
Als onderdeel van de ‘Rwanda Green Growth Week’ in 2017, leggen deelnemers koolstofvrije bouwmaterialen vast, foto door Rwanda Green Fund via Flickr CC BY-ND 2.0.
(Tenzij anders vermeld, leiden links in dit artikel naar Engelstalige pagina's).
Dit artikel is een onderdeel van UPROAR, een klein media initiatief dat overheden aanmoedigt om uitdagingen verbonden aan digitale rechten te adresseren in het kader van de Universele Periodieke Evaluatie (Universal Periodic Review, UPR,).
De Rwandese staat is gestoeld op twee tegenstrijdige verhalen.
Langs de ene kant wordt Rwanda – de “donor darling” van het Westen – gezien als een uitstekend voorbeeld van ontwikkeling in Afrika, zeker als het aankomt op internetontwikkeling en digitale transformatie. Rwanda heeft wereldwijd lof ontvangen voor zijn uitgebreide dekking van mobiele netwerken en 4G en de lokale productie van smartphones.
Langs de andere kant opereert het als een autoritaire staat, met een hegemoniale, stevig gecentraliseerde macht. De heersende partij ‘Rwandan Patriotic Front (RPF)’ heeft zichzelf gepositioneerd als de enige bewaker van vrede, veiligheid en ontwikkeling, nadat het land een enorme politieke transitie is ondergaan in de nasleep van de burgeroorlog en genocide van 1994, waarbij verschillende politici, journalisten en actoren uit het maatschappelijk middenveld zijn gedood, ontheemd of in diskrediet gebracht.
De staat rechtvaardigt zijn strikte controle over mediavrijheden, de onderdrukking van afwijkende meningen en de vijandigheid ten opzichte van oppositie als behorend tot kwesties van nationale eenheid en veiligheid. Hierbij wordt in het bijzonder de politiek actieve diaspora geviseerd, die Rwanda ontvluchtte om na de oorlog in ballingschap te leven, inclusief zowel voormalige leden van gewapende rebellengroepen gebaseerd in het oosten van de Democratische Republiek Congo, als voormalige leden van de overheid die Rwanda ontvluchtten om zich aan te sluiten bij politieke partijen in Europa en de Verenigde Staten.
Gezien de geschiedenis van verdeeldheid zaaiend etnisch geweld in het land, heeft de overheid een gesofisticeerde strategie ontwikkeld die de oppositie actief in de gaten houdt en het zwijgen oplegt via cyber-surveillance, bedreigingen en geweld — niet enkel binnen het Grote Merengebied, maar over de hele wereld.
In de afgelopen drie jaar heeft de staat ook zijn lokale massasurveillance capaciteiten uitgebreid met de recente implementatie van een cameranetwerk (CCTV) in verschillende buurten in de hoofdstad, Kigali.
Er zijn veel voorbeelden van het schijnbaar inzetten van technologie door de staat, tegen dissidenten en leden van de oppositie, zoals blijkt uit verschillende rechtszaken waarbij de vervolging privégesprekken uit mobiele chatapplicaties kon voorleggen.
In september 2017 kwam bewijs naar boven dat de nationale veiligheids- en inlichtingendienst technologie en spyware gebruikte om de online activiteiten van dissidenten en leden van de oppositie in de gaten te houden.
Politica Diane Rwigara werd bijvoorbeeld samen met haar moeder en zus gearresteerd op basis van verzonnen beschuldigingen van belastingontduiking en opruiing tegen de regering, enkele maanden nadat ze zich in 2017 kandidaat had gesteld voor het presidentschap. Tijdens de hoorzitting voorafgaand aan het proces legde de vervolging een Whatsapp audiobericht, dat van de telefoons van Rwigara en haar moeder zou komen, voor als bewijs tegen hen. Er wordt aangenomen dat de autoriteiten de berichten in handen hebben gekregen door het gebruik van spyware.
In 2019 wierp een onderzoeksrapport van de Financial Times meer licht op de neiging van de staat om het sociale mediagebruik van burgers nauwlettend in de gaten te houden. Het rapport onthulde dat de staat mogelijkerwijs gebruik maakt van Pegasus spyware, gemaakt door een Israëlisch technologisch bedrijf.
Via Pegasus spyware kunnen veiligheidsdiensten data van smartphones van burgers verzamelen zonder een spoor na te laten, met inbegrip van telefoongesprekken, contacten, wachtwoorden en alle data die wordt verstuurd via applicaties als WhatsApp of Skype.
Het recht op privacy is zowel verankerd in de grondwet van de Republiek Rwanda, als in het internationaal verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten (IVBPR), dat door Rwanda is geratificeerd.
Maar wet nº60/2013, die de onderschepping van communicatie reguleert, machtigt de aanklager om een “mondeling bevel” uit te vaardigen aan de nationale veiligheids- en inlichtingendienst om eender welke informatie gegenereerd, verzonden, ontvangen of opgeslagen in een computerbron te bekijken, onderscheppen en decoderen omwille van redenen van nationale veiligheid.
Daarnaast heeft het ontbreken van specifieke wetgeving inzake de bescherming van persoonlijke gegevens de Rwandese veiligheidsdiensten onbeperkte vrijheid gegeven om straffeloos data te verzamelen.
Wanneer de staat surveillance middelen misbruikt, worden alle burgers in gevaar gebracht. Het ontbreekt Rwanda momenteel aan een geschikt wettelijk kader om het gebruik van online technologie in goede banen te leiden op het gebied van nationale veiligheid.
De staat moet nadenken over hoe het gebruik en de toepassing van deze nieuwe technologieën gereguleerd kan worden. Toestemming moet op objectief bewijs gebaseerd zijn, afkomstig van een rechter, of een ander onafhankelijk juridisch orgaan. Daarbovenop zou de staat de willekeurige verzameling van persoonlijke gegevens moeten verbieden en hierop enkel uitzonderingen toestaan als dat absoluut nodig is.
