De eeuwige strijd van een persvijand met Suga Yoshihide, de nieuwe eerste minister van Japan.

suga vs mochizuki

De nieuwe Japanese eerste Minister Suga Yoshihide (L) en Tokyo Shimbun-reporter Mochizuki Isoko (R). Beeldbronnen van ANN en Sakata Mokoto, officiële YouTube kanalen. Beeld remix door Nevin Thompson.

 

Eind augustus, na acht jaar dienst, en een dag nadat hij Japans langst dienende eerste minister sinds wereldoorlog II werd, kondigde Abe Shinzo zijn ontslag aan. Op 16 september werd Suga Yoshihide gekozen als Abe's opvolger om de Liberale Democratische Partij (LDP) te leiden, en om de nieuwe eerste minister van Japan te worden.

Suga, die reeds lang Abe's “rechterhand” in de regering was, beloofde zijn politiek, waaronder economische revitalisering, verder te zetten. Maar de vrees bestaat dat Suga ook zal volharden in zijn gedrag van het tot zwijgen brengen van journalisten, tot zelfs bullying, als ze vragen stellen die te vervelend zijn.

In de periode voorafgaand aan Suga's bevordering tot hoofd van de LDP en eerste minister van Japan, vroeg Mochizuki Isoko, een veteraan-journaliste en jarenlange persvijand, zich af wat zijn leiderschap zou betekenen voor de journalistiek in Japan. Ze schreef, enkele dagen voor dat hij eerste minister benoemd werd, in het business weekblad Toyo Keizai [ja]:

Mijn laatste nieuwe vraag voor #ToyoKeizai: hoe zal het de media gaan onder Suga's regering?

Tot nu toe heeft Suga “nul” antwoorden gegeven op vragen van de pers. Met COVID-19 als excuus werd de beschikbaarheid voor de media (persconferenties) gereduceerd tot maximaal tien minuten, waarbij Suga zei “dat is ruim voldoende”. De reporters waren erg ontstemd.

Suga en Mochizuki Isoko delen een lange geschiedenis. Mochizuki is journaliste voor nationale politiek voor de krant Tokyo Shimbun. Sinds 2017 heeft ze in Japan een reputatie als bijzonder aggressieve journaliste die Suga vaak onder druk zette om antwoord te geven in zijn voormalige rol als kabinetschef.

In 2017 toen de voormalige eerste minister Abe Shinzo met moeite twee schandalen van vriendjespolitiek onder controle probeerde te houden, bleef Mochizuki hardnekkig een serie van 23 vragen stellen gedurende dagelijkse meetings met de pers. Suga en de andere regeringswoordvoerders lieten de vragen onbeantwoord.

Tijdens een persconferentie in 2019 eiste Mochizuki de openbaarmaking van het begrotingsoverzicht en details van een controversieel en exclusief evenment dat door Abe Shinzo georganiseerd werd. Maar Suga onderbrak Mochizuki, en vroeg haar de vragen “te vereenvoudigen en in te korten”, en ontnam haar vervolgens het woord.

De meest beruchte ontmoeting van Mochizuki en Suga vond plaats in December 2018, [ja] gedurende een diepgaand onderzoek naar een bouwproject op een nieuwe VS militaire basis in de prefectuur van Okinawa. Mochizuki legde de regeringsambtenaren regelmatig op het rooster met vragen over de milieueffecten van de nieuwe basis, en bracht mogelijk politieke inmenging aan het licht.

Suga, in zijn functie van woordvoerder van de regering, weigerde te antwoorden op Mochizuki's vragen, en noemde haar verklaringen over het project van de basis onnauwkeurig [ja].

Vervolgens stuurde de afdeling van Suga memo's naar belangrijke journalistieke contacten in Japan, noemde Mochizuki een leugenaar, verklaarde dat ze “ongepaste vragen” had gesteld en zei dat ze “valse informatie” zou verspreiden bij de persteams die verslag geven over het project van de basis – en ook aan het publiek.

