Indiase arbeidsmigranten in hongerstaking voor het kantoor van de burgemeester van Kraljevo. Foto Boobalan Dhanapal via Unbias the News. Gebruikt met toestemming.
Dit artikel is oorspronkelijk geschreven door Yamuna Matheswaran, onder redactie van Ankita Anand, en gepubliceerd in Unbias The News [1]. Een bewerkte versie is in twee delen opnieuw door Global Voices uitgegeven, als onderdeel van een wederzijdse inhoudelijke overeenkomst. Hierbij deel 1 van het verslag.
Indiase arbeidsmigranten zijn ingezet bij de bouw van megabouwprojecten in de EU-kandidaat Servië. Een groep arbeiders blijft opkomen voor een normaal loon, ondanks de legale mazen in de wet, waardoor een geregistreerd bedrijf in Amerika ze contractueel in Servië kan laten werken.
In 2019 werden meer dan 150 arbeiders uit verschillende Indiase staten tewerkgesteld bij een aantal infrastructurele projecten in de Balkan door GP Nikolić [2], een Servisch bouwbedrijf.
“We werkten dag in dag uit, zonder één vrije dag”
Het emigratieproces dat Indiase arbeidsmigranten moeten doorlopen is lang en zwaar, zelfs al voordat ze op het vliegtuig stappen. Mukhtar Ahamad, een arbeider in de Noord-Indiase staat Uttar Pradesh, vertelt dat hij om in Servië te mogen werken, ongeveer het equivalent van € 680 aan wervingskosten vooruit moest betalen aan een niet-geregistreerd bureau, het “Shakti Tread Test Centre,” dat werd gerund door Muktinath Yadav. Yadav reageeerde niet op de oproepen of berichten van Unbias the News’s om dit te bevestigen.
Toen de Indiase arbeiders in Servië arriveerden, werden ze geconfronteerd met onderkomens die bestonden uit geprefabriceerde containers, waar vier mensen in een kleine ruimte werden samengeperst. “Het eten was slecht en de kamers klein,” vertelt Boobalan. “In de krappe ruimte kon je nauwelijks staan. Mensenrechtenorganisaties kwamen langs en maakten video's.” Behalve de onhygiënische leefomstandigheden beschikten de arbeiders en vakbondsleden nauwelijks over verwarming.
Aangezien de meeste migranten uit warme streken in India komen, zoals Chennai, waren ze slecht voorbereid op de Servische winters met vrieskou en moesten ze hun warme winterkleding zelf betalen.
[1]Afbeelding via Unbias the News. Gebruikt met toestemming.
Een rapport van de Building and Wood Workers’ International [3] (BWI), een wereldwijde vakbondsfederatie, die direct bij deze zaak is betrokken, vermeldt dat de migranten 10 tot 12 uur per dag en gemiddeld zes dagen per week werkten. Boobalan vertelt dat hij maximaal achttien uur per dag werkte, van zes uur ‘s ochtends tot middernacht. “We werkten dag in dag uit en toen het uiteindelijk op betaling aankwam, haakte het bedrijf af met het argument ‘jullie krijgen snel je geld, jullie krijgen snel je geld’, maar dat duurde vervolgens nog vier maanden.”
Jasmin Redzepović bij BWI beschrijft hoe zijn organisatie eind 2019 over de situatie bij de Indiase arbeiders hoorde, toen een lid van de Servische wegwerkersvakbond een groep buitenlanders signaleerde, die werkten aan het Surčin-Obrenovac wegenbouwproject, en dat hij vervolgens zijn vakbond informeerde. Uiteindelijk werd ASTRA [4], een Servische organisatie, die zich bezighield met mensenhandel en arbeidsuitbuiting, bij de zaak betrokken.
Veel macht, weinig verantwoordelijkheidsgevoel
Op haar kantoor in Belgrado vertelt Srna Ignjatović van ASTRA, dat de werkgever ook de paspoorten van de groep die in Surčin werkte had ingenomen, totdat de arbeiders zelf het initiatief namen om bij de politie een klacht in te dienen. ASTRA-leden bezochten ook de verblijven en constateerden dat de leefomstandigheden erbarmelijk waren. “Het was er vreselijk benauwd en smerig,” vertelt ze.
Advertentie van een vacature van het Shakti Tread Test Centre, een niet-geregistreerd bureau in Uttar Pradesh, dat werknemers voor Idea Capital werft. Oorspronkelijk gepubliceerd op de nieuwssite Istinomer [5]. Afbeelding via Unbias the News. Gebruikt met toestemming.
“Elke maand moesten ze voor hun loon vechten,” vertelt Ponkumar bij de BWI-aangesloten organisatie Thamizhaga Kattida Thozhilalargal Mathiya Sangam (TKTMS). Uiteindelijk gingen de arbeiders in staking om hun loon op te eisen, waarna “het bedrijf de elektriciteit en het water afsloot. De mensen konden daardoor ook niet van het toilet gebruikmaken.”
Na tussenkomst van de vakbonden, ASTRA en regeringsfunctionarissen, werd de eerste groep arbeiders uit Surčin in januari en februari 2020 naar India overgebracht. Volgens Ponkumar bleven 50 tot 70 anderen, waaronder Boobalan, achter. Op de vraag waarom ze ervoor kozen om achter te blijven, vertelt Boobalan dat, in tegenstelling tot de groep die in Surčin werkte, zij tot nu toe wel hun loon kregen uitbetaald. Maar al snel kregen ook zij met uitbetalingsproblemen te maken, en het werd nog erger door de harde werkelijkheid van de COVID-19 pandemie.
