[1]Representatieve afbeelding via Canva Pro [1].
Door Dr. Gabrielle Hosein
Dit artikel, oorspronkelijk gepubliceerd in de Trinidad and Tobago Newsday, is hieronder met toestemming opnieuw gepubliceerd.
Van 28-30 april bracht het NGC Bocas Lit Fest [2] – misschien wel het belangrijkste literaire festival van het Caribisch gebied – meer dan 100 romanschrijvers, schrijvers van korte verhalen, biografen en dichters samen om uitbundig boeken te vieren.
Een ware rijkdom aan geschriften uit het Caribisch gebied waren samengebracht. In persoon of online kon men lezingen bijwonen over recente publicaties en achtergrondverhalen van deze generatie bekroonde Caribische auteurs die een wereldwijd podium betreden. De band met zowel schrijvers als hun werk voelde heerlijk intiem en vertrouwd, zo typerend voor ons op deze kleine eilanden.
Terwijl de One Caribbean Media (OCM)-prijs [3], symbool voor het meest geprezen boek van het festival, naar Ayana Lloyd Banwo ging voor haar uitstekende roman, “When We Were Birds”, ging de poëzieprijs naar Anthony Joseph voor zijn recente bundel, “Sonnetten voor Albert”, die zijn herinneringen aan zijn vader vastlegt in snapshots van levendige verzen. De non-fictieprijs werd toegekend aan Ira Mathur's epische transnationale autobiografie “Hou van de donkere dagen.”
Tussen de sessies door wandelde ik rond in het atrium van de nationale bibliotheek en schuimde tafels van boekverkopers af als een etalage van een snoepwinkel, in een poging te beslissen welke boeken ik wilde kopen. De keuzes waren een kwestie van ruimte; ik heb geen lege boekenplanken meer, zelfs niet nadat ik zo'n zeven dozen heb uitgesorteerd en voornamelijk Caribische literatuur heb overgehouden. De keuze voor het harde zuurtje of de zachte toffee was echter ook een kwestie van geld. Ik was als een kind dat vasthield aan zijn kostbare centen.
Boeken zijn duur.
Misschien, als ze beter betaalbaar waren, zouden meer mannen boeken kopen in plaats van geweren, met kleinere exemplaren opgerold in hun achterzak om te lezen, in plaats van de tijd te doden met het rollen van wiet. Misschien, als Caribische boeken meer toegankelijk waren, zouden we meer begrip hebben voor elkaars uiterlijke geweld en innerlijke verwarring. We zouden in romans of beschrijvingen in gedichten personages kunnen ontdekken waarin we zelfs onszelf konden herkennen en vergeven.
Boekverkopers mogen dan wel handelaars zijn, maar hun vak is een werk van liefde, waarbij ze nauwelijks de winst maken die ze eigenlijk verdienen. Dat verklaart misschien waarom er meer Rum-winkels zijn dan boekwinkels – oorden om eenzaamheid en verdriet te verdrinken in plaats van gesterkt te worden door de humaniteit van gedeelde verlangens en angsten.
Mede verantwoordelijk voor deze situatie is een zinloze belasting op boeken die de huidige regering in februari 2016 heeft opgelegd. Educatief materiaal zoals schoolteksten en werkboeken zijn vrijgesteld, maar de kosten van literatuur, zelfs lokaal geproduceerd, werden verhoogd.
De minister van Financiën omschreef het belastingregime destijds als fiscaal beleid, niet als sociaal beleid, maar dat is slechts een illusie. Belastingen weerspiegelen een inschatting van sociale behoeften en prioriteiten, evenals de beginselen van wie moet bijdragen, en hoe.
De B.T.W. [belasting over de toegevoegde waarde [4]] is bijvoorbeeld gelijk van toepassing op alle consumenten, rijk of arm, en is daarom onbillijk. Onroerendgoed- en inkomstenbelastingen zouden meer inkomsten moeten genereren van de rijken en progressief moeten zijn in plaats van vlak, wat betekent dat de rijken altijd tegen hogere tarieven belast zouden moeten worden dan de armen.
Destijds protesteerden de boekverkopers. Professor Bridget Brereton [5] beschreef de beslissing om literatuur te belasten als vreemd, onverwacht en teleurstellend. Ze schreef: “B.T.W. zal toegepast worden op alle ‘literaire boeken’ – dit betekent: alle soorten romans, modern en klassiek; bundels met korte verhalen, toneelstukken en poëzie; non-fictie boeken (biografieën en autobiografieën, werken over sociale en natuurwetenschappen en geschiedenis, boeken over kunst en muziek).
Onlangs heeft er een soort literaire renaissance plaatsgevonden in Trinidad en Tobago en het bredere Caribisch gebied, met meer lokale of regionale auteurs die romans, korte verhalen en poëzie publiceren en ook grote prijzen winnen, evenals interessante non-fictieboeken van alle soorten. Willen we hun markt verkleinen door hun boeken duurder te maken?
Richie Sookhai, toenmalig voorzitter van de Chaguanas Chamber of Industry and Commerce, merkte terecht op: “Dit kan niet de weg vooruit zijn in een samenleving waar een laag niveau van geletterdheid een bijdragende factor is voor criminaliteit, armoede en neerwaartse sociale mobiliteit.
“Een van de manieren waarop we de trots op ons land aanmoedigen, is door te lezen over onze geschiedenis, over degenen die ons zijn voorgegaan en over de grote literatuur van onze eigen schrijvers als Naipaul, Selvon en Lovelace. Als we dat alles buiten het bereik van onze kinderen en de rest van de bevolking houden, bewijzen we ons land geen dienst.”
Toch is het nog steeds zo vandaag. Caribische literatuur, bloeiend in ons midden, kan onze realiteit transformeren. Maar zolang ze als luxe wordt belast, zijn mensen het minst geneigd om boeken te kiezen voor hun kostbare centen.