Holod is misschien wel het coolste verschijnsel in de actuele onafhankelijke media-scene van Rusland.
Het onafhankelijke online tijdschrift, getiteld “Kilte”, trok de aandacht van het Russische publiek met zijn diepgaande en lange artikels over afgelegen regio's, waarover de federale media slechts oppervlakkig bericht uitbrengen. De verhalen zijn soms akelig, en hopen het bewustzijn over vele sociale en economische ongelijkheden in het grootste land ter wereld aan te wakkeren.
Holod werd opeens beroemd in augustus 2019, toen het als mini-site een artikel schreef over een moord in Khakassia, een regio in Zuid-Siberië. Een man van de regionale hoofdstad Abakan vermoordde er vier vrouwen, en verkrachtte er nog veel meer, onder de neus van de politie. Hij was bij hen bekend, maar kon de straf voor zijn misdaden ontlopen.
Taisa Bekbulatova werkte drie maanden aan het verhaal nadat ze Meduza, een onafhankelijke blad waarvoor ze twee jaar als journaliste werkte, had verlaten. Daarvóór was ze politiek correspondente voor Kommersant, een nationaal financieel blad.
Bekbulatova heeft sindsdien een klein team van professionele journalisten en uitgevers bij elkaar gebracht. Tijdens het jaar van oprichting heeft Holod al drie prijzen van Redkollegia, één van Ruslands meest prestigieuze journalistenprijzen, gewonnen.
Ik sprak met Bekbulatova over de doelstellingen van Holod, haar kijk op Rusland, en haar hoop voor de toekomst van het project.
Maxim Edwards: Zoals je het hebt beschreven, is je project geïnspireerd door “Rusland als ons vaderland, een ijzige woestijn waardoor dappere mensen zich een weg banen. Dit zijn grote verhalen over Rusland en de moedige mensen die er wonen”. Zou je dit kunnen uitleggen, en de titel van je tijdschrift verklaren?
Таисия Бекбулатова: Это название так долго жило в моей голове, что я даже не помню, как оно возникло. Холод — это ощущение от России, со всеми ее бескрайними просторами и безысходностью. У Георгия Иванова есть стихотворение про Россию со строчкой «И не растают никогда снега». Оно похоже по духу на те истории, которые мы пишем.
Taisia Bekbulatova: Ik had die naam al zo lang in gedachten, dat ik niet eens meer weet hoe ik erop kwam. Holod refereert naar een gevoel voor Rusland met zijn eindeloze uitgestrektheid en wanhoop. Georgy Ivanov schreef een gedicht over Rusland met de zin “En de sneeuw zal nooit smelten”. Wij schrijven onze verhalen in een gelijkaardige trend.
ME: Het eerste verhaal van Holod ging over een seriemoordenaar van Abakan in Khakassia, een regio die de meeste Russische lezers waarschijnlijk niet kennen. Het lijkt erop dat Holod probeert het regionaal gerichte journalisme opnieuw uit te vinden in Rusland, een trend die ook gevolgd wordt door andere sites zoals Meduza, TakieDela en Batenka. Hoe is het gesteld met berichtgeving over Ruslands regio's, en wat zou verbeterd kunnen worden?
ТБ: Россия — огромная страна с сотнями историй, которые любой хороший журналист должен бы быть рад осветить. Но у нас почти уничтожена качественная региональная журналистика (за исключением нескольких отличных изданий), и они остаются без должного освещения. «Холод» пытается бороться с этой ситуацией. Я изначально решила, что писать только на темы, которые интересуют москвичей, в такой стране просто глупо. Но получился интересный эффект — москвичей, как оказалось, тоже очень интересуют истории про остальную Россию. К сожалению, несмотря на усилия нескольких качественных федеральных медиа, которые интересуются жизнью регионов, их проблемы все равно во многом остаются без внимания. На мой взгляд, решить эту проблему нельзя без развития сильных региональных СМИ.
TB: Rusland is een wijds land met honderden verhalen die een goed journalist graag zou schrijven. Maar, met uitzondering van een paar uitstekende publicaties, is kwalitatief hoogstaande journalistiek hier tenietgegaan. Holod probeert die tendens tegen te gaan. Vanaf het begin besloot ik dat het gewoon dom is om alleen verhalen te schrijven die Moskovieten interesseren. Maar het had een interessant effect – het bleek dat Moskovieten juist heel geïnteresseerd zijn in verhalen over de rest van Rusland. Jammer genoeg, ondanks de inspanningen van verschillende kwalitatief hoogstaande federale mediakanalen die zich wel degelijk interesseren voor het leven van de mensen in de regio's, blijven hun problemen verregaand onbekend. Mijn mening is dat dat probleem niet opgelost kan worden zonder de ontwikkeling van sterke regionale media.
