Gegijzeld in Marioepol: hoe het eraan toegaat in de belegerde stad van Oekraïne

A residential building in Mariupol, south-eastern Ukraine, hit by Russian artillery fire. Screenshot from video, SkyNews, March 11, 2022.

Een appartementencomplex in Marioepol, in het zuidoosten van Oekraïne, getroffen door Russisch artillerievuur. Screenshot van video, SkyNews, March 11, 2022.

Dit artikel [en] door Valeria Costa-Kostritsky verscheen op OpenDemocracy op 11 maart 2022. Het wordt opnieuw gepubliceerd in het kader van een partnerschap voor het delen van inhoud en is aangepast aan de stijl van GV.

In de Oekraïense havenstad Marioepol wonen 500.000 mensen. In 2014 werd het kort ingenomen door pro-Russische rebellen. De stad werd nog hetzelfde jaar heroverd door Oekraïense troepen, maar is sindsdien altijd dichtbij de frontlinie tussen Oekraïense en separistische strijdkrachten gebleven.

Nu is Marioepol opnieuw onder vuur komen te liggen, na de Russische invasie van Oekraïne die begon op 24 februari 2022. Door Marioepol in te nemen zou Rusland een corridor over land kunnen creëren tussen gebieden gecontroleerd door pro-Russische rebellen in Oost-Oekraïne en de geannexeerde Krim, waardoor ze een verzekerde toegang zouden hebben tot de zee van Azov. De stad wordt momenteel belegerd, de inwoners zitten in de val. Er wordt aangenomen dat meer dan 1.200 mensen [ukr] zijn omgekomen.

“Het is nog hels koud buiten en in huis,” schreef psychologe Angela Timchenko uit Marioepol op haar Facebookpagina op 10 maart. “We hebben nog een beetje voedsel over. Volwassenen besparen op voedsel. Gisteren stond een van ons 6 uur in de rij voor de laatste winkel die nog open is om wat pasta voor op brood (dat we niet hebben) en snoep te kopen.”

De volgende dag voegde ze eraan toe:

I have a question, and I’m not being sarcastic here. What [is the point of] protect[ing] Mariupol… if the city is strewn with corpses, if people die either in explosions, from hunger or buried in the rubble? Is a bit of ruined earth matters more than people’s lives, than the future of our children?

“Ik heb een vraag, en het is niet sarcastisch bedoeld. Wat voor zin heeft het om Marioepol te verdedigen…als de stad bezaaid is met lijken, als mensen ofwel in explosies sterven, ofwel van honger of begraven onder het puin? Is een beetje verwoeste aarde meer waard dan mensenlevens, dan de toekomst van onze kinderen?”

Petro Andriushchenko, een gemeenteraadslid, schreef dat de inwoners “zeven dagen van complete belegering van de stad en vernietiging van de infrastructuur” hadden doorstaan.  Dit betekent dat de stad zonder elektriciteit, verwarming, drinkbaar water en gas zit. Negen dagen lang is de stad voortdurend beschoten door artillerie en luchtbommen.”

Academica Olha Yatchuk woont in het dorpje Berdians’ke, aan de oostelijke rand van Marioepol. Op 1 maart probeerden zij en haar familie te vluchten met de wagen, nadat hun dorp was gebombardeerd, en ze slaagden erin Marioepol te bereiken, dat ze vlug verlieten, richting het noorden.

“Er waren geen mensen op straat,” zei ze. “We begrepen dat de stad aan alle kanten omsingeld was en onder vuur zou komen te liggen. Oekraïense soldaten vertelden ons dat het gevaarlijk zou kunnen zijn om te vertrekken. We deden het nog, maar we waren misschien de laatste mensen die vertrokken. Er waren beschietingen, explosies. Toen we wegreden zagen we troepen met zwaar wapenmateriaal rond de stad.”

Beschadigde infrastructuur betekent dat de meeste inwoners geen telefoon- of internetlijnen hebben, en dus geen enkele manier om hun familieleden buiten de stad te laten weten dat ze nog leven. Familieleden buiten de stad volgen een Telegram-kanaal waarin foto's worden gedeeld van gebouwen die geraakt werden, en namen van mensen die in leven zijn. Het Azov-regiment, een paramilitaire groep opgericht door twee neo-Nazigroepen en nu geïntegreerd in het Oekraïense leger, post ook regelmatig updates over de situatie in de stad.

Filmmaker Sashko Protyah, oorspronkelijk van Marioepol maar momenteel in Zaporizhzhia, kon praten met een vriend uit de stad op 10 maart.

