Passagier op Hong Kong International Airport draagt een elektronische tracking-armband om zijn pols. Foto: Rachel Wong/HKFP.

Het volgende artikel, geschreven door Shui-yin Sharon Yam, assistant professor Schrijven, retoriek en digitale geesteswetenschappen aan de Universiteit van Kentucky, werd oorspronkelijk gepubliceerd op Hong Kong Free Press op 24 maart 2020 en op Global Voices opnieuw gepubliceerd in een partnerschapsovereenkomst voor het delen van content.

Tenzij anders vermeld, verwijzen alle links naar pagina's in het Engels.

Sinds de Covid-19-epidemie is uitgegroeid tot een zich snel verspreidende pandemie, hebben regeringen over de hele wereld nieuw beleid geïmplementeerd om verspreiding van het virus in te dammen.

Behalve het weren van personen van buiten de stad, hebben veel regeringen digitale bewakingstechnologieën ingezet om zowel bezoekers als eigen burgers te kunnen monitoren en controleren.

Afgelopen woensdag heeft de Hongkongse regering aangekondigd dat alle nieuwe bezoekers van de stad twee weken in zelf-quarantaine moeten en een elektronische tracking-armband moeten dragen die is verbonden met een geolocatie tracking-app op hun mobiele telefoon.

Als de app veranderingen in iemands locatie detecteert, wordt het ministerie van Volksgezondheid en de politie gealarmeerd. Voordat dit nieuwe beleid werd geïmplementeerd, werden alleen personen die onlangs de Chinese provincie Hubei hadden bezocht, gedwongen om gedurende hun quarantaineperiode een armband voor elektronisch toezicht te dragen.

Hoewel bewakingstechnologieën en -maatregelen het publiek een gevoel van veiligheid kunnen geven bij het beheersen van verspreiding van het virus, moeten we kritisch blijven denken en alert zijn op blijvend gebruik van deze technologieën nadat de pandemie is geweken.

Europese en Noord-Amerikaanse landen zoals Italië, Spanje en de VS worden op dit moment hard getroffen door het coronavirus. Ondertussen werden Aziatische landen door de internationale media geprezen vanwege hun snelle reacties en gebruik van bewakingstechnologieën om de uitbraak van het coronavirus onder controle te houden.

De regering van Singapore, bijvoorbeeld, heeft een beleid ingevoerd waarmee een complex netwerk van contactpersonen effectief en rigoureus kan worden opgespoord. Vanaf februari moet iedereen die een overheidsgebouw of bedrijfsgebouw in Singapore wil betreden, zijn of haar contactinformatie geven.

Bovendien heeft de regering een grote hoeveelheid gegevens verzameld met niet alleen gedetailleerde gegevens over elk bekend geval van besmetting, maar ook hun woonplaats, werk en de personen waarmee ze in contact staan.

Hoewel deze maatregelen tot dusver vruchten lijken af te werpen, hebben ze ook benadrukt hoeveel macht de regering heeft en technologisch in staat is om bewegingen en levens van elk individu te monitoren.

In China, waar het Covid-19-virus voor het eerst werd gedetecteerd, heeft de regering niet alleen een rigoureuze lockdown opgelegd, maar ook een variëteit van bewakingstechnologieën geïmplementeerd zodat het publiek zich houdt aan een zelf opgelegde quarantaine en thuis-isolatie.

Ook werden drones ingezet om verplaatsingen van mensen te monitoren en ervoor te zorgen dat ze thuis blijven. De politie is daarnaast in vijf Chinese steden begonnen met het patrouilleren op straat. Ze zijn uitgerust met slimme helmen waarin thermische screening technologieën zitten die een alarmsignaal afgeven als de temperatuur van een persoon de ingestelde drempel overschrijdt.

De regering heeft in samenwerking met Hanwang Technology Limited hun bestaande gezichtsherkenningstechnologie beter afgestemd, zodat het zelfs werkt als iemand een gezichtsmasker draagt.

Wanneer deze technologie is verbonden met een temperatuursensor, de bestaande database van de Chinese overheid en kunstmatige intelligentie, kunnen autoriteiten onmiddellijk de naam herleiden van elke persoon wiens lichaamstemperatuur hoger is dan 38 graden Celcius.

Volgens Hanwang Technology Limited kan met deze verfijnde gezichtsherkenningstechnologie “binnen een seconde” tot 30 personen worden geïdentificeerd.

Terwijl gebruik van dergelijke bewakingstechnologieën een daling van het aantal bevestigde besmettingsgevallen in China heeft opgeleverd, is het niet zonder risico.

Buiten de pandemie, zijn zowel de Chinese regering en het bedrijf zeer geïnteresseerd in het verder ontwikkelen en implementeren van deze technologie. De regering kan deze gebruiken om politieke dissidenten te traceren en onderdrukken, terwijl het bedrijf financieel gezien veel te winnen heeft.

Deze technologie kan ook door Chinese anti-terrorismediensten worden gecoöpteerd om de Oeigoeren – een Turks volk uit de Chinese autonome regio Sinkiang die door de Chinese regering als terroristen worden aangemerkt – te monitoren en reguleren. Oeigoeren worden op dit moment opgesloten in massale detentiekampen waar ze dwangarbeid verrichten.

Buiten Azië, hebben ook landen in het Midden-Oosten zoals Israël en Iran, vergelijkbare bewakingstechnologieën geïmplementeerd, zich beroepend op de noodzaak om verspreiding van het coronavirus tegen te gaan.

De Israëlische regering maakt nu gebruik van technologieën die zijn ontwikkeld voor terrorismebestrijding om mobiele data te verzamelen. Zo kan de regering traceren met welke personen iemand in contact is geweest en bepalen wie in quarantaine moet worden geplaatst.

De mobiele data (geolocatiegegevens) die via tracking-apps zijn verzameld, worden vervolgens gebruikt om het publiek te waarschuwen over plaatsen die, gebaseerd op het verloop en patroon van de infectie, moeten worden gemeden.

Israël heeft niet alleen nog niet eerder data van terrorismebestrijding gebruikt om een crisis in de openbare gezondheid te bestrijden, maar van deze schat aan informatie werd volgens The New York Times nog niet eerder melding gemaakt.

Op 6 maart onthulde onderzoeker Nariman Gharib dat de Iraanse regering via een tracking-app die zou dienen voor het opsporen van het Covid-19-virus, mobiele data van zijn burgers heeft verzameld.

Veiligheidsdeskundige Nikolaos Chrysaidos bevestigde dat met de app gevoelige persoonlijke informatie was verzameld die geen verband hield met de coronavirus-epidemie. De app registreerde bijvoorbeeld lichaamsbewegingen van de gebruiker zoals een fitness tracking-app dat zou doen.

Google heeft de applicatie vervolgens van Google Play gehaald, maar dit geval toont aan dat het publiek voortdurend waakzaam moet zijn met betrekking tot bewakingstechnologieën die in naam van de volksgezondheid door de overheid worden ingezet.

De bescherming van de volksgezondheid wordt al lang gebruikt als voorwendsel door traditionele instellingen en overheidsinstanties om levens van gemarginaliseerden – zoals immigranten, minderheden, leden van de LGBTQ+ gemeenschap of mensen die in armoede leven – te stigmatiseren, monitoren en controleren.

Als we onze regering niet ter verantwoording roepen voor zijn gebruik van bewakingstechnologieën tijdens en na de huidige pandemie, zullen gemarginaliseerden van vandaag nog meer gevaar lopen te worden gecontroleerd, onderdrukt en vervolgd.

Lees Global Voices’ special over de wereldwijde impact van het Covid-19-virus.