ME: Je schrikt er niet voor terug om deprimerende en vaak verontrustende verhalen te brengen over de realiteit van het leven van vele mensen in Rusland vandaag. Het lijkt erop dat je niet alleen gemotiveerd wordt door “verhalen over dappere mensen”; je hebt ook gepubliceerd over sekten, transgender-rechten, huiselijk geweld, alcoholisme, en incels. Er blijkt een sociale gevoeligheid uit, over ongelijkheid, onrechtvaardigheid, wanhoop, en misschien hoop. Waardoor wordt je gedreven, en zijn er specifieke focus-gebieden?
ТБ: Мы делаем медиа про реальную Россию, и это невозможно делать, не освещая те тяжелые истории, которые в ней происходят. Россия — страна бедная, с высоким уровнем насилия и крайне ограниченными свободами. Невозможно это игнорировать. Мы стараемся писать про тех, кому не хватает силы голоса, чтобы громко говорить о себе самостоятельно. Это ситуации несправедливости, равнодушия, опасного неравенства человека и государства. Вместе с тем наше внимание привлекают и другие темы — в первую очередь, это интересные общественные феномены и истории отдельных отчаянных людей: от инцелов — до человека, который 30 лет изучал белых медведей, и от сект — до полицейского, который выбросил свои награды, возмутившись насилием со стороны ОМОНа по отношению к протестующим.
TB: We zijn een mediakanaal dat vertelt over het echte Rusland; dat is onmogelijk zonder de moeilijke verhalen die hier gebeuren, te brengen. Rusland is een arm land met een hoog niveau van geweld en extreem beperkte vrijheden. Dat is onmogelijk te ontkennen. We proberen te schrijven over diegenen die zelf niet de macht hebben om hun problemen naar buiten te brengen. Het zijn situaties van onrechtvaardigheid, onverschilligheid en het gevaarlijke machtsonevenwicht tussen het individu en de staat. Tegelijkertijd zijn er ook andere onderwerpen die onze aandacht trekken – interessante sociale fenomenen, maar ook de verhalen van wanhopige individuen. We schrijven over iedereen, van incels tot een man die al 30 jaar poolberen bestudeert, van sekten tot een politieman die al zijn dienstmedailles weggooide. En we schreven over het ontstellende geweld dat de oproerpolitie gebruikte tegen betogers.
ME: Holod is ook bekend voor zijn succes met podcasting; Route 161 werd ongelooflijk populair. Wat is de rol van podcasts in het Russische medialandschap van vandaag?
ТБ: Российская аудитория пока не открыла для себя в должной мере подкасты, даже очень популярные подкасты слушают, как правило, несколько десятков тысяч человек. С миллионными прослушиваниями на западе это не сравнить. Пока производство подкастов остается во многом имиджевой историей. Мы сделали «Трассу 161» в первую очередь потому, что нам самим хотелось попробовать создать качественный тру крайм подкаст — в России этого жанра почти нет. Мы не ожидали такого успеха. Зато сейчас вышел уже второй сезон — «Объездная дорога» — на этот раз про ангарского маньяка, который убил больше 80 женщин.
TB: Het Russische publiek heeft het volle potentieel van podcasts nog niet ontdekt. Zelfs erg populaire podcasts worden maar door zo'n tienduizend mensen beluisterd. Dat kan je niet vergelijken met het Westen, waar er miljoenen luisteraars zijn. Tot nu toe wordt podcast-productie in Rusland hoofdzakelijk beschouwd als een manier om een merk te promoten. We lanceerden Route 161 voornamelijk om onze eigen, degelijke podcasts van hoge kwaliteit te maken. We verwachtten niet dat we er zoveel succes zouden mee hebben. Maar nu hebben we al ons tweede seizoen, The Bypass, gelanceerd, over de maniak in Angarsk die meer dan 80 vrouwen vermoordde.
ME: Welk succes had Holod met crowdfunding en andere methoden van zelfvoorziening, en kunnen andere onafhankelijke Russische media hiervan leren?
ТБ: Поддержка читателей нам уже очень сильно помогает. Пока содержать редакцию на эти средства невозможно, но мы уже можем организовывать за счет них командировки, платить гонорары авторам и иллюстраторам и т.п. Мы планируем перейти на полностью краудфандинговую модель в скором будущем. Мы видим благодарную реакцию аудитории, и рассчитываем на ее поддержку.
De steun die we al krijgen van lezers helpt ons heel veel. Maar op dit moment is het onmogelijk om onze redactie volledig te financieren met deze middelen. Ze helpen ons wel business trips te organiseren, auteurs en illustratoren te betalen enzomeer. In de nabije toekomst willen we overgaan tot een volledig crowdfunding-model. We zien hoe dankbaar onze lezers zijn en we rekenen op hun steun.
ME: Wat zijn jullie plannen voor de toekomst van Holod?
ТБ: Не так легко строить планы, если речь идет о медиа в России. Но у «Холода» сейчас одна цель — стать главным качественным журналом в стране.
Het is niet zo gemakkelijk in Rusland om voor media plannen te maken. Maar Holod heeft één doel – het meest toonaangevende, kwalitatief hoogwaardige [online-] tijdschrift van het land worden.