“Er is maar één buurt waar er signaal is,” vertelde hij aan openDemocracy.

You have to walk there, through the mud—there’s no transport, obviously—through a city that is being bombed constantly. It’s near Freedom Square. While we were talking, I could hear explosions. People in Mariupol are so exhausted. He said he knew of several residential buildings where people have had to bury victims in the yard.

First the western part of the city was destroyed. Yesterday [March 9], a maternity hospital was bombed, as well as the central market. They’ve been shelling the city’s residential area indiscriminately. In the past several days I’ve seen several photos and I can’t recognise the city where I lived.

“Je moet ernaartoe lopen, door de modder – er is geen transport, uiteraard – doorheen een stad die voortdurend gebombardeerd wordt. Het is nabij het Vrijheidsplein. Terwijl we aan het praten waren, kon ik explosies horen. De mensen in Marioepol zijn zo uitgeput. Hij zei dat hij weet had van verschillende appartementencomplexen waar men de slachtoffers in de tuin moest begraven.

Eerst werd het westerse deel van de stad vernield. Gisteren [9 maart], werd een kraamkliniek [en] gebombardeerd, en ook de centrale markt. Ze hebben de woonwijken van de stad zonder onderscheid beschoten. De voorbije dagen heb ik verschillende foto's gezien en ik herken de stad waarin ik geleefd heb niet meer.”

Het gebrek aan contact gaat in twee richtingen. Familieleden zeggen dat de mensen in de stad niet weten wat er buiten hun stad aan het gebeuren is. Uliana Tokarieva, directrice van een NGO wiens familieleden en collega's zich in de stad bevinden, vertelde me: “Ze weten van niks – of er een evacuatie zal komen, hoe ze zullen verwittigd worden, waar te verzamelen, of het veilig is, wat er gebeurt buiten de stad, of het nog altijd Oekraïne is.”

Verschillende opeenvolgende dagen werd er aangekondigd dat er een humanitaire corridor zou opgezet worden naar en uit de stad zodat hulp naar binnen kon en inwoners de stad konden verlaten.

Maar zoals de Oekraënse president op 10 maart aan CNN vertelde [en]:

The invaders started a tank attack exactly in the area where this corridor was supposed to be. […]

Vandaag vernietigden ze het gebouw van de hoofdafdeing van they destroyed the building of the main department of the State Emergency Service in the Donetsk region. Right next to this building was the place where Mariupol residents were to gather for evacuation.

“De invallers begonnen een tankaanval precies in het gebied waar deze corridor zou komen. […]

Vandaag vernietigden ze het gebouw van de hoofdafdeling van de Reddingsdienst in de regio Donetsk. Vlak naast dit gebouw was de plaats waar de inwoners van Marioepol moesten verzamelen voor evacuatie.”

Tijdens een ontmoeting met zijn Oekraïense ambtgenoot op 10 maart, probeerde [en] de Russische minister van buitenlandse zaken Sergei Lavrov de aanval op  de kraamkliniek en het kinderziekenhuis [en] van Marioepol te rechtvaardigen. Hij zei dat Rusland dagen ervoor de VN had gewaarschuwd dat het ziekenhuis “al lang bezet was door het Azov-bataljon en andere radicalen. Ze dreven de vrouwen die aan het bevallen waren naar buiten, en de verpleegsters en het personeel.” Hij voegde eraan toe: “Het is niet de eerste keer dat we pathetische verontwaardiging zien over de zogenaamde wreedheden die door het Russische leger worden begaan.”

Maar de Oekraïense journalist Ivan Sinepalov vertelde me: “Het Azov-regiment dient als een volgelverschrikker voor de Russische propaganda. Hun doelpubliek, in Rusland, gelooft dat Marioepol bezet wordt door Azov.”

Hij voegde eraan toe: “Lavrov heeft gezegd dat Rusland Marioepol zal blijven bombarderen tenzij Oekraëine voldoet aan de [Russische] eisen. Eigenlijk houden ze de hele stad gegijzeld. In hun ogen is Marioepol een pro-Russische stad. Inwoners hadden de Russische troepen met bloemen moeten begroeten. Dit is wraak.”


For more information about this topic, see our special coverage Russia invades Ukraine.

Start een discussie

Auteurs graag inloggen »

Regels

  • Alle reacties worden beoordeeld door een moderator. Verzend je reactie maar één keer, anders kan deze als spam worden gemarkeerd.
  • Wees respectvol tegen elkaar. Reacties met hatelijke opmerkingen, obsceniteiten en persoonlijke aanvallen worden niet goedgekeurd.