активистов. Деятельно участвовала во всевозможных таких акциях по отстаиванию интересов мусульман по всему миру.

Мусульманское сообщество очень гордилось ею, она была близким другом убитого российского журналиста Орхана Джемаля, являлась ученицей Гейдара Джемаля, известного исламского мыслителя, общественного деятеля. Надежда приняла Ислам. Много времени уделяла вопросам политической субъектности мусульман. Из под ее пера вышло три книги про Палестину, которые переведены на ряд языков.

Ruslan Aysin (RA): Nadezhda Kevorkova is een journaliste van het hoogste niveau. Ze is bekend buiten Rusland. Ze heeft vele brandhaarden in Afghanistan, Irak, Iran, Palestina, Libanon en Afrikaanse landen bezocht en er verslag van gedaan. Ze heeft uitmuntende reportages gemaakt in het Engels en Russisch. Ze staat ook bekend om het verdedigen van de belangen van moslims, migrantenarbeiders, het onderdrukte volk, journalisten en politieke activisten. Ze heeft actief deelgenomen aan allerlei acties die werden georganiseerd om de belangen van moslims over de hele wereld te verdedigen.

De moslimgemeenschap was erg trots op haar. Ze was een goede vriendin van de vermoorde Russische journalist Orkhan Dzhemal en was een studente van Geydar Dzhemal, een beroemd islamitisch denker en publiek figuur. Nadezjda bekeerde zich tot de islam. Ze besteedde veel tijd aan kwesties over de politieke subjectiviteit van moslims. Ze schreef drie boeken over Palestina, die in verschillende talen zijn vertaald.

RNA: Ze wordt beschuldigd van het “rechtvaardigen van terrorisme” op basis van reposts in haar Telegram-kanaal. Hoe kan iemand worden opgepakt voor het plaatsen van berichten over de Taliban in Rusland, terwijl dat de afgelopen jaren voortdurend Taliban-delegaties heeft ontvangen?

РА: К сожалению, ту статью, которую ей инкриминируют: 205 часть 2 Уголовного кодекса Российской Федерации «об оправдании терроризма» – абсолютно  абсурдна в отношении неё.

Во первых, она журналист и имеет профессиональное право для того, чтобы писать о том, что происходит, и она это делала.

Во-вторых, один из эпизодов обвинения состоит в том, что якобы она сделала репост статьи Орхана Джемаля. Написал он ее в 2010 году. Материал про события в Нальчике 2005 года, когда вооружённые люди восстали против властей в этой Кабардино-Балкарской республики.

Дело было нашумевшим. Орхан об этом писал. Статья не была запрещенной. Надежда Кеворкова тоже освещала это дело. В деле было очень много нарушений, силовики посадили людей, которые вообще не имели  никакого отношения к этому событию.

Второй эпизод – оправдание деятельности движения «Талибан». При этом они уже по факту признаны как правительство Афганистана. Находятся в хороших взаимоотношениях с Россией. Талибы участвуют во всевозможных мероприятиях, на высоком уровне встречаются с министром иностранных дел РФ Сергеем Лавровым. Всевозможные экономические форумы проходят с их участием.

В Казани на днях будет проходить ХV Международный экономический форум «Россия – Исламский мир: Kazan Forum», куда они тоже приглашены. В Татарстане работает торговое представительство Талибов. Имеются тесные взаимоотношения торговые, экономические и политические. Министр иностранных дел Лавров говорил о том, что талибы не являются террористической организацией, пресс-секретарь Путина Песков тоже неоднократно говорил об этом. Поэтому абсурдность и идиотизм всей этой обвинительной риторики очевидны для всех.

Видимо, эти слабые уголовные эпизоды выбраны просто для того, чтобы её быстро посадить. А какая там статья уже неважно. Как говорили во времена Сталина: был бы человек, а статья найдётся.

RA: Helaas wordt ze beschuldigd op grond van artikel 205 van het Wetboek van Strafrecht van Rusland, dat betrekking heeft op “de rechtvaardiging van terrorisme”. Deze beschuldigingen zijn volkomen belachelijk. Ten eerste is ze journalist en heeft ze het professionele recht om te schrijven over wat er gebeurt, zoals ze dat gedaan heeft.

Ten tweede is onderdeel van de beschuldiging dat ze een artikel van Orhan Dzhemal opnieuw zou hebben geplaatst. Hij schreef het in 2010. De inhoud ging over de gebeurtenissen in Nalchik, de hoofdstad van Kabardino-Balkarië, in 2005 toen een groep gewapende mensen in opstand kwam tegen de autoriteiten in Kabardino-Balkaria.

Dit trok grote media-aandacht. Orhan schreef over de gebeurtenis. Het artikel werd door de autoriteiten niet officieel verboden. Nadezhda Kevorkova bracht eveneens verslag uit over deze zaak. Er vonden veel schendingen van mensenrechten plaats. De veiligheidsdiensten namen mensen gevangen die er niets mee te maken hadden.

Een ander onderdeel is de rechtvaardiging voor de activiteiten van de Talibanbeweging, die in de praktijk al wordt erkend als de regering van Afghanistan. Ze hebben goede betrekkingen met Rusland. De Taliban nemen deel aan allerlei evenementen en hebben ontmoetingen op hoog niveau met de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergei Lavrov. Ze nemen deel aan verscheidene economische fora.

