Omid Sharifi aan het werk. Foto: ArtLords, gebruikt met toestemming.

Het begon met een droom van twee jongens uit de Afghaanse hoofdstad Kabul, Omid Sharifi en Kabir Mokamil, die Afghanistan wilden heroveren op “dieven en corrupte personen”. De bezette stedelijke ruimtes van de Afghaanse hoofdstad Kabul waren het canvas dat op hen wachtte.

En zo ontstond in 2015 ArtLords – Afghan Art and Cultural Association.

‘We wilden een grassroots-beweging beginnen om de publieke opinie te veranderen – een beweging die kan resulteren in transparantie en verantwoordelijkheid,’ zei Sharifi tegen Global Voices tijdens een interview in het kantoor van het kunstenaarscollectief.

‘Met straatkunst moedig je mensen aan om vragen te stellen,’ legde de 31-jarige kunstenaar uit.

‘Uiteindelijk kunnen alleen mensen de corrupte personen verantwoordelijk stellen!’

Explosievenmuren en verder

Kabul, dat ooit een mooie stad was, maar werd verwoest door tientallen jaren van oorlog, moest weer mooi worden, besloten Sharifi en Mokamil.

Hun eerste doelen om straatkunst te realiseren, waren de explosievenmuren die in de hele stad zijn opgetrokken om de door explosies geraakte infrastructuur te beschermen.

Maar om hun boodschap landelijke bekendheid te geven, moest het collectief ook buiten de stad opereren. Na verloop van tijd breidden ze hun activiteiten uit naar 17 van de 34 provincies in Afghanistan, waarvan een aantal nog heel onveilig waren.

Tot op heden hebben ze bijna 600 muurschilderingen gecreëerd en alleen vorig jaar al meer dan vijftig theateroptredens gedaan.

Voor Sharifi zijn de ‘Art Lords’ soldaten aan de frontlinie van de strijd tegen onrecht. Favoriete thema's van het kunstenaarscollectief zijn gendergelijkheid, kinderrechten en de strijd tegen corruptie.

The shameful telecom companies in #Afghanistan are stealing from the poorest people on earth. #Iseeyou #corruption is not hidden from God and people’s gaze. pic.twitter.com/mzO3IzgObv
— Omaid Sharifi – امید شریفی (@OmaidSharifi) May 13, 2019

De schandalige telecommaatschappijen in #Afghanistan stelen van de armste mensen op aarde.
#Iseeyou #corruption kan zich niet verschuilen voor God en de blik van de mensen.

Part of the movement to #ReclaimKabul, 50 streets all over Kabul are named after strong Afghan women. The aim of this campaign to highlight that, Kabul is everyone’s city and not only the corrupt officials, warlords and the criminals. Occupy Kabul with empathy, love and kindness. pic.twitter.com/588BDqDrIu
— ArtLords (@ArtLordsWorld) ۱۱ شهریور ۱۳۹۷

Als onderdeel van de beweging #ReclaimKabul zijn vijftig straten in heel Kabul vernoemd naar sterke Afghaanse vrouwen. Het doel van deze campagne is om te benadrukken dat Kabul een stad van iedereen is en niet alleen van corrupte ambtenaren, warlords en criminelen. Bezet Kabul met empathie, liefde en vriendelijkheid.

Het Art Lords project wordt gefinancierd door particuliere bronnen, internationale organisaties en buitenlandse regeringen. Voor een organisatie met 17 vaste en 41 part-time medewerkers is financiering echter altijd een uitdaging geweest.

Een deel van de inkomsten om projecten te financieren, is afkomstig van een koffietent onder het kantoor van ArtLords dat dient als podium voor culturele publieksevenementen.

‘Er zijn bedreigingen geweest’

De ambivalente houding van autoriteiten ten opzichte van het kunstproject, vooral op lager niveau, heeft ArtLords soms in problemen gebracht.

