[1]Een boerenfamilie in het dorp V-Kota in Andhra Pradesh met een Parabraksh op hun akker. Beeld: Katidhan [2]. Gebruikt met toestemming.
De veertigjarige Malan Raut uit de westelijke deelstaat Maharashtra [3] in India was een gelukkige boerin toen zij in 2016 overstapte op biologische landbouw om de gevolgen van de klimaatverandering het hoofd te bieden. Ze verbouwt granen, peulvruchten en groenten op 3,5 hectare grond in haar geboortedorp Nagarsoga. Maar drie jaar later stuitte ze op een onverwacht probleem: ze verloor gewassen door aanvallen van wilde dieren [4].
[5]Malan Raut naast de Parabraksh op haar akker in het dorp Nagarsoga in de deelstaat Maharashtra. Beeld: Katidhan [2]. Gebruikt met toestemming.
“Groepen wilde zwijnen en herten renden s’ nachts mijn land op vanuit een nabijgelegen stuk wildernis en bossages, waarna ze mijn gewassen opaten, vertrapten en vernietigden”, vertelt Malan aan Global Voices tijdens een telefoongesprek. Volgens haar verloor ze hierdoor jaarlijks oplopende verliezen tot ongeveer INR 30,000 tot 40,000 (EUR 375 tot 499), hetgeen haar gezin steeds moelijker kon opbrengen.
In 2020 installeerde de non-profit organisatie Swayam Shikshyam Prayog [6] in Latur het apparaat Parabraksh (in Kannada, de taal in de zuidelijke staat Karnataka, is dit de aanduiding voor de bescherming tegen wilde dieren).
Parabraksh maakt gebruik van zonne-energie technologie [7]om lichtflitsen te genereren die dieren van de akkers verjagen, zonder ze schade toe te brengen. Er wordt gebruik gemaakt van een 6-watt zonnepaneel dat is gemonteerd op een lithium-ion batterij en vier LED-lampen die de hele nacht knipperen, waarbij willekeurige patronen over de akker worden verspreid. De lichten zijn vanaf een afstand van 300 tot 500 meter te zien (afhankelijk van het landschap), om te voorkomen dat het dier het bewuste gebied binnendringt.
Malan installeerde het apparaat bij de kwetsbare toegang tot haar landbouwgrond. Ze is er heel erg blij mee. “De dieren komen niet meer op mijn akker en het apparaat werkt in bijna 97 tot 98 procent van de gevallen, vertelt ze.
Het apparaat kost INR 10,000 (EUR 125) en wordt gemaakt door Katidhan [2], een organisatie voor research en en wetenschappelijke innovatie in Bengalura in Karnataka [8]. Volgens SR Ayan, die aan het hoofd staat van de organisatie, belemmeren de geprogrammeerde flitspatronen die het apparaat uitzendt het zicht van dieren zoals wildzwijnen, nilgai [9], bisons, olifanten, tijgers en luipaarden, waardoor ze de gevarenzone niet kunnen binnendringen.
[10]Veraf-opname van het afschrikkende licht tegen dieren op een akker in Tamil Nadu. Beeld Katidhan [2]. Gebruikt met toestemming.
“Door de uitbreiding van menselijke bewoning en ontwikkelingsactiviteiten raken de bossen – het natuurlijk leefgebied van wilde dieren – gefragmenteerd en vindt vernietiging en verstoring plaats,” vertelt Sanjeev Kumar, Additional Principal Chief Conservator of Forests, Jharkhand [11] tegen Global Voices in een email. Hierdoor worden dieren, die op zoek zijn naar voedsel en water, gedwongen om de dorpen bij de bossen binnen te dringen. Dit leidt steevast tot rooftochten op gewassen, het doden van vee, enzovoort, waardoor conflicten tussen mens en dier.
Hoewel er geen landelijke verzamelgegevens over oogstverliezen bekend zijn, kan de betekenis van het voorval uit bepaalde cijfers van de overheid [12]worden opgemaakt, waardoor alleen al in de zuidelijke Indiase staat Andhra Pradesh [13] bij 7.589 incidenten tussen 2017 en 2020 meer dan 5.543 hectare land aan oogst verloren is gegaan. In dezelfde periode rapporteerde Tamil Nadu [14] ook over 7.562 gevallen van oogstroof door wilde dieren.
Volgens Ayan heeft het apparaat op zonne-energie dat dieren afschrikt tot nu toe meer dan 1.000 boeren in 100 dorpen in 12 staten bereikt, naast eigenaren van koffie- en bananenplantages, 3 of 4 afdelingen van staatsbosbeheer en verschillende natuur- en ontwikkelingsorganisaties.
[15]Installatie van een Parabraksh bij een veekraal in een dorp in Ladakh. Beeld: Snow Leopard Conservancy India Trust [16]. Gebruikt met toestemming.
Het apparaat werd aanvankelijk in 2019 ingezet om te voorkomen dat sneeuwluipaarden vee in het afgelegen dorp Kesarin in het oosten van Ladakh [17]zouden doden. De dorpsbewoners daar zijn meestal herders die schapen en berggeiten op de glooiende berghellingen van de Himalaya laten grazen.