Zij namen deel aan het 15e Internationale Economische Forum “Rusland-Islamitische Wereld: KazanForum”, dat van 14 tot 19 mei in Kazan (Rusland) werd gehouden. De Taliban hebben een handelsmissie in Tatarstan. Er zijn nauwe politieke, economische en handelsbetrekkingen. Lavrov zei dat de Taliban geen terroristische organisatie zijn. Poetins perschef Dmitry Peskov heeft dit ook herhaaldelijk gezegd. Daarmee is de absurditeit en onzin van al deze beschuldigende retoriek voor iedereen duidelijk.

Blijkbaar werden deze zwakke aantijgingen simpelweg gekozen om haar snel gevangen te kunnen zetten, op grond van welk artikel dan ook. Zoals ze zeiden tijdens het bewind van de Sovjet-dictator Jozef Stalin: als er maar iemand was, dan was er ook wel een artikel (om die persoon mee aan te klagen).

RNA: Heeft u theorieën over de ware reden van haar detentie? Kunt u iets zeggen over de geruchten dat ze vervolgd wordt voor haar uitgesproken pro-Palestijnse standpunt?

РА: Я думаю, что есть несколько причин её задержания. Это совокупность различных претензий, скажем, со стороны власти к ней.

Ее позиция не согласуется с линией партии. Она принципиально отстаивала интересы угнетенных и притесненных, беззащитных журналистов, политических активистов. А в России сейчас это, конечно, преступление. Более того, она имела свою точку зрения на многие события, которые, в большинстве своём, расходились с позицией российских властей.

Пропалестинская информационная и правозащитная деятельность Надежды Кеворковой тоже могли стать причиной ареста. Хотя Россия осуждает Израиль и поддерживает создание палестинского государства, но Москва сегодня может говорить так, а завтра поступить противоположным образом. Надежда как стояла на своём, так и стоит до сих пор.

Плюс ко всему Надежда являлась лидером общественного мнения, а в России сейчас все, кто являются таковыми, но при этом не поют в общем провластном хоре, рассматриваются как персоны нон-грата. И маховик репрессий, который сейчас активно раскручивается в России, сметает всех на своём пути.

RA: Ik denk dat er verschillende redenen zijn voor haar detentie. Haar standpunt strookt niet met de partijlijn. Ze verdedigde fundamenteel de belangen van het onderdrukte volk, weerloze journalisten en politieke activisten. In het hedendaagse Rusland is dat natuurlijk een misdaad. Bovendien had ze haar mening over veel gebeurtenissen, die voor het grootste deel afweek van het standpunt van de Russische autoriteiten. De pro-Palestijnse informatie en mensenrechtenactiviteiten van Nadezhda Kevorkova zouden ook reden voor haar arrestatie kunnen zijn geweest. Hoewel Rusland Israël veroordeelt en de oprichting van een Palestijnse staat steunt, kan Moskou dit vandaag zeggen en morgen tegenovergesteld handelen. Ze hield voet bij stuk en houdt zich nog steeds staande.

Bovendien was Nadezjda een leider van de publieke opinie, en in het Rusland van vandaag wordt iedereen die de publieke opinie vormgeeft maar niet in de pas van de regering loopt beschouwd als persona non grata. En de aandrijver van de momenteel actieve repressie in Rusland, veegt iedereen van zijn pad.

RNA: Maakt de vervolging van een moslimjournalist die in heel Rusland bekend is deel uit van een grote nationalistische wending in het moderne Rusland? Waarom zouden de Russische autoriteiten, die de “oorlog aan het Westen” hebben verklaard, hun reputatie beschadigen tegenover de mondiale meerderheid?

РА: Тут можно сказать одно: российские власти не действуют руководствуясь логикой. У таких репрессий есть свой алгоритм, который не согласуется с общей политической логикой. Его достаточно тяжело остановить. Действительно, тренд на шовинизм, русский национализм, исламофобию, ксенофобию в России присутствует давно.

Такие люди как Надежда с независимым суждением воспринимаются как чуждые, как инородные. Формально, конечно, ссориться с мусульманским миром России сейчас политически невыгодно. Но! Если бы политика Москвы была рациональной, осмысленной, то эти доводы можно было бы принять, но здесь, как мы видим, они не обращает на это внимание. Это не вопрос идеологии. Здесь другое – некое безумие. Им пронизано все в России сейчас.

Но будем надеяться на лучшее, на ее скорейшее освобождение. Надежда – волевая и стойкая женщина. Она много раз это доказывала. Ну, а наша задача – содействовать всеми силами, чтобы правда и справедливость восторжествовали.

RA: De Russische autoriteiten volgen geen enkele logica. Dergelijke repressies hebben een eigen algoritme, dat niet strookt met de algemene politieke logica. Het is vrij moeilijk om dat te stoppen. De trend naar chauvinisme, Russisch nationalisme, islamofobie en xenofobie is tenslotte al heel lang aanwezig in Rusland.

Mensen als Nadezjda met een onafhankelijk oordeel worden gezien als vreemd en uitheems. Formeel is het nu natuurlijk politiek onrendabel voor Rusland om ruzie te maken met de moslimwereld. Maar als het beleid van Moskou rationeel en zinvol zou zijn, dan zouden deze argumenten acceptabel zijn. Dit is geen kwestie van ideologie. Er speelt hier iets anders – een soort waanzin. Heel Rusland is er nu door doordrongen.

Maar laten we op het beste hopen, op haar snelle vrijlating. Nadezhda is een wilskrachtige en volhardende vrouw. Dat heeft ze al vaak bewezen. Het is onze taak om met al onze kracht haar hierin bij te staan, zodat waarheid en gerechtigheid zegevieren.