Wake-up call of lastercampagne? Hoe reclame voor maandverband de Turkse publieke opinie verdeelt.

Schermafdruk van een advertentie voor maandverband die een debat in Turkije veroorzaakt.

In Turkije lanceerde een topmerk van maandverband een gedurfde videoreclame en kaderde die als een campagne tegen vrouwenmoord en sociale taboes geassocieerd met menstruatie. De video bleek echter zo controversieel dat het bedrijf excuses moest aanbieden en de reclame verwijderen omdat sommigen de video beschouwden als een aanval op Turkijes reputatie in het buitenland.

De reclamespot, genaamd “Leg de schande bloot”, of in het Turks  “Utanç Paketleri”, werd eind oktober 2019 uitgebracht door het Amerikaanse bedrijf Procter&Gamble [en], onder hun lokale merknaam Orkid, de voornaamste verkoper van maandverband in Turkije.

De video die ongeveer anderhalve minuut duurt, begint met een voice-over: “In Turkije worden maandverbanden gekocht gewikkeld in krantenpapier  vanwege het stigma dat op menstruatie kleeft. In een maatschappij waar het nieuws bol staat van geweld, discriminatie en onrecht tegenover vrouwen, is het niet het verkopen van maandverband dat schandelijk is.”

Je ziet een pak maandverband gewikkeld in een krant. Later gaat het beeld over in een drukpers waarmee een krant wordt gedrukt met koppen die de belangrijkste uitdagingen weergeven waarmee Turkse vrouwen geconfonteerd worden, zoals lage tewerkstelling en politieke ondervertegenwoordiging, gendergerelateerd geweld en onvoldoende alfabetiseringsniveau. De video besluit met een opname in een warenhuis van stapels maandverband verpakt in die krant. Een slotbootschap zegt: “Onze pakken waren uitverkocht in drie dagen.”

De video kreeg een creativiteitsprijs op het 26ste Golden Drum International Creativity Festival [en] in Slovenië in oktober 2019. Daarna begon hij te circuleren op Turkse sociale media, ondermeer via het Twitteraccount [tr] van het bedrijf.

Dat veroorzaakte meteen een verhit debat over de interpretatie. Terwijl sommigen de boodschap omarmen en steunen, reageren anderen zeer negatief omdat ze de video interpreteren als een “vernedering van Turkije” en roepen ze op tot een boycot van het merk.

Een welkome kaakslag

Diegenen die de inhoud steunen stellen dat de video inderdaad de waarheid toont. Sommige netizens hebben het over een kaakslag:

Deze reclamespot werkt als een slag in het gezicht door te beweren dat de mentaliteit die maandverband verkopen schandelijk vindt dezelfde is als de mentaliteit die misdaden tegen vrouwen niet schandalig vindt.

Feyza Altun, een bekende advocate en feministische activiste, constateert:

De reclame van Orkid is als een kaakslag, het is een reactie op het inpakken van maandverbanden met kranten als ging het om iets beschamends dat verborgen moet blijven. Het merk drukte nieuws van misdaden tegen vrouwen in Turkije en gebruikte dat als verpakking.

De kwestie wordt misschien nog het best samengevat door netizen Nisa:

— ni•sa (@nisahahawashere) 24 Ekim 2019

In plaats van de boodschap in de Orkidspot niet te begrijpen, en te denken “Wat bedoel je, zijn Turkse vrouwen verachtelijk?”, zou ik willen dat we ons realiseerden dat wat echt verachtelijk is het nieuws is dat in die kranten staat.

Oproep tot boycot van het merk

De mensen die het grondig oneens zijn met de reclamespot beweren dat die Turkije en zijn vrouwen vernedert, en leugens verspreidt wanneer het Turkije afschildert als een achterlijk, conservatief en fanatiek land. Zo schrijft een twitteraar:

Orkid vernedert Turkije door maandverband te verpakken in een krant. Tegelijkertijd zeggen anderen dat het een regelrechte kaakslag is. Serieus, Hoeveel van jullie kopen nog maandverband dat in krantenpapier gewikkeld wordt? Dit is niet schande @orkid! Het is onaanvaardbaar ons land als achterlijk #orkid voor te stellen.

Nog een andere netizen suggereert dat vreemdelingen een complot beramen om Turkijes militaire glorie te minimaliseren door de advertentiecampagne:

“Orkid, als jullie deze reclame tien jaar eerder hadden gemaakt dan was het misschien waar geweest, maar nu weten jullie verdomd goed dat het helemaal niet zo is! Laat ons naar de echte reden van deze reclame kijken. De Zionistische hoofdstad speelt haar rol als reactie op ons offensief Peace Spring Operation [en].

Excuses van het merk

Na oproepen tot een boycot van het merk op sociale media verwijderde Orkid de video van haar officiële account en legde een verklaring [tr] af die verscheen in Turkse kranten:

Türkiye’de Orkid markası için tasarlanan mağaza içi kampanyası, Türkiye’de ve dünyada kadınların yaşadığı damgalanma, ekonomik kısıtlar nedeniyle hijyenik pede erişememe ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet de dahil olmak üzere bazı ciddi sorunlara ışık tutmak amacını taşıyordu. Bu sorunlar nadiren tartışılıyor, genellikle utanç duygusuna dönüşüyor ve genç kızlar, kadınlar ve aileleri için hayat boyu karşı karşıya kalacakları konuları oluşturuyor. Fikrin uygulanmasında niyetimizi tam olarak yansıtamadığımızı görüyoruz ve herhangi bir yanlış anlaşılmaya sebep olduysa bundan dolayı da üzgünüz.

“Het doel van de campagne door Orkid in eigen bedrijf inTurkije ontworpen, was te illustreren dat er te weinig maandverband te krijgen was omwille van economische belemmeringen en ook ter illustratie van geweld veroorzaakt door genderongelijkheid. Over deze kwesties wordt zelden gepraat, ze zijn dikwijls een bron van gêne, en zo worden ze voor meisjes, vrouwen en hun familie tot een levenslang probleem gemaakt. We zien dat we onze intenties niet helemaal duidelijk konden maken en we excuseren ons als dat tot misverstanden heeft geleid.”

Vermits ongeveer drie vierde van de Turkse bevolking tegenwoordig in steden leeft, hoeven minder vrouwen nu hun gekochte maandverband te verstoppen in kranten of zwarte plastic tassen. Dat zou vroeger nodig geweest zijn en zeker als er een man achter de kassa zat. Waarschijnlijk gaat het er zo nog aan toe in afgelegen dorpen.

Hoe dan ook, het stigma blijft wijdverspreid in de Turkse samenleving. Daarom is in het schoolcurriculum geen enkele les gepland over gender en seksualiteit. In het hoger onderwijs is de situatie niet beter: in februari 2019 schafte het Turkse systeem van hoger onderwijs het gendergelijkheidscertificaat [en] af.

Volgens de Turkse organisatie We Will Stop Femicide Platform [en] blijft femicide een dagelijkse realiteit: in oktober alleen al werden 36 vrouwen vermoord door mannen:

We publiceerden ons rapport van oktober: in 31 dagen zijn er 36 vrouwen gedood door mannen. Geweld en kindermisbruik blijven doorgaan.

Start een discussie

Auteurs graag inloggen »

Regels

  • Alle reacties worden beoordeeld door een moderator. Verzend je reactie maar één keer, anders kan deze als spam worden gemarkeerd.
  • Wees respectvol tegen elkaar. Reacties met hatelijke opmerkingen, obsceniteiten en persoonlijke aanvallen worden niet goedgekeurd.