“Refugees Are Human Beings” [1] by FreedomHouse [2] is marked with CC PDM 1.0 [3]
Opmerking: dit artikel bevat verwijzingen naar aanranding en zelfmoord, wat sommige lezers schokkend kunnen vinden.
Meer dan 100 verhalen van vrouwen die asiel zochten in het Verenigd Konkinkrijk (V.K.), om vervolgens nog meer ontberingen te moeten doorstaan, zijn gebundeld in een verslag dat in 2020 gepubliceerd werd door Women for Refugee Women (WRW) [4] – een in het V.K. gevestigde organisatie die erop gericht is om de positie van vrouwelijke vluchtelingen te versterken.
De WRW stelde vast dat 44 % van de asielzoekende vrouwen dakloos is, 95 % honger lijdt, en velen gevaar lopen misbruikt te worden in het V.K. . Meer specifiek zeiden 32 van de 106 vrouwen dat zij seksueel misbruikt waren in hun land van herkomst, en opnieuw in het V.K. . Bovendien voelde 95 procent zich depressief, en ongeveer 33 procent had een zelfmoordpoging gedaan.
Een voorbeeld van de verhalen, gebundeld door de WRW, is het verhaal van Amina en Jemina (niet hun echte namen, om hun privacy te beschermen).
Amina ontvluchtte de oorlog in Somalië twee keer. De eerste keer was in de jaren '90, nadat militairen haar huis waren binnengevallen, haar en haar dochter verkrachtten, en haar dochter en broer vermoordden. Amina vluchtte naar een vluchtelingenkamp in Kenya, waar ze een paar jaar verbleef voor ze terugkeerde naar Somalië.
De tweede keer, in 2008, toen de oorlog uitbrak in Kismayo – haar geboortestad – verloor Amina twee zonen nadat militairen hen hadden gekidnapt. Ze legde uit aan WRW dat haar bevolkingsgroep al heel lang vervolgd wordt door de grotere clans.
We’re very poor — we fish for a living — but the majority clans have better jobs. They've treated us like slaves.
Wij zijn erg arm – we leven van visvangst – maar de clans die de meerderheid uitmaken hebben betere banen. Zij behandelen ons als slaven.
Amina regelde een veilige overtocht naar Engeland via een agent die haar bij aankomst in Londen in een supermarkt achterliet. Zij was alleen in een volkomen vreemde stad, en sprak geen Engels.
Amina kon de volgende dag asiel aanvragen, maar moest 10 jaar wachten op de toekenning van vluchtelingenstatus. Nochtans vermeldt de officiële website van het Ministerie van Binnenlandse Zaken, het Britse departement dat de aanvragen van asielzoekers behandelt, dat de wachttijd maar zes maanden [5] is.
Naast andere ontberingen die ze moest doorstaan – isolement, afhankelijkheid van liefdadigheidsinstellingen voor voedsel en onderdak, en van opvanghuis naar opvanghuis verhuizen – kreeg Amina een depressie.
In Somalia, I had family. I was sharing the pain. There were a lot of us suffering, speaking the same language. But here I couldn’t share it with anybody. The pain became so much more. In my country, I feared the war. But here I feared the Home Office. I have been tortured every day.
In Somalië had ik familie. Ik kon de pijn delen. Velen van ons deelden het leed, we spraken dezelfde taal. Maar hier kon ik met niemand praten. De pijn werd zoveel heviger. In mijn land was ik bang voor de oorlog, maar hier vreesde ik het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Ik werd elke dag gekweld.
Jemina woont zelfs nog langer in het V.K. – al 19 jaar. In Oeganda werd ze in gevangenschap gemarteld en verkracht. Haar zogenaamde misdaad? Lesbisch zijn in een land waar homosexualiteit illegaal is.
In plaats van te trouwen met de man die haar voogd voor haar had geregeld, werd Jemima naar het Verenigd Koninkrijk gestuurd. Zij wist niet dat ze het recht had om asiel aan te vragen, of hoe dat systeem werkt. Nadat Jemina jarenlang schoonmaakwerk gedaan had, kwamen op een dag immigratieambtenaren en brachten haar naar een uitzettingscentrum.
Terwijl ze vast zat, kwamen alle trauma's die ze in Oeganda beleefd had weer boven, wat een invloed had op wat ze de autoriteiten vertelde. Uit angst verzweeg ze haar sexuele geaardheid.
Nadat ze vrijgelaten werd, werd ze naar een migrantencentrum in Londen gebracht, waar ze voor haar geaardheid durfde uit te komen bij een homo-vrijwilliger. Toen kreeg ze steun van de Rainbow Sisters group for LGBT refugees [6] .
I’m a gay woman, but all my life I’ve been lying. No matter if they deport me. I’ve found my people … my family. It’s a type of joy.
Ik ben een lesbische vrouw, maar mijn hele leven lang heb ik gelogen. Het maakt niet uit of ze me uitwijzen. Ik heb mijn mensen gevonden … mijn familie. Het is een vorm van geluk.