Volgens Jigmet Dadul van Snow Leopard Conservancy India Trust [18], die namens de dorpsbewoners de installatie coördineerde, lieten ze gezamenlijk bijna 150 tot 200 stuks vee in gemeenschappelijke veekralen op de zomerweiden grazen. De veekralen hadden geen dak of deur, zodat de roofdieren s’ nachts makkelijk konden binnendringen. Ze hadden het op één dier gemunt, maar uiteindelijk doodden of verwondden ze bijna 50 procent van de andere dieren tijdens hun aanval, die ze in de veekraal achterlieten. Dit betekende een financieel verlies van ongeveer INR 200,000 (EUR 2.530).
Buiten de veekralen werden in zeven dorpen tien Parabraksh geïnstalleerd. Om het vee tegen verdere aanvallen te beschermen, hielp de De Snow Leopard Conservancy India Trust de dorpsbewoners ook bij de bouw van daken en deuren in de veekralen.
[19]Een Prabraksh op een akker van Vikram Munda in het dorp Bandhuabeda in Odisha staat hoog om olifanten buiten te houden. Beeld: Katidhan [2]. Gebruikt met toestemming.
Vikram Munda uit het dorp Bandhuabeda in India's oostelijke staat Odisha [20], waar cashewnoten, (ongepelde) rijst en lokale seizoensgroenten worden verbouwd, klaagde over jaarlijkse verliezen van circa INR 60,000 (EUR 760) door aanvallen van kuddes wilde olifanten. Maar Parabraksh bracht in 2020 redding.
“Vroeger moesten we de hele nacht voor het oogstseizoen opblijven, waarbij we met veel lawaai en het afsteken van vuurwerk de olifanten, die telkens in groepen van 6 of 7 uit de nabijgelegen bossen tevoorschijn kwamen, op afstand hielden.”
Volgens Debashish Sharma, Divisional Forest Officer, Purulia [21] (West-Bengalen), verplaatsen olifanten zich kris kras door de bossen. De dorpen waren vroeger het toneel van hun traditionele migratietochten door aaneengesloten bossen, waarbij Odisha met de aangrenzende staten werd verbonden. Maar tegenwoordig zijn het gehavende, geïsoleerde plekken, die door de dorpen worden afgewisseld, waar wilde olifanten uiteindelijk ronddwalen.
[22]Een Parabraksh bewaakt pepers op een akker in Odisha. Beeld: Katidhan [2]. Gebruikt met toestemming.
“Omdat het voedsel in de bossen langzamerhand opraakt, gaan de wilde olifanten over op een ander soort voedsel, namelijk van het vroegere op cellolose gebaseerd bosvoedsel op de makkelijk te krijgen zetmeelrijke en voedzamere gewassen op de akkers”, vertelt Sharma. “Omdat olifanten tot de grootste herbivoren behoren, met een maximale voedselinname, is de schade die ze aanrichten aanzienlijk groter dan die van andere dieren die gewassen roven.”
In het dorp Karnataka [8]in Therubeedi heeft de biologische boer Raghavendra last van apen.”De apen slingeren krijsend en schreeuwend met honderden tegelijk door de bomen, terwijl ze mijn gewassen plunderen en ook nog eens mijn kippen pakken,” klaagt Bhat. In een jaar tijd verloor hij tot INR 150,000 (EUR 1934) op zijn boerderij van 15 hectare.
[23]Een Kapikaat-apparaat op zonne-energie in een boom op de boerderij van Raghavendra Bhat in Karnataka, houdt apen op een afstand. Beeld: Katidhan [2]. Gebruikt met toestemming.
Maar om de indringers weg te jagen installeerde hij vorig jaar Kapikaat [24], een akoestisch apparaat op zonne-energie, dat werd ontwikkeld door Katidhan. Het apparaat, dat op een hoogte van 3 tot 3,65 meter aan de bomen wordt bevestigd, zendt verschillende geluiden uit, zoals het gegrom en gebrul van roofdieren, geweerschoten of vuurwerk. Volgens Bhat is het apparaat 60 tot 70 procent effectief, omdat de apen de akkers nu vanaf een andere kant binnenkomen.
Voor Ayan is het een uitdaging om de intelligentie van wilde dieren te overtreffen en ze op afstand te houden. Ondertussen probeert Katidhan ook oplossingen te bedenken over hoe boeren hetzelfde apparaat kunnen gebruiken om meerdere wildsoorten van de akkers te weren. “Tijdens de installatie van het apparaat passen wij de hoogte aan, zodat de afschrikkende lichtflitsen precies de ogen van de betreffende dieren raken.”
De organisatie stelt zich tot doel om – samen met staatsbosbeheer – dit jaar meer dan 2.000 boeren in nog eens 150 dorpen te bereiken, naast tenminste 15 tot 20 eigenaren van plantages, waaronder koffie, rubber, thee en kokosnoten.