Mola Mongombe (rechts) spreekt zijn bezorgdheid uit over de behandeling van mensen met albinisme in Kameroen en bespreekt ook zijn werk als promotor van culturele muziek, in Buea, Kameroen, 16 juli 2020, foto door de auteur, gebruikt met toestemming.

Muzikanten met albinisme in Kameroen hebben het sociale stigma terzijde geschoven om actief deel te nemen aan de levendige kunst- en culturele wereld van het land.

Albinisme is een aangeboren aandoening waarbij een persoon zonder pigment in huid, haar en ogen wordt geboren. Mensen die in Kameroen met albinisme zijn geboren, hebben vaak te maken met discriminatie en misverstanden over hun aandoening.

Nu wenden mensen met albinisme zich tot de muziek om daarmee krachtige boodschappen over te brengen en burgers aan te moedigen weerstand te bieden aan de druk van de gemeenschap om albino's te discrimineren.

Ntungwa Njomo Felgani, beter bekend als Boy TAG (The Albino Guy), is een van de opkomende muzieksterren in Kameroen, die zich door de kwellingen die hij als albino-persoon heeft moeten doorstaan, laat inspireren tot het produceren van prachtige liedjes.

In de opnamestudio van Boy TAG, Campaign Street, Buea, Kameroen, voorafgaand aan World Albinism Day (Wereld Albinismedag). Foto door de auteur, gebruikt met toestemming.

Global Voices sprak vorige maand met Boy TAG om naar zijn beweegredenen te vragen:

“Ik heb gekozen voor Boy TAG (The Albino Guy) omdat ik albino's wil vertegenwoordigen. Ik moest laten zien wie ik ben en positieve boodschappen overbrengen.” In een van zijn liedjes ‘Mignoncite’ moedigt hij mensen aan trots te zijn op wie ze zijn. “Mensen moeten niet proberen hun kleur te veranderen omdat ze net als de anderen willen zijn – God was niet dom om je zo te maken.”

Boy TAG leerde deze les op de harde manier. Als kind groeide hij op in Muyuka, een stad in het zuidwesten van Kameroen, waar hij werd geconfronteerd met pesten en beledigingen vanwege zijn aandoening. Hij vervolgde:

Het was niet makkelijk voor mij om als albino op te groeien. Veel mensen beledigden mij – moeders in Muyuka stuurden zelfs kun kinderen op me af om me vrijuit te beledigen, alsof het mijn fout was. Het was echt niet makkelijk, ik voelde me zo gekwetst – het deed echt pijn. Het kan zijn dat ik toen een depressie heb doorgemaakt, zonder zelfs maar te weten wat een depressie is.

Een video met Boy TAG's lied ‘Mignoncite':

Mola Mongombe, een albino-persoon en een populaire muziekproducent, herkent zich hierin. Mongombe, werkzaam als promotor, pianist, songwriter, bassist en muziekleraar, is gespecialiseerd in Njoku jazz, een speciale muziekstijl uit zijn thuisland Bakweri Land.

Toen hij deze maand met Global Voices sprak, legde Mongombe uit dat Bakweri Land meer dan 25 muziekvarianten heeft, maar dat de meeste mensen het gebied alleen met chacha-muziek associëren. “Ik heb besloten dat ik mensen zal laten voelen dat het niet om de taal of een bepaalde dansstijl gaat, maar om de cultuur, het gaat dieper,” zei hij.

Hij zei dat hij met het idee van de Njoku jazz-stijl is gekomen “om alles wat met de muziek van Fako Land te maken heeft te promoten … en de mensen die niet uit Bakweri komen de muziek te laten voelen.” Mongombe praat niet altijd direct over zijn albinisme, maar als artiest brengt hij de boodschap over dat muzikanten met albinisme hun stempel op de industrie kunnen drukken.

Een video van Mongombe's lied ‘Endale':

Stigma, stereotypes, mythes

Mensen met albinisme zijn volgens Mimimefoinfos, een online-nieuwssite, waarschijnlijk de meest gediscrimineerde en gestigmatiseerde [en] groep in Afrika, met name in Kameroen.

Ondanks de mooie ambities van Mongombe en andere albino-muzikanten in Kameroen, blijven ze de dubbele uitdaging aangaan om het te maken in de competitieve muziekindustrie en om te gaan met het eeuwige stigma geassocieerd met albinisme.

Dit stigma komt voort uit diepgewortelde culturele tradities waarbij albino's worden beschouwd als ‘mensen met mystieke krachten‘ [en]. Als gevolg hiervan blijven medicijnmannen albino's uitzoeken voor hun haar, nagels en lichaamsdelen, waarbij hun leven ernstig wordt bedreigd.

In sommige delen van Kameroen “bestaat de overtuiging dat albino's zowel als offer voor de goden als voor genezing van vele ziektes kunnen worden gebruikt,” volgens staatsomroep CRTV [en]. In het zuidwesten waar Mount Cameroon soms uitbarst, “werden albino's levend in de uitbarstende vlammen gegooid als offer aan de ‘boze’ goden van de berg,” volgens dezelfde CRTV-rapportage.

Naar aanleiding van de speciale CRTV-rapportage heeft het ministerie van Sociale Zaken [en] van Kameroen albino's geclassificeerd onder groepen van mensen met speciale beschermingsbehoeften [en], overeenkomstig decreet nummer 20111/408 van 9 december 2011, dat strijdt tegen sociale uitsluiting.

De kunst voor iedereen bevorderen

Als aanvulling op deze belangrijke stap om albino's te beschermen, steunt de regering ook plaatselijke artiesten door muziekfestivals te organiseren waar iedereen aan deel kan nemen, inclusief artiesten met albinisme die kunst en cultureel erfgoed promoten.

Grace Ewang, de regionale afgevaardigde voor kunst en cultuur in de zuidwestelijke regio, zei tijdens een interview met Global Voices in december 2019 dat het Festival des Musiques et des Danses Patrimoniales (FESMUDAP) [fr], of Erfgoed Muziek- en dansfestival, dankbaar is voor artiesten die cultuur waarderen, en dat het artiesten ‘de rode loper-behandeling’ wil geven.

“We moeten er hard aan werken om ervoor te zorgen dat artiesten hun cultureel erfgoed overdragen aan de jongeren,” zei ze, verwijzend naar FESMUDAP-muziektrainingen voor jongeren tijdens vakanties.

“Ik wil degenen die in de traditionele muziek zitten vertellen dat ze niet moeten aarzelen, omdat ze het juiste doen, en wij staan achter hen omdat ze de cultuur van de zuidwestelijke regio promoten,” zei Ewang.

Muzikant Mola Mongombe uitte echter zijn bezorgdheid aan Global Voices door te vertellen dat zijn eigen mensen uit Bakweri Land zijn kunst niet echt steunen. Hij blijft optimistisch, wetende dat hij op fans van heinde en verre kan rekenen.