[1]Een arbeider in een Amazon-distributiecentrum in Japan. Schermfoto promotie-video Amazon Japan.
In een boek van een Japanse onderzoeksjournalist worden mensonterende werkomstandigheden bij een Amazon-distributiecentrum even buiten Tokio aan de kaak gesteld. De inhoud van het boek is gebaseerd op informatie afkomstig van undercoververslaggeving en talloze interviews met arbeiders. Het boek beschrijft de dominantie van de Japanse arbeidsmarkt door uitzendbureaus en onveilige werkomstandigheden.
In Yokota Masuo's boek ‘Een Undercover Verslag over het Amazon Keizerrijk’ (潜入ルポ amazon帝国 [2]), onthult de onderzoeksjournalist hoe arbeiders bij een Amazon-distributiecentrum (een distributie- en logistiek centrum [3]) in het plaatsje Odawara, 80 kilometer ten westen van Tokio, fysiek zwaar werk moeten verrichten. Resultaat: tenminste vijf doden in de laatste vijf jaar.
In een exposé [4]in het nieuwsblad News Post Seven (NEWS ポストセブン) vertelt Yokota hoe hij in 2017 het Odawara-distributiecentrum ‘infiltreerde’ om verslag te doen over de werkomstandigheden. Yokota heeft ook in 2004 als undercover bij Amazon gewerkt en zijn bevindingen in een boek o [5]pgeschreven. Ook heeft hij een prijswinnend exposé [6]over de kledinggigant Uniglo in de wacht gesleept en rapporteerde hij onlangs [7] over de snel verslechterde werkomstandigheden van Japanse arbeiders.
Yokota werkte parttime als orderverzamelaar in het distributiecentrum en interviewde zijn collega's, leidinggevenden, tijdelijke arbeidskrachten in het expeditiecentrum en mensen die werkten bij onderaannemers, zoals transport- en logistieke bedrijven.
Amazon, met een aandeel van 20 procent in internetverkopen op een Japanse markt van 86 miljoen online klanten [8], opende haar Odawara-distributiecentrum in 2014. Het enorme depot met meerdere verdiepingen en een oppervlakte van ruim 60.000 vierkante meter, heeft het formaat van vier Tokyo Domes (stadions) [9], volgens One News Report. [10]Er werken bijna duizend mensen [11]. Het distributiecentrum levert de goederen nog dezelfde of de volgende dag in het district Tokio met meer dan 30 miljoen inwoners, waar Amazon verder denkt te groeien.
Kort voordat hij undercover ging beschrijft Yokota in zijn boek dat hij hoorde van de dood van Uchida Rika (een pseudoniem om de privacy van haar familie te beschermen), een vrouw van 59 jaar die tijdens haar werk als orderverzamelaar bij Amazon bewusteloos raakte en overleed ten gevolge van een aneurysma.
Toen Yokota zelf als orderverzamelaar bij Amazon werkte, overleed ook zijn collega Kitajima Masato die zijn vrouw Kyoko naliet (beide namen zijn pseudoniemen). Beide dertigers waren getrouwd en werkten parttime als orderverzamelaars bij het Amazon-distributiecentrum. Na de middelbare school namen ze meerdere eenvoudige baantjes aan. Yokota vertelt dat het Lehman Brohers schandaal [12]in 2008 in Japan een economische recessie teweegbracht waardoor ze allebei hun baan verloren en in Odawara van de bijstand moesten leven.
Na hun huwelijk vonden ze werk bij het distributiecentrum, maar in plaats van bij Amazon zelf te worden tewerkgesteld, werden ze door het uitzendbureau World Intec als tijdelijke invalkracht ingezet(非正規労働者). Schattingen wijzen uit dat ongeveer 37 procent [13]van de Japanse beroepsbevolking momenteel werkt op een tijdelijk contract, een gevolg van de trage economische groei in de negentiger jaren en de financiële crisis in 2008.
Masato en Kyoko verrichtten vijf dagen per week van 9 tot 6 staand werk en verdienden samen 300.000 yen [14] (€ 2.718) per maand.
Toen hij als undercover bij het Odawara-distributiecentrum werkte, schatte [15]Yokota dat hij tijdens een shift van 6½ uur ongeveer 20 kilometer [16]moest lopen en dat een orderverzamelaar in tien uur makkelijk 30 kilometer zou kunnen halen: een niet ongebruikelijke afstand voor een orderverzamelaar die tijdens grote drukte moet overwerken.
Een orderverzamelaar moet het hele distributiecentrum belopen om de bestellingen te verzamelen en gereed te maken. Omdat dit precies op tijd en op de seconde nauwkeurig moet plaatsvinden, schiet de rustpauze er vaak bij in. Yokota vertelt dat de arbeiders geen tijd wordt gegund om even te rusten of zelfs te eten: Kyoko vertelde dat hij in een maand 10 kilo verloor.
Op een dag viel Masato flauw en werd hij met een ambulance naar het ziekenhuis vervoerd, waar hij is overleden. De overlijdensverklaring die de arts opstelde luidde aorta dissectie [17], een zeldzame hartaandoening bij mannen ouder dan zestig of zeventig jaar.
De verhalen die Yokota in zijn boek heeft opgetekend, zijn bevestigd door verslagen in een publicatie van de Japanse Communistische Partij Akahata [18] (Rode Vlag).
