- Global Voices in het Nederlands - https://nl.globalvoices.org -

Mozambique, het minst klimaatbestendige land in Afrika, vraagt COP27 om concrete actie

Categorieën: Sub-Sahara Afrika, Mozambique, Burgermedia, Milieu, Politiek, Global greenwashing and COP27

2019 kende het hoogste aantal cyclonen in Mozambique. Afbeelding: Giovana Fleck/Global Voices

De VN-klimaatconferentie (COP27 [1]), die in het teken staat van de voortschrijdende klimaatverandering, is van start gegaan in Egypte. Maar voor landen zoals Mozambique, die historisch gezien [2] [en] een lagere bijdrage aan luchtverontreiniging hebben geleverd dan bijna ieder ander land, wordt de situatie steeds hachelijker.

Mozambique is aangemerkt [3] [en] als een van de landen die het meest onderhevig zijn aan extreme weersomstandigheden als gevolg van klimaatverandering. Volgens de NGO GermanWatch, die jaarlijks [4] [pt] de Global Climate Risk Index samenstelt, staat Mozambique in het rapport van 2021 op de eerste plaats in de lijst van landen die het gevoeligst zijn voor klimaatverandering.

Het land wordt gevolgd door respectievelijk Zimbabwe, Bahama's, Japan en Malawi die in de Index van 2021 de top 5 vormen van landen die het meest onderhevig zijn aan natuurrampen veroorzaakt door klimaatverandering. Volgens [5] [pt] het Global Assessment Report on Disaster Risk Reduction van de VN is Mozambique het op twee na kwetsbaarste land in Afrika. Deze twee rapporten zijn op eigen gegevens gebaseerd, maar beiden onderstrepen ze de kwetsbaarheid van Mozambique.

De laatste jaren komen cyclonen in Mozambique vaker voor en deze nemen in hevigheid toe. In 2019 trokken in hetzelfde seizoen twee hevige [6] [pt] tropische cyclonen over Mozambique — dit had zich nooit eerder voorgedaan. Tropische cycloon Idai teisterde het land in maart 2019 en tropische cycloon Kenneth volgde de maand erop. De cyclonen maakten meer dan 600 dodelijke slachtoffers en zo'n 2,5 miljoen mensen raakten in nood.

In maart 2022 werd Mozambique opnieuw [7] [pt] getroffen door een cycloon. Deze keer trok tropische cycloon Gombe over het land met windstoten van 165 tot 230 km/h. Er werden meer dan 60 doden gemeld.

Uitblijven van klimaatactie

Mozambique wacht al geruime tijd op concrete klimaatactie die het land minder kwetsbaar moet maken. Hoewel internationale steun uitblijft, ontvangt [8] [en] het land wel solidariteitsbetuigingen, zoals in 2019, van de secretaris-generaal van de Verenigde Naties:

The Secretary-General is deeply saddened by the loss of life, destruction of property and displacement of people due to the heavy rains and flooding caused by Tropical Cyclone Idai.
The Secretary-General extends his condolences to the families of the victims and to the people and Government of Mozambique. The United Nations expresses its solidarity with the Mozambique authorities and stands ready to work with them as they respond to the humanitarian needs resulting from this natural disaster.

De secretaris-generaal is diep bedroefd om het verlies van levens, de verwoesting van bezit en leeft mee met de mensen die ontheemd zijn geraakt als gevolg van de hevige regen en overstromingen veroorzaakt door tropische cycloon Idai.

De secretaris-generaal betuigt zijn medeleven met de families van de slachtoffers en de bevolking en regering van Mozambique. De Verenigde Naties spreken hun solidariteit uit met de regering van Mozambique en steunen het land bij het lenigen van de humanitaire nood als gevolg van deze natuurramp.

In 2021 was Mozambique samen met delegaties van andere landen aanwezig op de 26e VN-klimaatconferentie, COP26. De toenmalige premier van Mozambique Carlos Agostinho do Rosário beloofde [9] [pt] tijdens zijn speech om uiterlijk in 2030 62 procent van hun energie uit hernieuwbare bronnen te halen, maar een gebrek aan steun [10] [pt] was de eerste hindernis:

Moçambique sozinho, tal como outros países em desenvolvimento, não conseguirá ter os recursos necessários para financiar acções estruturantes para fazer face aos impactos das mudanças climatéricas…

Net zoals andere ontwikkelingslanden kan Mozambique niet alleen de financiële middelen opbrengen die nodig zijn om klimaatverandering het hoofd te bieden…

Een van de punten waarover gesproken werd tijdens COP26 was energietransitie. Volgens het Akkoord van Parijs [11][en], aangenomen tijdens COP21, moet steenkool als brandstof voor 2050 uitgefaseerd zijn. Mozambique heeft een grote steenkoolvoorraad en een kleine twintig jaar geleden was de verwachting dat steenkool een belangrijke bijdrage zou leveren aan de ontwikkeling van het land. Op korte termijn zal het land dus niet stoppen [9] [pt] met het gebruik van steenkool.