Dit is een artikel van GV Advocacy, een Global Voices-project met een eigen site dat zich inzet voor vrijheid van meningsuiting en tegen censuur op internet. · Alle artikelen
Categorieën

Start een discussie
Dit is een artikel van GV Advocacy, een Global Voices-project met een eigen site dat zich inzet voor vrijheid van meningsuiting en tegen censuur op internet. · Alle artikelen
Topartikelen uit de hele wereld
Vertalen voor Global Voices
Archief per maand
- maart 2021 3 artikelen
- februari 2021 14 artikelen
- januari 2021 18 artikelen
- december 2020 12 artikelen
- november 2020 13 artikelen
- oktober 2020 19 artikelen
- september 2020 16 artikelen
- augustus 2020 15 artikelen
- juli 2020 9 artikelen
- juni 2020 17 artikelen
- mei 2020 18 artikelen
- april 2020 20 artikelen
- maart 2020 9 artikelen
- februari 2020 5 artikelen
- januari 2020 7 artikelen
- december 2019 8 artikelen
- november 2019 5 artikelen
- oktober 2019 2 artikelen
- september 2019 9 artikelen
- augustus 2019 8 artikelen
- juli 2019 2 artikelen
- juni 2019 4 artikelen
- mei 2019 2 artikelen
- april 2019 5 artikelen
- maart 2019 9 artikelen
- februari 2019 2 artikelen
- januari 2019 6 artikelen
- december 2018 3 artikelen
- november 2018 6 artikelen
- oktober 2018 8 artikelen
- september 2018 4 artikelen
- augustus 2018 3 artikelen
- juli 2018 4 artikelen
- juni 2018 1 artikel
- mei 2018 1 artikel
- april 2018 2 artikelen
- maart 2018 4 artikelen
- februari 2018 9 artikelen
- januari 2018 10 artikelen
- december 2017 4 artikelen
- november 2017 4 artikelen
- oktober 2017 2 artikelen
- september 2017 8 artikelen
- augustus 2017 7 artikelen
- juli 2017 9 artikelen
- juni 2017 8 artikelen
- mei 2017 10 artikelen
- april 2017 3 artikelen
- maart 2017 9 artikelen
- februari 2017 13 artikelen
- januari 2017 12 artikelen
- december 2016 5 artikelen
- november 2016 17 artikelen
- oktober 2016 9 artikelen
- september 2016 10 artikelen
- augustus 2016 11 artikelen
- juli 2016 8 artikelen
- juni 2016 10 artikelen
- mei 2016 7 artikelen
- april 2016 10 artikelen
- maart 2016 4 artikelen
- februari 2016 9 artikelen
- januari 2016 5 artikelen
- december 2015 4 artikelen
- november 2015 6 artikelen
- oktober 2015 12 artikelen
- september 2015 12 artikelen
- augustus 2015 9 artikelen
- juli 2015 9 artikelen
- juni 2015 13 artikelen
- mei 2015 14 artikelen
- april 2015 14 artikelen
- maart 2015 22 artikelen
- februari 2015 11 artikelen
- januari 2015 19 artikelen
- december 2014 9 artikelen
- november 2014 10 artikelen
- oktober 2014 8 artikelen
- september 2014 12 artikelen
- augustus 2014 2 artikelen
- juli 2014 2 artikelen
- juni 2014 5 artikelen
- mei 2014 5 artikelen
- april 2014 4 artikelen
- maart 2014 8 artikelen
- februari 2014 8 artikelen
- januari 2014 12 artikelen
- december 2013 12 artikelen
- november 2013 24 artikelen
- oktober 2013 46 artikelen
- september 2013 18 artikelen
- augustus 2013 9 artikelen
- juli 2013 8 artikelen
- juni 2013 9 artikelen
- mei 2013 8 artikelen
- april 2013 13 artikelen
- maart 2013 9 artikelen
- februari 2013 12 artikelen
- januari 2013 17 artikelen
- december 2012 7 artikelen
- november 2012 16 artikelen
- oktober 2012 14 artikelen
- september 2012 3 artikelen
- augustus 2012 13 artikelen
- juli 2012 11 artikelen
- juni 2012 11 artikelen
- mei 2012 15 artikelen
- april 2012 18 artikelen
- maart 2012 15 artikelen
- februari 2012 18 artikelen
- januari 2012 17 artikelen
- december 2011 16 artikelen
- november 2011 15 artikelen
- oktober 2011 15 artikelen
- september 2011 19 artikelen
- augustus 2011 17 artikelen
- juli 2011 15 artikelen
- juni 2011 15 artikelen
- mei 2011 15 artikelen
- april 2011 16 artikelen
- maart 2011 26 artikelen
- februari 2011 36 artikelen
- januari 2011 37 artikelen
- december 2010 19 artikelen
- november 2010 22 artikelen
- oktober 2010 18 artikelen
- september 2010 18 artikelen
- augustus 2010 15 artikelen
- juli 2010 16 artikelen
- juni 2010 24 artikelen
- mei 2010 23 artikelen
- april 2010 24 artikelen
- maart 2010 20 artikelen
- februari 2010 16 artikelen
- januari 2010 22 artikelen
- december 2009 18 artikelen
- november 2009 18 artikelen
- oktober 2009 15 artikelen
- september 2009 19 artikelen
- augustus 2009 16 artikelen
- juli 2009 23 artikelen
- juni 2009 27 artikelen
- mei 2009 22 artikelen
- april 2009 20 artikelen
- maart 2009 23 artikelen
- februari 2009 15 artikelen
- januari 2009 9 artikelen