De familie Madrigal. Foto van Disney, op Wikimedia. [1] Rechtmatig gebruik.
Een paar maanden na de theaterrelease kunnen we gerust stellen dat Disney's meest recente film “Encanto [2]” [en] een enorm succes is in Colombia. Hoewel Disneyfilms meestal geassocieerd worden met prinsessen en sprookjes, is “Encanto” een film waarop Colombianen trots kunnen zijn, dankzij de grote inspanningen van de filmmakers om de Colombiaanse cultuur en tradities onder de loep te nemen.
“Encanto” vertelt het verhaal van een matriarchale familie die in een magisch huis woont in het hart van Colombia. Elk lid van de familie bezit een magische gave, zoals lichaamskracht, toekomstvoorspelling, en geneeskracht. Er is één uitzondering en dat is Mirabel Madrigal, de kleindochter van de familiematriarch, die haar plaats in de familie probeert te vinden.
De twee filmregisseurs, Jared Bush en Byron Howard, hebben sinds 2016 Colombia bestudeerd samen met een Disneycomité.
Poster voor de Disney film ‘Encanto’.Foto Disney eigendom, gevonden op Wikimedia. Rechtmatig gebruik.
Ze werden ook geadviseerd door Colombiaanse experten, waaronder antropologen, botanici, architecten, musici en linguisten. Interessant is dat de Spaanse dubbing van de film gemaakt is door een haast uitsluitend Latijns-Amerikaanse cast, waaronder Colombiaanse zangers en acteurs zoals Carlos Vives, Sebastián Yatra en Maluma.
De inspiratie voor de film ligt in de prachtige maar relatief onbekende aspecten van Colombia. De Colombianen zelf staan zowaar versteld van het fantasievolle magisch realisme [3] [en] van de film, in de stijl van de Colombiaanse schrijver en winnaar van de Nobelprijs Literatuur, Gabriel “Gabo” García Márquez [4] [en].
De vele dansscènes (cumbia [5][en], salsa) en liederen tonen Colombia als een multicultureel land, zoals blijkt uit traditionele symbolen als het accordeon, de ruana [6] [en], de Wayúu mochila tas [7] [es], de espadrilles [8][en], hoeden en andere traditionele kostuums. Hieronder is een video van de beroemde Colombiaanse zanger Rubén Dario Salcedo [9] [es].
“Encanto” heeft een etnisch diverse cast van personages met een verscheidenheid aan huidtinten en oogkleuren, lengtes, gelaatstrekken en haartypes.
Op sportief vlak toont de film een aantal lokale favorieten zoals tejo [10][en] (een traditioneel Colombiaanse sport waarbij je metalen schijven 20 meter naar een doel werpt dat ontploft als het geraakt wordt) en voetbal. Meer nog, het personage Luisa Madrigal is een eerbetoon aan de gewichthefster María Isabel Urrutia [11] [en], die de allereerste Colombiaanse gouden medaille won in de Olympische Spelen van Sydney in 2000. Luisa's gespierde lichaam kan ook een homage zijn aan Fernando Botero [12] [en], de schilder en beeldhouwer van Antioquia.
Screenshot van atlete María Isabel Urrutia van Señal Colombia/ YouTube [13]
Wat de Colombiaanse populaire cultuur betreft, verschillende gangbare bijgeloven [14] [es] zijn te zien in de film. Zo is Bruno te zien terwijl hij zout over zijn schouder gooit, er wordt algemeen aangenomen dat dit bescherming biedt in moeilijke of gevaarlijke situaties. De roddelcultuur [15] [es] wordt vooral weergegeven door het personage Dólores Madrigal. In Colombia is het normaal om mensen van allerlei slag te horen die geruchten en roddels verspreiden.
Het ruime aanbod van gastronomie, vertegenwoordigd door verschillende Colombiaanse regio's zoals de Koffiedriehoek [16] [en], de kust, en het centrum van Bogotà, wordt getoond in aardewerk beschilderd en gemaakt in de stad van El Carmén de Viboral [17][en], in oost Antioquia. De stad staat bekend als de “wieg van ambachtelijk aardewerk” en werd uitgeroepen als Immaterieel Cultureel Erfgoed [18] [es] in 2020.
Screenshot van een ambachtsvrouw aan het werk in El Carmén de Viboral, in Comercial Vivoral Cerámica/YiuTube [19]
De film bevat verwijzingen naar koffie [20] [en], arepas [21][es], maïs [22][es], buñuelos [23][en], ajiaco [24][es](kip en aardappelsoep), alsook naar kruiden en hun geneeskrachtige werking. Zo heeft het personage Julieta Madrigal, Mirabels moeder altijd heilzame planten [25] [es] bij zich.
Colombiaanse buñuelos. Wikimedia commons [26] (CC BY-SA 2.0) [27]
.jpg){kind=link}
De film slaagt erin het megadiverse landschap te portretteren waarin de flora en fauna zich vermengen met de weelde van het meesterlijk gedetailleerde Amazone landschap. De bergen die het dorp Encanto omringen lijken ook geïnspireerd te zijn door de Cocoravallei.
De Cocoravallei. Foto [28] kzoop op Flickr (CC BY-NC-ND 2.0) [29]
Mirabel Madrigal draagt een orchidee, Colombia's nationale bloem [30] [es], in haar haar. Isabela Madrigal, Mirabels zus, kan bloemen doen bloeien wanneer ze wil, zoals te zien aan de bloemententoonstellingen en de palmbomen die het huis omringen. Deze bloemententoonstellingen, silletas genaamd, worden gemaakt door boeren in het dorp Santa Elena, waarbij ze houten kaders gebruiken als basis voor hun bloemstukken. De boeren, silleteros genaamd, binden de kaders met touw op hun rug. De bloemstukken worden tentoongesteld op het jaarlijkse Bloemenfestival in Medellín om de boeren te herdenken die bloemen op hun rug droegen en lange afstanden liepen om ze te verkopen in het centrum van Medellín.
Een jonge ‘silletera’. Wikimedia Commons [31] (CC BY-SA 2.0) [27]
Dieren die te zien zijn in de film zijn onder andere ara's [32][en], ezels [33][en], capibara's [34][en], jaguars [35][es] en kolibries [36][es]. De gele vlinders blijken een hommage te zijn aan de winnaar van de Nobelprijs Literatuur Gabriel García Márquez, omdat ze voorkomen in zijn roman “Honderd jaar eenzaamheid”.
Een capibara. Foto [37] door Cloudtail the Snow Leopard on Flickr (CC BY-NC-ND 2.0 [29])
En toch vind ik dat ze meer interactie hadden kunnen toevoegen met een aantal buren van de familie Madrigal of van de omgeving om zo de sociale problemen van het land te illustreren. Wel toont de film in het begin dat de familie Madrigal moest verhuizen omwille van geweld, wat aannemelijk is gezien Colombia het land is met de meeste intern ontheemden [38] [es] ter wereld.
De film is geïnspireerd door een optimistische kijk op Colombia waar alles in overvloed aanwezig is, terwijl statistieken van een rapport van de Voedsel en Landbouw Organisatie van de Verenigde Naties (FAO) integendeel aantonen dat een zeer groot percentage Colombianen honger lijdt.
Eerlijk gezegd is “Encanto” (wat Spaans is voor “charme”) echt wel charmant. Iedereen die ernaar kijkt zal kunnen relaxen en van de emotionele impact genieten, of dat nu bewondering, lach, woede of tranen zijn. Maar meer dan wat dan ook doet de film ons dromen want hij toont deze positieve en mooie versie van het land dat wij Colombianen altijd al wilden hebben en waarmee we wilden uitpakken.