De zaken van de Colombiaanse journalisten Jineth Bedoya, Edison Molina en Guillermo Cano, waarover verslag wordt uitgebracht in de video in coproductie met IFEX and FLIP. Fotomontage door Global Voices.

Colombia is berucht voor de penibele situatie van zijn mensenrechtenactivisten. Zo werden er bijvoorbeeld in 2019 nog meer dan 107 activisten omgebracht. Maar ook journalisten krijgen te maken met geweld ten gevolge van het onderzoek dat ze doen naar corruptie en andere wantoestanden.

Recent werd er een video uitgebracht door IFEX, het globale netwerk dat de vrijheid van meningsuiting promoot, en zijn lokale partner, Fundación para la Libertad de Prensa (FLIP). Daarin verklaart de verteller dat “wanneer journalisten het zwijgen wordt opgelegd, de hele samenleving wordt aangevallen.” Zonder journalistiek zouden mensen niet de nodige informatie verkrijgen om op een volwaardige manier een oordeel te vormen en deel te nemen aan de samenleving.

De korte documentaire, die nog geen 10 minuten duurt, vertelt het verhaal van drie journalisten die werden aangevallen in Colombia. Twee van hen overleefden de aanval niet, maar één journaliste leeft nog en kan haar verhaal navertellen.

Volgens IFEX werden er tussen 2010 en 2019 in Colombia 15 journalisten om het leven gebracht voor redenen die te maken hadden met hun werk, 942 van hen werden bedreigd. Voor het Comité ter Bescherming van Journalisten liggen de cijfers anders. Er zouden acht journalisten vermoord zijn in diezelfde periode. Geweld tegen journalisten heeft in ieder geval een negatief effect, want ook anderen in het vak worden zo afgeschrikt en de mond gesnoerd.

Er zijn ook recente bedreigingen tegen journalisten. In februari 2020 ontving journalist Edison Lucio Torres een aanhoudingsbevel omdat hij de artikels die hij had gepubliceerd over de financiën en levensstijl van een lokale pastoor niet had teruggeroepen. De pastoor, die een klacht had ingediend tegen de journalist voor “het schaden van zijn reputatie”, had Edison Luis Torres ook al openlijk bedreigd tijdens een kerkdienst drie jaar geleden.

Ook andere journalisten in Colombia, zoals Daniel Coronell, trokken aan de alarmbel nadat ze bedreigingen hadden ontvangen.

Jineth Bedoya Lima met Hillary Rodham Clinton en Michelle Obama op de International Women of Courage (IWOC) Award in 2012. Foto van Wikimedia Commons.

Jineth Bedoya, een van de journalisten die geïnterviewd werd door IFEX and FLIP, werd in 2000 ontvoerd, gefolterd en seksueel misbruikt toen ze verslag deed over een zaak rond illegale wapenhandel. Begin 2003 werd ze ontvoerd door de Fuerzas Armadas Revolucionarias de Colombia (FARC) en later weer vrijgelaten.

Tien jaar na haar ontvoering in 2000, stapte Bedoya met haar zaak naar de Inter-Amerikaanse Commissie voor de Rechten van de Mens (IACHR) van de OAS (Organisatie van Amerikaanse Staten). Sindsdien werden er verschillende paramilitairen veroordeeld voor de aanval.

In juli 2019, concludeerde de IACHR dat de Colombiaanse staat niet de gepaste maatregelen had getroffen in Bedoya's zaak en daarom Colombia voor de rechter zal dagen. “[Dit] is een historische kans voor het Inter-Amerikaanse Hof van de Rechten van de Mens om een precedent te scheppen betreffende geweld tegen vrouwelijke journalisten en de plicht van de overheden om bescherming te bieden en om zulke misdaden te voorkomen en te onderzoeken”, aldus IFEX.

In de video van IFEX licht Bedoya haar liefde voor journalistiek toe:

Lo que realmente me salvo a mi vida fue el periodismo, eso es lo que me motiva todos los dias. Eso fue, que en determinado momento, me salvo del suicidio. Eso es lo que me ha dado animos para seguir enfrentando las amenazas que hoy tengo que afrontar. Eso es lo que me ha motivado para dar esta lucha por la justicia y llevar mi caso a un tribunal internacional.

Wat echt mijn leven heeft gered, was de journalistiek, dat is wat me elke dag motiveert. [De journalistiek], heeft me, op een bepaald moment, gered van zelfmoord. [De journalistiek] is wat me heeft aangemoedigd om het hoofd te blijven bieden aan de bedreigingen waar ik vandaag mee wordt geconfronteerd.  [De journalistiek] is wat me heeft gemotiveerd om te vechten voor rechtvaardigheid en om met mijn zaak naar een internationaal gerechtshof te stappen.