Sindsdien weigeren overheidsfunctionarissen haar te erkennen of haar vragen te beantwoorden, en sluiten haar op die manier uit van regeringspersconferenties.

Een strijd om de regering ter verantwoording te roepen.

De vasthoudendheid van Mochizuki als journaliste, en de inspanningen van de regering om haar het zwijgen op te leggen, zijn niet onopgemerkt voorbij gegaan. In november 2019 bracht het docudrama “Een bericht uit eerste hand over journalist zijn in Japan”, gebaseerd op de ervaringen van Mochizuki als vrouwelijke reporter, een discussie op gang over persvrijheid in Japan.

In mei maakte “The journalist”, een andere film over Mochizuki Isoko, furore bij de 43ste uitreiking van de Akademiefilmprijs van Japan en sleepte zes prijzen in de wacht, waaronder Film van het Jaar.

Behalve dat Mochuziki een inspiratiebron is voor populaire films, heeft de strijd met Suga en de ex-regering van Abe voor wie Suga handelde, een publiek debat op gang gebracht over persvrijheid in Japan. De voormalige speciale berichtgever van de Verenigde Naties over bevordering en bescherming van het recht op meningsvrijheid en vrije meningsuiting, David Kaye, zegt dat deze rechten bedreigd zijn:

[…] Een groot aantal journalisten die ik ontmoet heb, staan onder druk van de regering, daarin gesteund door hun management, om hun berichtgeving aan te passen aan politieke voorkeuren.

Terwijl Mochizuki soms bekritiseerd wordt door commentatoren omdat ze persconferenties “stoort” met haar vragen, vindt ze ook brede ondersteuning. Okuno Soichiro, een oppositie-politicus, verdedigde Mochizuku en zei [ja]:

国民の知る権利を封じることに繋がらないでしょうか

[De Japanse regering] schendt persvrijheid, vrijheid van meningsuiting, en het recht van het volk op informatie.

Journalisten hebben al eerder de vijandigheid van Suga, inmiddels eerste minister, ten opzichte van de pers opgemerkt. In februari 2019 verklaarde Minami Akira, een reporter van Asahi Shimbun (één van de vijf nationale kranten in Japan) en voormalig hoofd van de Japanse Federatie van vakbonden van krantenmedewerkers:

De manier waarop Suga, als secretaris van de kabinetschef, zijn persconferenties houdt, is echt een probleem, omdat hij gedurende een vraag- en antwoordsessie telkens zegt (tegen journalisten): “Hou je vragen kort” en daarmee de reeks vragen elke paar seconden onderbreekt. Hoewel de pers hem herhaaldelijk gevraagd heeft hiermee te stoppen, verandert er niets. Het is een echte bedreiging van de persvrijheid die de bevolking van Japan het “recht op weten” waarborgt. #TowardsaCountryThatCanAskQuestions

Begin september, gedurende Suga's race om Abe Shinzo's opvolger als eerste minister van Japan te worden, ondervroeg Mochizuki hem specifiek over zijn houding ten opzichte van de pers. Suga, als facilitator, onderbrak haar vrij ruw en zei [ja]:

限られた時間の中でルールに基づいて記者会見は行なっておりますですから早く結論を質問していただければお答えできると思います

Voor persconferenties is er maar beperkte tijd beschikbaar, en bepaalde regels moeten gevolgd worden. Daarom zou ik het op prijs stellen je vragen bondig te houden.

Hij gaf geen antwoord op Mochizuku's vragen over hoe hij, als eerste minister, met de pers in Japan zal omgaan.

Start een discussie

Auteurs graag inloggen »

Regels

  • Alle reacties worden beoordeeld door een moderator. Verzend je reactie maar één keer, anders kan deze als spam worden gemarkeerd.
  • Wees respectvol tegen elkaar. Reacties met hatelijke opmerkingen, obsceniteiten en persoonlijke aanvallen worden niet goedgekeurd.