Maar het collectief heeft in de regering ook contacten die hen steunen en er is een prettige samenwerking met scholen en universiteiten.

It's always amazing to paint with students. We are at Kardan University this week. pic.twitter.com/R9HARAxbaT
— ArtLords (@ArtLordsWorld) ۲۴ تیر ۱۳۹۶

Het is altijd fantastisch om samen met studenten te schilderen. Deze week zijn we op de Kardan University.

These are beautiful. Hoping for a colorful #Afghanistan! And, hoping to see @ArtLordsWorld’s colors in all #Afghan schools, including Rabia-e-Balkhi High School where I went for a few years. https://t.co/cihUADJ6Bp

— Samea Shanori (@SameaShanori) May 9, 2019

Deze zijn schitterend. Laten we hopen op een kleurrijk #Afghanistan! En, we hopen om @ArtLordsWorld’s kleuren in alle #Afghan scholen te zien, ook in de Rabia-e-Balkhi High School waar ik een paar jaar heb gestudeerd. https://twitter.com/OmaidSharifi/status/1126377300688363526

Sharifi noemde het groepswerk ‘een protest tegen (Talibanleider) Mullah Omar, corruptie en drugs’.

Door deze ondubbelzinnige, maatschappelijke positie is ArtLords tijdens zijn kunstmanifestaties al acht keer direct bedreigd, zegt hij.

Maar Sharifi vertelt ook dat hun levens, in bepaalde opzichten, niet verschillen van dat van iedere andere burger in een land waar ‘veiligheidsproblemen bij het leven horen, zoals eten, drinken en slapen’.

‘Er zijn bedreigingen en echte angsten, en we hebben allemaal serieuze, psychische problemen … maar hebben we een keus?’, vraagt hij.

‘Wat kunnen we anders doen?’

New murals: #Afghanistan say no to child marriage! pic.twitter.com/AK4VYKxP0B
— ArtLords (@ArtLordsWorld) ۲۷ آبان ۱۳۹۵

Nieuwe muurschilderingen: #Afghanistan zegt nee tegen kindhuwelijken!

ArtLords zonder grenzen?

Het werk van ArtLords heeft internationale erkenning gekregen en werd onlangs genomineerd voor de 2019 Freedom of Expression Awards [en] in de categorie ‘kunst’, gewonnen door de Koerdisch politieke schilder en journalist Zehra Doğan.

Momenteel zoekt het collectief uitbreiding naar een internationale organisatie die zich bezighoudt met de persvrijheid in Zuid-Azië en landen van het Midden-Oosten.

Er wordt nog gekeken of plannen om een filiaal te openen in de Verenigde Staten en een Afghaanse kunstgalerie in Dubai financieel haalbaar zijn.

Eerder deze maand toonde ArtLords zijn magie tijdens een tentoonstelling in de Zwitserse stad Lugano.

When walls gets heart ?, it makes people dance. pic.twitter.com/UK7wKmDxvt

— ArtLords-هنرسالار (@ArtLordsWorld) May 8, 2019

Als muren hartjes ? krijgen, dansen de mensen.

Maar het belangrijkste publiek zullen altijd de Afghanen zelf zijn. Dat Sharifi diepe gevoelens van compassie heeft voor de Afghanen komt duidelijk naar voren in het interview dat hij gaf aan Global Voices:

The common people like this work. The art is for them. They have never had a painting on their walls. They have never held a paintbrush in their hands. Art has alway been reserved for the 5% of upper class residents in Afghanistan — the (former) royal family and the notables. But our work is for the common people. We want them to engage in the process.

Gewone mensen houden van dit werk. De kunst is voor hen. Zij hebben nog nooit een schildering op hun muren gehad. Ze hebben nog nooit een penseel in handen gehad. Kunst was altijd voorbestemd voor de 5% van de hogere klasse in Afghanistan – de (voormalige) koninklijke familie en notabelen. Maar ons werk is voor de gewone mensen. We willen ze in het creatieve proces betrekken.