Moçambique prefere uma transição energética para energias mais limpas e amigas do ambiente que seja gradual e faseada, a fim de minimizar o impacto no processo de desenvolvimento económico do nosso país.

Mozambique geeft de voorkeur aan een geleidelijke en gefaseerde transitie naar schonere en milieuvriendelijkere energie om de impact op de economische ontwikkeling van ons land te verlichten.

In 2021 werd Mozambique het eerste land dat geld ontving [12][pt] uit een trustfonds van de Wereldbank voor de reductie van emissies door ontbossing en bosdegradatie — het zogenoemde REDD+ programma.

De Forest Carbon Partnership Facility (FCPF) gaf [13] [en] Mozambique 6.2 miljoen euro voor een reductie van 1,28 miljoen CO2 in 2021. De betalingen vormen een beloning [12] [en] voor het werk dat ondernomen wordt om de CO2-uitstoot te verminderen door ontbossing en bosdegradatie tegen te gaan.

Wereldmilieudag werd dit jaar op 5 juni gevierd met de slogan “One Earth for Climate Resilience,” maar het land wacht al langer dan een decennium op financiële steun van het Green Climate Fund. Het initiatief is, voor de Mozambikaanse overheid [14][pt] ondraaglijk bureaucratisch:

Moçambique está num processo há quase mais de 10 anos de candidatura do Fundo Nacional do Desenvolvimento Sustentável para aceder aos financiamentos do Fundo Climático Verde, um processo que nós consideramos como muito burocrático, mas pelas últimas informações tudo indica que estamos a passos largos de chegar ao fim…

Mozambique is, via het National Fund for Sustainable Development, al bijna 10 jaar bezig met het aanvragen van financiële steun van het Green Climate Fund, een proces dat wij als uitermate bureaucratisch ervaren. De laatste ontwikkelingen duiden erop dat we nog een lange weg te gaan hebben…

Gezien deze realiteit poogt Mozambique al het mogelijke te doen om de schadelijke gevolgen van de klimaatcrisis die het land teistert te verminderen. In oktober 2022 werd een financieel fonds in het leven geroepen om de negatieve gevolgen van extreem weer veroorzaakt door klimaatverandering het hoofd te bieden.

In oktober 2022, riep [15] [en] de Mozambikaanse president Filipe Nyusi alle landen in de wereld op, met name die op het Afrikaanse continent, om onmiddellijk in actie te komen om de rampen veroorzaakt door menselijke activiteit een halt toe te roepen. Nyusi gaf [15] [en] zijn speech als pleitbezorger van de ‘African Union for Disaster Risk Management’ op het continent tijdens de viering van de ‘International Day for Disaster Risk Reduction.’

Volgens [16] [en] de landelijke pers zal de VN-klimaatconferentie (COP27) weerslag hebben op het kwetsbare maar weinig vervuilende Mozambique. Tijdens voorbereidende vergaderingen die tot doel hadden overeenstemming te bereiken over de punten die besproken moeten worden op COP27, onderstreepte de Mozambikaanse minister van Milieu, Ivete Maibaze, de belangrijkste doelstellingen van het land: financiële steun voor de strijd tegen klimaatverandering; nationaal vastgestelde klimaatdoelstellingen (NDC); duurzame energie; vermindering van uitstoot door ontbossing en bosdegradatie, aanpassing aan klimaatverandering, beheersing van het rampenrisico en algemene doelen wat betreft gender en klimaatverandering.

The Government of Mozambique looks to COP27 as a stage on which to leverage climate finance, in order to achieve the low carbon transition in line with the NDC.

De regering van Mozambique ziet COP27 als een platform voor het verkrijgen van financiële steun voor de strijd tegen klimaatverandering om zo de transitie naar lagere uitstoot te bewerkstelligen en de nationaal vastgestelde klimaatdoelstellingen te behalen.