In een in 2018 verschenen Engels [19] artikel heeft Kahata aangegeven dat er ten minste drie doden [20]zijn te betreuren als gevolg van erbarmelijke werkomstandigheden in het Odawara-distributiecentrum. Het artikel is gebaseerd op interviews met oud-werknemers en berichtgeving in de social media.
Een arbeider vertelde Akahata dat hij door de slechte werkomstandigheden bij Amazon aan zelfmoord had gedacht. Iemand anders onder het pseudoniem ‘Okawa’ vertelde:
Mijn collega's vertrokken vanwege hitteberoerte, vermoeidheidsbreuken door overbelasting, rugpijn en andere kwalen en ziektes[…]
Okawa vertelde Akahata ook dat vaste rustpauzes tijdens de werkdag werden ingekort, zodat er geen tijd was om in het cafetaria iets te eten. Het loon was doorgaans 950 yen (€ 8,60) per uur, het minimum loon in Japan. Tijdens drukke perioden verdienden sommige tijdelijke krachten 2.000 yen ( € 18) per uur.
In een andere Engelse [21]publicatie reageerde Akata op het Japanse forum 2chan (tegenwoordig bekend als [22]5channel) over de werkomstandigheden in het distributiecentrum:
‘Ik hoorde dat een arbeider in het distributiecentrum is overleden.’
‘De laatste tijd is het werk zwaarder geworden door kortere rustpauzes. Wees attent iedereen!’
‘De opstelling ‘doe niets tenzij er iets gebeurt’ van het bedrijf is de oorzaak van deze tragedie. De maatregelen tegen hitteberoerte is hiervan een voorbeeld. Alleen nadat sommige arbeiders de verschijnselen vertoonden, werden er eindelijk maatregelen genomen.’
Yokota opperde [20]dat nalatigheid en weinig bereidheid om verantwoording af te leggen door Amazon, heeft geleid tot deze levensgevaarlijke werkomstandigheden:
アマゾンは、アルバイトの管理をワールドインテックやその下請けの派遣会社に丸投げしており、自らアルバイトとは直接かかわらない。こうした環境では、アルバイトの労働環境にだれが責任を取るのか、という問題の所在が曖昧になってしまう
Amazon heeft het management van tijdelijke arbeid uitbesteed aan World Intec en andere onderaannemers en is niet direct betrokken bij het toezicht op tijdelijke arbeidskrachten. In zo'n omgeving is de vraag wie verantwoordelijk is voor de werkomstandigheden van de tijdelijke- en oproepkrachten onduidelijk.”
Volgens Masato's weduwe en andere werknemers heeft Amazon weinig of niets over zijn dood met anderen gecommuniceerd. Tijdens een interview [16]vertelde een leidinggevende aan Yokota:
アマゾンの同僚からは、その日のうちに、警察が来て現場検証をしたと聞いています。けれど、北島さんが亡くなったことは、ワーカーさんに朝礼や昼礼で伝えることはありませんでした。ボクは、北島さんが亡くなった数日後に、上司との面談があったんですが、そのときに、北島さんが亡くなった話を持ち出しても、救急車で運ばれたのは聞いていたけれど、亡くなったとは知らなかった、と言っていました。センター内で起こった死亡事故を知らないなんて、信じられない気持ちでした。
“Een collega vertelde dat de politie dezelfde dag zou komen kijken. Maar toch heeft niemand officieel de werknemers hierover geïnformeerd.Toen ik enige dagen later zijn dood tijdens een bespreking met het management ter sprake bracht, […] wist men alleen dat hij met een ambulance naar het ziekenhuis was vervoerd en niet dat hij was overleden. Ik vind het moeilijk te geloven dat niemand van het management hiervan wist.”
Na het overlijden van haar man nam Kyoko ontslag en is ze ergens anders parttime gaan werken; op haar spaarrekening stond slechts 40.000 yen (€ 362). Uiteindelijk ontving ze een vast bedrag van 30.000 yen (€ 272) van World Intec. Met het beetje spaargeld, de minimale uitkering na haar man's overlijden en het wegvallen van zijn inkomsten, kon ze het ziekenhuis, de begrafenis en zelfs de maandelijkse huur niet betalen.
Ondanks dat een aantal Amazon-arbeiders pogingen hebben ondernomen om een vakbond op te richten, zijn de werkomstandigheden bij Amazon nog steeds beneden peil. In een omgeving waar 36 procent van de werkenden als tijdelijke – en oproepkracht werken en een stijging van de reële lonen stagneert [23], zijn de laaggeschoolde arbeiders in heel Japan het kind van de rekening.
Kyoko is een typisch voorbeeld [24]. Nadat ze als supermarkt-caissière haar baan had verloren en vrijwel geen vooruitzichten meer had, vond ze opnieuw werk bij het distributiecentrum:
「小田原付近では仕事が少ないので、困った時のアマゾン頼みって言われているんです。給与は日払いでもらえますし。夫が亡くなったことへのわだかまりが全然ないと言ったらうそになりますけれど、生活のためだと割り切ることにしました。年末もお正月の三が日も働くつもりです」
“Omdat er in Okawa weinig geschikte banen zijn te vinden, wilde Amazon mij wel helpen als ik onverhoopt naar werk zou zoeken. Ik zou dan op basis van het aantal gewerkte uren per dag worden uitbetaald. Hoewel ik natuurlijk niet kan ontkennen dat ik tegenover Amazon negatieve gevoelens over de dood van mijn man had overgehouden, heb ik toch het baantje geaccepteerd, omdat ik in mijn levensonderhoud moet voorzien.”