Ondanks een hernieuwde aanvraag voor asiel is Jemina hulpbehoevend. Ze vertelde WRW dat ze zich veiliger voelt in het V.K., maar ze voelt zich niet vrij omdat ze geen wettelijke status of betrouwbaar inkomen heeft.
I’d love to work. Pay for my own house. Sit on my own toilet. You know how happy I would be to have my own toilet? That is my dream.
Ik zou graag werken. Zelf voor mijn huis betalen. Op mijn eigen toilet zitten. Je kan je niet voorstellen hoe gelukkig ik zou zijn mijn eigen toilet te hebben. Dat is mijn droom.
Discriminatie tegen vrouwelijke asielzoekers in het V.K.
Tragisch genoeg zijn de verhalen van Amina en Jemima geen uitzondering: het is de realiteit voor honderden vrouwelijke vluchtelingen in het V.K. . Hoewel het land één van de hoogste levensstandaarden [7] ter wereld heeft, zijn financiële middelen en wettelijke garanties voor de meest kwetsbare mensen schaars.
Na meer dan 40 jaar bestaan in het V.K. heeft de Jesuit Refugee Service (JRS) [8] een lijst gemaakt van alle problemen waarmee asielzoekers in het land geconfronteerd worden, beginnend met een oneerlijk systeem voor de bepaling van asielrecht. Dit komt door de benadering van het Ministerie van Binnenlandse zaken, die gebaseerd is op het niet-geloven van mensen, [9] aangezien “de medewerkers altijd denken dat asielzoekers niet de waarheid vertellen”. JRS zei:
The UK is a hostile environment for asylum seekers. That’s not an accident. Home Office policies deliberately set out to frustrate asylum seekers so that they leave the United Kingdom.
Het V.K. is een vijandige omgeving voor asielzoekers. Dat is geen toeval. Het Ministerie van Binnenlandse Zaken voert een bewust beleid om asielzoekers te ontmoedigen, zodat ze het V.K. verlaten.
De JRS voegde eraan toe dat sommige medewerkers van het Ministerie van Binnenlandse Zaken niet voldoende opgeleid zijn om asielzaken te behandelen, bevooroordeelde beslissingen nemen en essentiële informatie negeren. Zo dreigde een homoseksuele vluchteling teruggestuurd te worden naar Kameroen [10], een land dat geen homoseksualiteit tolereert.
Hoewel toegang tot werk asielzoekers zou toelaten in hun basisbehoeften te voorzien en hun mentale gezondheid zou bevorderen [11], mogen ze niet werken, en worden ze financieel uitgesloten. Toegang tot basisrechten – waaronder gezondheidszorg en opleiding – is erg beperkt ofwel omdat asielzoekers buiten het systeem vallen, ofwel omdat ze de kosten niet kunnen dragen. Bovendien worden ze soms heel lang opgesloten.
JRS heeft er al voor gewaarschuwd dat al deze hinderpalen een nadelige invloed hebben op de lichamelijke en mentale gezondheid van vluchtelingen, en nog nawerken nadat de vluchtelingenstatus is toegekend. Hoe langer het proces duurt, hoe hoger de tol.
Statistieken van the House of Commons [12], vanaf juni 2021, wezen uit dat tegen meer dan 30 procent van de asielaanvragers een uitzettingsprocedure werd ingeleid – sommigen na een periode van vijf jaar. Dit cijfer vertegenwoordigt honderden asielzoekers die het risico lopen op straat te leven, blootgesteld aan armoede, mensenhandel en uitbuiting.
Om het nog erger te maken begon het Ministerie van Binnenlandse Zaken, na een kort moratorium vanwege COVID-19, begin april van dit jaar opnieuw asielzoekers “met onmiddellijk effect” uit te wijzen. Hoewel de regering zegt de bedoeling te hebben vluchtelingen fair te behandelen, wordt dit bevestigd door het beleid. In mei 2021 heeft het Britse Huis zijn immigratiesystemen herzien en het New Plan for Immigration [13] ingevoerd, dat naar verwachting een reeds precaire situatie nog zal verergeren. Het nieuwe plan stelt de regering in staat asielzoekers het land uit te sturen terwijl hun zaak wordt onderzocht, het kan de toegang tot openbare diensten ontzeggen en het nog moeilijker maken de asielstatus in het V.K. aan te vragen.
Veel mensenrechtenorganisaties hebben dit plan bekritiseerd en gezegd dat het in strijd is met het Vluchtelingenverdrag van 1951. Rossella Pagliuchi-Lor van de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties (UNHCR) zei in een persbericht:
This Bill would undermine, not promote, the Government’s stated goal of improving protection for those at risk of persecution. It seems to be aimed at deterring refugees, but there’s no evidence that would be the result.
Dit wetsvoorstel zou het doel dat de regering zich heeft gesteld, namelijk een betere bescherming van mensen die het risico lopen te worden vervolgd, ondermijnen in plaats van bevorderen. Het lijkt gericht op afschrikking van vluchtelingen, maar er is geen bewijs dat dit het resultaat zou zijn.