Dit artikel werd oorspronkelijk gepubliceerd in The Irrawaddy, een onafhankelijke nieuwswebsite in Myanmar. Deze geredigeerde versie is opnieuw gepubliceerd  door Global Voices, als onderdeel van een wederzijdse inhoudelijke overeenkomst.

Zoals alle inwoners van Myanmar, werden ook journalisten geconfronteerd met de keiharde gevolgen van de dictatuur sinds het leger in 2021 onrechtmatig de macht greep. Na de staatsgreep richtte de junta zich op de onafhankelijke nieuwsmedia door arrestatie, gevangenneming en zelfs moorden, op grond van verzonnen aanklachten.

Maar onafhankelijke nieuwsmedia en journalisten onthullen nog steeds de werkelijke situatie in Myanmar, ondanks de dreiging van arrestatie en de dood.

Onder hen bevinden zich moedige vrouwen die niet aflaten verslag te doen over de situatie in het land, en tegelijkertijd een balans proberen te vinden tussen de veiligheid en het welzijn van hun gezinnen.

Emily, moeder van twee kinderen en een doorgewinterde video-journalist met dertien jaar ervaring, moest voor de veiligheid met haar gezin gedwongen naar de Thaise grens vluchten.

Ondertussen stierf haar man en gaat ze nu als journalist met haar twee kinderen de strijd aan. Ze sprak met The Irrawaddy over haar ervaringen na de staatsgreep.

The Irrawaddy (TI): Hoe heeft de staatsgreep invloed gehad op onafhankelijke nieuwsmedia en journalisten zoals jezelf?

Emily: Hoewel ik me in mijn eigen land altijd goed kon redden, voel ik me in Mae Sot vaak overvallen door de uitdagingen waarmee mensen zonder geldige papieren, waaronder ikzelf, worden geconfronteerd. De taalbarrière en bewegingsbeperkingen zijn een extra handicap. Ik voel me hier gevangen.

Mijn dochter werd tijdens COVID-19 geboren en ze was 1 jaar toen de staatsgreep plaatsvond, dus heeft ze niet de kans gehad om de wereld te verkennen. Toen ze twee jaar werd, kwam ze terecht in een nieuw land in een onbekende omgeving. Het is tragisch dat haar vader stierf toen ze drie was, op het moment dat ze hem als vader begon te herkennen en een band met hem begon op te bouwen. De vele traumatische gebeurtenissen die ze op die leeftijd moest doorstaan, heeft haar ongetwijfeld hard geraakt.

Mijn zoon stond ook voor soortgelijke uitdagingen. Op het moment dat hij aan de tweede klas van zijn school wilde beginnen, brak COVID uit. Een jaar later vond de staatsgreep plaats, waarna we naar Thailand verhuisden. Door de talrijke politie- en immigratiecontroles moesten we minstens vijf keer verhuizen. Tijdens deze moeilijke tijd verloor hij zijn vader.

TI: Hoe ga je als moeder met deze problemen om?

Emily: Ik werk hier pas kort en mijn zoon zit in de tweede klas. In Myanmar zou hij op z'n negende in de vierde klas hebben gezeten, maar nu is hij tien jaar en zit hij in de tweede. Wij wonen in een Thaise wijk, dus moeten we oppassen; mijn kinderen kunnen niet hard praten of spelen zoals ze zelf zouden willen. Een kind moet zorgeloos, met plezier en vrolijk in het leven kunnen staan. Helaas worden ze gedwongen om zich in te houden, waardoor hun rechten als kind worden ontnomen.

Nu hun vader er niet meer is, kunnen ze alleen op mij steunen. Ze zijn enorm aan mij gehecht en ze kunnen niet meer zonder elkaar. Volgens hen ben ik niet alleen hun moeder, maar ook hun held en beschermer. De uitdagingen die we tegenkomen zijn een direct gevolg van de staatsgreep. Ondanks mijn eigen worstelingen, vind ik de kracht om zich voor hen in te zetten, steeds als ik door de problemen wordt overvallen.

Veel mensen in Mae Sot staan voor uitdagingen. In Mae Sot voel je je opgesloten alsof je in een benauwde ruimte nauwelijks kunt ademen. Er zijn momenten die niet vrolijk stemmen. Soms valt het zwaar om mezelf eraan te herinneren dat ‘ik Emily ben, die sterk in haar schoenen moet staan’.

Als freelance vrouwelijke journalist en weduwe ben ik verantwoordelijk voor de zorg voor mijn kinderen, zonder steun van een babysitter. Dit betekent dat ik ze vaak moet meenemen naar bijvoorbeeld interviews, waardoor het voor mij een uitdaging is om me op mijn werk te concentreren en er tegelijkertijd voor te zorgen dat ze stil blijven. Het bewaren van dit broze evenwicht is in vergelijkbare situaties vooral moeilijk voor moeders.

De altijd aanwezige zorgen voor het welzijn van mijn kinderen, wanneer ik naar mijn werk moet en ze alleen laat, legt een extra druk op mij, waardoor  ik me moeilijk op mijn werk kan concentreren. Deze worstelingen zijn algemeen bekend onder vrouwelijke journalisten, die zelfstandig of binnen een team werken.

TI: Hoe heb je je mentaal voorbereid om deze worstelingen en uitdagingen te overwinnen?

Emily: Wanneer ik tijdens de staatsgreep ervoor had gekozen om te stoppen als journalist, had mijn gezin misschien de kans gehad zich in een derde land te vestigen. Er waren meerdere kansen om dit te bereiken. In de tweede week van februari 2021, na de staatsgreep, kreeg ik een vertrouwelijke email van een ambassade waarbij mij een plaats voor mijn gezin werd aangeboden, met de mededeling dat ik binnen 24 uur moest reageren. Maar uiteindelijk besloot ik toch deze kans niet te grijpen.

Ik vond het onrechtvaardig om mijn land te steunen vanuit een comfortabele positie in een ander land, terwijl mijn medeburgers tijdens de protesten op straat hun levens riskeerden. Wat is anders de bedoeling van onze revolutie als we niet samen in ons vaderland een gezamenlijk front vormen? Daarom heb ik de kans om naar een derde land te verhuizen afgewezen. Ik wilde in mijn eigen land blijven, ongeacht de beproevingen. Hier in Thailand kunnen mijn kinderen niet vloeiend Engels, Chin en Thais leren spreken, omdat het Birmees hun moedertaal is. Maar voor alles wil ik gewoon in Myanmar blijven wonen.

Sinds mijn afstuderen was ik journalist en heb ik niets anders gedaan. Journalistiek is het enige vak waar ik me in thuis voel, en ondanks alle uitdagingen die ik misschien nog tegenkom, ben ik vastbesloten om als freelance journalist door te gaan. Dit is het pad waarvoor ik heb gekozen en dat zal ik niet verlaten.

TI: Wat motiveert je om met dit werk met dergelijke risico's door te gaan?

Emily: In een poging de waarheid te verdoezelen, probeert de junta ‘de vierde macht’ te slopen door de nieuwsmedia te ontmantelen en journalisten het zwijgen op te leggen. Het is van cruciaal belang dat wij als journalisten nadrukkelijk aanwezig zijn, zodat we hun gruweldaden aan de kaak kunnen stellen. We moeten volhouden in ons streven naar democratie, want onze revolutie is nog lang niet voorbij. Wanneer ze worden uitgedaagd moeten journalisten blijven volharden en niet opgeven. Hoewel sommige journalisten misschien een andere weg willen inslaan, moeten degenen onder ons die pal achter onze zaak staan doorgaan, de rug recht houden en zich blijven uitspreken tegen onrecht.