Hongkong breekt record bij burgerparticipatie: 3 miljoen mensen stemmen bij lokale verkiezingen

Stemmers in de rij voor het stembureau. Foto via the Stand News, toestemming voor publicatie.

Bijna 3 miljoen mensen in Hongkong brachten op zondag 24 november 2019 hun stem uit bij de 2019 districtsraadsverkiezingen. Om half tien ‘s morgens lokale tijd stemden al 69 procent of 2.853.608 van de kiezers. De voorspelling was dat bij sluiting van alle stembureaus om half elf ‘s morgens het aantal stemmen nog twee tot drie procent hoger zou liggen. De verkiezingsuitslag betekent een absoluut record wat betreft opkomst bij alle tot nu toe gehouden verkiezingen in Hongkong. Vergeleken bij de verkiezingen in hetzelfde district in 2015 was het opkomstpercentage 47 procent.

Het pro-democratische kamp denkt dat bij een maximale opkomst de kans op het behalen van een meerderheid van 452 zetels in gemeentebesturen groter is. Een verkiezingsanalyse waarbij gebruik wordt gemaakt van omvangrijke gegevens heeft uitgewezen dat een opkomstpercentage van 70 procent voor het pro-democratische kamp het ijkpunt is om een zetelmeerderheid te behalen.

Het burgerparticipatiecijfer is een belangrijke graadmeter als het gaat om de reactie van inwoners over de huidige politieke crisis ten gevolge van de anti-uitleveringsprotesten die in juli 2019 een hoogtepunt bereikte. De inwoners van Hongkong staan nu voor de vraag of ze moeten kiezen tussen het pro-establishment c.q. het pro-Beijing -kamp of de pro-democratische kandidaten.

Als het pro-democratische kamp erin slaagt om een meerderheid van de in totaal 452 zetels van alle lokale gemeentebesturen te behalen, kan zij nog eens 117 extra zetels in het hoogst uitvoerend verkiezingscomité veroveren en dus bij toekomstige politieke hervormingen meer gedaan krijgen. Voor het eerst in de geschiedenis heeft het pro-democratische kamp meer dan 480 kandidaten voor alle 452 zetels weten te mobiliseren.

Hongkongs meest onvoorspelbare verkiezingen

De verkiezingsuitslag was nog nooit zo onvoorspelbaar als de afgelopen jaren.Ten eerste werd het establishment verweten dat ze blindelings de uitleveringswet steunde. Ten tweede raakt een grote meerderheid van de inwoners van Hongkong steeds meer gefrustreerd  door het vandalisme en de ontwrichting van de maatschappij die ze associëren met de anti-regeringsprotesten. Bovendien is binnen de pro-democratische beweging de verdeeldheid tussen radicale en vreedzame demonstranten toegenomen; de laatste groepering staat sceptisch tegenover een vertegenwoordigende democratie.

Voorafgaand aan de verkiezingsdag hebben de pro-democratische ‘internetburgers’ op sociale media opgeroepen tot een protest staakt-het-vuren, samen met de lokale equivalent Reddit, LIGHK. Resultaat: de verkiezingen op zondag verliepen vlekkeloos.

Terwijl iedereen met angst in het hart wacht op de meest onvoorspelbare verkiezingsuitslag, hierbij een korte uitleg over het districtsverkiezingsstelsel en de politieke processen die zich hierbij afspelen.

Hongkong districtsverkiezingsstelsel en het manipuleren van de verkiezingen

Hongkong heeft 18 districtsraden die de regering adviseren over de ontwikkelingen binnen de gemeenschapsvoorzieningen en over dienstverlening.

Sinds 2019 bestaan de districtsraden uit 452 gekozen en 27 ambtshalve leden die fungeren als voorzitters van de plattelandscomités. Het verkiezingsstelsel gaat uit van een ‘single-seat, single-vote systeem’ en de gouvernementele  Electoral Affairs Commission (EAC) die verantwoordelijk is voor het definiëren van de geografische grenzen van de afzonderlijke 452 zetels.

Omdat de districten met ongeveer 10.000 stemgerechtigden niet groot zijn, kan een kleine grenswijziging de verkiezingsuitslag al beïnvloeden. Inderdaad hebben de pro-democraten de EAC beschuldigd dat ze in dit verkiezingsjaar door toepassing van kiesrechtgeografie de districtsgrenzen naar hun hand hebben gezet.