Boobalan vertelt hoe hij en zijn collega's alles in het werk stelden om hun stem te laten horen. “Maar het bedrijf had geen begrip voor onze financiële problemen en er werd niet fatsoenlijk gereageerd. Vervolgens zijn we gaan staken en zaten we vijf dagen op onze kamers opgesloten. Daarna ging ik naar het kantoor van de burgemeester van Kraljevo en deed ik mijn beklag op het politiebureau.”
[1]Brief van Boobalan Dhanapal voor de politie van Kraljevo. Afbeelding via Unbias the News. Gebruikt met toestemming.
“Uiteindelijk gingen we in hongerstaking voor het kantoor van de burgemeester. Op dat moment belde de Indiase ambassade met de mededeling dat we onze staking moesten beëindigen en dat ze met een oplossing voor het probleem zouden komen.” De arbeiders eisten betaling, waarna ze naar huis werden gestuurd. Uiteindelijk werden ze in augustus/september 2020 teruggestuurd, maar zonder het loon waar ze nog recht op hadden.
Als antwoord op de BBC in augustus 2020 [6], beweerde de eigenaar van GP, Nina Nikolić, dat er geen problemen waren met de huisvesting, dat de arbeiders zelf hun contracten in maart hadden opgezegd en dat het bedrijf hen totaal geen geld was verschuldigd. Volgens Nikolić zou het bedrijf desondanks toch nog steeds voor hun ziektekostenverzekering zorgen. Maar Boobalan en de BWI-leden wijzen erop dat een arbeider die een beenletsel had opgelopen [6] geen toegang tot de gezondheidszorg had en dat de werkgever geen enkele steun verleende. “De wegwerkersvakbond nam contact op met de vakbond van werkers in de gezondheidszorg, waarna een lid van deze vakbond een werknemer behandelde,” vertelt [6] Redzepović van BWI.
Een rapport uit januari 2020 [7] door het Servische nieuwsblad Danas citeerde Nikolić, die vertelde dat alleen de uitbetaling van het loon over november was vertraagd, omdat “onze zakenpartners ons gelden schuldig waren,” en dat het bedrijf de vliegtickets voor de arbeiders betaalde; bovendien ontvingen ze 5.000 Servische Dinar elk (ongeveer € 42) als onkostenvergoeding. Nikolić reageerde niet op de telefoontjes en meerdere e-mail verzoeken over de beschuldigingen tegen het bedrijf.
Contractuele schendingen en mazen in de wet
GP Nikolić, het Servische bedrijf waarvoor de Indiase migranten werkten, is een dochteronderneming van Idea Capital LLC, geregistreerd in Miami, Florida, met een filiaal in Kraljevo. Documenten [8], afkomstig van de website van het Florida Department of State, tonen aan dat Nikolić Idea Capital in 2013 heeft opgericht. Ze is ook eigenaar van GP Nikolić, een familiebedrijf dat in 1991 door wijlen Dragan Nikolić is opgericht.
Ondanks dat ze voor GP Nikolić werkten, tekenden de arbeiders toch een contract met Idea Capital. Ze werden naar Servië overgebracht door een technische samenwerking tussen de twee bedrijven van Nikolić.
“Voor de Indiase arbeiders in Servië was het een groot probleem dat ze een contract hadden met een bedrijf dat in de Verenigde Staten was gevestigd,” vertelt Jasmin Redzepović van BWI.
Met dit uitgangspunt verklaarde de Arbeidsinspectie dat, wanneer alle contracten die met een geregistreerd bedrijf in Miami zijn aangegaan, in dat geval de zaak onder de verantwoordelijkheid valt van de desbetreffende autoriteiten en de plaatselijke regelgeving. Maar Artikel 2 uit het Servische Arbeidsrecht [9]bepaalt dat alle werknemers, werkzaam op Servisch grondgebied, bescherming genieten volgens het arbeidsrecht in het betreffende land.
Valse beloften en niet nagekomen afspraken
Tijdens hun terugkeer in augustus 2020 tekenden een aantal arbeiders door bemiddeling van de Indiase ambassade een overeenkomst met de werkgever. Unbias the News had inzage in de overeenkomst. Jasmin Redzepović van BWI vertelt dat met het bedrijf was overeengekomen om een klein bedrag (‘te klein’) ter beschikking te stellen voor een COVID-19 test en een vliegticket voor terugkeer naar het vaderland. In ruil hiervoor moesten de arbeiders al hun aanspraken op het bedrijf opgeven.
In werkelijkheid hebben veel arbeiders het overeengekomen bedrag van $ 400 (€ 352) nooit ontvangen.
In deze video een gesprek met advocaat Raavi Birbal over de Indiase wetten die van toepassing zijn op migrantenarbeiders, wanneer hun rechten buiten India worden geschonden:
Herhalende patronen van uitbuiting
Inmiddels verscheen er in juli 2020 in Tamil Nadu opnieuw een oproep [10]voor arbeiders in Servië. De arbeidsvoorwaarden waren een 10-urige werkdag bij een zesdaagse werkweek en het verrichten van overwerk. Bij navraag naar de herkomst van het bedrijf dat de arbeiders wilde werven, weigerde het wervingsbureau Rainbow Consultant – dat ook de advertentie plaatste – , te vertellen om welk bedrijf het ging.