- Global Voices in het Nederlands - https://nl.globalvoices.org -

Turkse Officier van Justitie sluit onderzoek naar dood Azerbeidzjaanse ‘graffiti-gevangene’ Bayram Mammadov

Categorieën: Centraal-Azië & Kaukasus, Azerbeidzjan, Burgermedia, Jeugd, Mensenrechten, Onderwijs, Protest, Vrijheid van meningsuiting, Wetgeving

Bayram Mammadov. Foto met dank aan Vahid Aliyev, gebruikt met toestemming.

Zes maanden nadat het lichaam van Bayram Mammadov, de Azerbeidzjaanse activist, gevonden werd door de Turkse kustwachten in Istanbul heeft de Turkse Officier van Justitie het definitieve autopsierapport uitgegeven en dus officieel het onderzoek naar zijn dood gesloten.  Volgens de resultaten van het gerechtelijk medisch onderzoek, stierf Mammadov, 26, door verdrinking.

Mammadov stond bekend in Azerbeidzjan als één van de twee “graffiti-gevangenen” of “standbeeldgevangenen”.  Op 8 mei 2016 en gewapend met spuitverf, verfden Mammadov en Giyas Ibrahimov de woorden “Qul Bayramınız Mübarək” (Gelukkige Slavendag) en “F*** het systeem” op het standbeeld van  de voormalige president van Azerbeidzjan, Heydər Əliyev. Dat deden ze dag voor de “Bloemenviering”, een dag die de geboortedag van Əliyev herdenkt.

“Qul Bayramınız Mübarək” was een woordspeling – “Gül” betekent “bloem” in het Azerbeidzjaans, terwijl “Qul” “slaaf” betekent.  Toen Ibrahimov en Mammadov de volgende dag gearresteerd werden, werden ze beschuldigd van drugsbezit.  Het Ministerie van Binnenlandse Zaken “vond” blijkbaar twee kilo heroïne in de woningen van beide mannen. Ibrahimov en Mammadov werden in eerste instantie veroordeeld tot vier maanden voorlopige hechtenis.  In oktober 2016 werd Ibrahimov, die toen 21 jaar  was, veroordeeld tot 10 jaar, terwijl Mammadov, ook 21 jaar, dezelfde straf kreeg in december 2016.  Beide mannen werden gratie verleend en vrijgelaten uit de gevangenis in maart 2019.  Mammadov werd nog enkele malen opnieuw opgepakt en zei dat hij gedurende deze perioden van opsluiting gemarteld werd.

In februari 2020 besloot het Europese Hof voor de Rechten van de Mens dat het proces en de vonnissen in overtreding waren met verschillende artikelen van het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens en droeg de Azerbeidzjaanse regering op om beide mannen 36.000 euro (43.700 Amerikaanse dollar) te betalen ter compensatie.

Bayram was van plan om dit bedrag te gebruiken voor zijn opleiding in het buitenland.  Hij verhuisde naar Istanbul in november 2020 om te studeren voor examens Engels en om verder te gaan met aanmeldingen bij buitenlandse universiteiten.

Zijn vrienden zagen hem op 29 april 2021 voor het laatst.

Naar aanleiding van de berichten over zijn overlijden, namen de vrienden van Mammadov contact op met een groep onafhankelijke advocaten van de Progressieve Advocaten Vereniging in Turkije.  In een tweet van 7 december 2021, deelde de vereniging hun verklaring mee:

Ter attentie van de media en het publiek.  Dit is onze uitspraak van het onderzoek naar de dood van de Azerbeidzjaanse anarchist Bayram Mammadov.

In de uitspraak stelde de Vereniging vast dat de autopsieresultaten lieten zien dat Mammadov was overleden door verdrinking.

Na de dood van Mammadov reisde zijn vader naar Istanbul om zijn zoon thuis te brengen voor het laatste afscheid.  Mammadov werd begraven op 9 mei 2021, een dag voor de jaarlijkse Bloemendagviering en de datum waarop hij gearresteerd werd in 2016.