Het bestaande kiesstelsel is ook in het (creatieve) voordeel van de pro-establishment politieke partijen,  waardoor ze honderden kandidaten kunnen steunen bij de verkiezingscampagnes in de kleinere districten. Het pro-establishment kamp won bijvoorbeeld in 2015 in 68 districten zonder enige mededinging, alleen omdat de democraten over onvoldoende middelen beschikten om in alle 431 districten te participeren.

Het resultaat is dat het pro-establishment altijd bij de districtsverkiezingen een meerderheid aan zetels behaalt. In 2015 waren er 431 districtsraadszetels beschikbaar; het pro-establishment kamp won 299 zetels (ongeveer 70 procent), de democraten wonnen er slechts 125. Zelfs als we teruggaan naar 2003, toen miljoenen mensen protesteerden tegen de wetgeving over de nationale veiligheid, kregen de democraten slechts 151 zetels van de 400, omdat ze alleen over de middelen beschikten om er 226 te steunen.

Door middel van vrijwilligers en schenkingen heeft het pro-establishment kamp in de districtsraden al twintig jaar een vast netwerk onder vooral  gepensioneerden opgebouwd. In 2018 werden er 3,81 miljoen stemgerechtigden geregistreerd; bijna een derde daarvan (1,23 miljoen) was 60 jaar en ouder, en minder dan 630.000 stemmers waren tussen de 18 en 30 jaar.

Project Storm: zoektocht naar een vreedzame oplossing van de politieke crisis

Door de ontstane politieke crisis kwam het pro-democratische kamp met initiatieven om de lokale verkiezingen een andere opzet te geven. Benny Tai, mede-oprichter van de Occupy Central beweging, kwam met een nieuw initiatief genaamd Project Storm in 2017. Deze politieke campagne heeft als doel om bij de districtsraadsverkiezingen een meerderheid te behalen, zodat de democraten 117 extra zetels van de 1.200 krijgen die het verkiezingscomité voorschrijft. Benny Tai denkt dat hierdoor de politieke druk toeneemt en Beijing opnieuw dwingt om over te gaan op minder restrictieve politieke hervormingen.

Tijdens de in 2017 gehouden chief executive-verkiezingen (de hoogste leider van Hongkong), beschikten de pro-democraten over 300 van de 1.200 zetels in het verkiezingscomité. Het chief executive -verkiezingscomité vertegenwoordigt uiteenlopende sectoren, zoals handel en economie, beroeps- en religieuze groeperingen en politici uit de wetgevende- en districtsraden.

Hoewel sommige pro-democratische groeperingen zich sceptisch opstellen tegenover een vertegenwoordigende democratie, willen ze toch graag experimenteren met een democratie vanaf de basis door middel van districtsraden. Vanaf nu doen voor het eerst in de geschiedenis de pro-democratische kandidaten mee in alle 452 kiesdistricten.

Hoewel het verkiezingsstelsel niet de voorkeur verdient van het pro-democratische kamp, is er toch hoop op veranderingen.

Terwijl het pro-establishment kamp rekent op de ‘vaste stem’ van een verstokte achterban zijn de zwevende kiezers meer geneigd om op de pro-democratische kandidaten te stemmen. Bovendien willen liberale stemmers dolgraag dat de pro-democratische politici een leidende rol spelen, zodat ze de hevige protesten kunnen omzetten in een duurzamere en vreedzame politieke beweging.

Tenslotte zijn jongeren steeds actiever op het gebied van politieke participatie. Van de 380.000 nieuw geregistreerde stemgerechtigden in 2019 is bijna 48 procent tussen de 18 en 35 jaar.

De verkiezingsuitslag is op 24 november 2019. Het pro-democratische kamp heeft goede hoop dat ze een meerderheid aan zetels krijgt en dat ze de huidige politieke crisis vreedzaam kan helpen oplossen. Lees meer over de verkiezingsuitslag in dit artikel (Engels).

Start een discussie

Auteurs graag inloggen »

Regels

  • Alle reacties worden beoordeeld door een moderator. Verzend je reactie maar één keer, anders kan deze als spam worden gemarkeerd.
  • Wees respectvol tegen elkaar. Reacties met hatelijke opmerkingen, obsceniteiten en persoonlijke aanvallen worden niet goedgekeurd.