Standbeeld Redemption Song (Bevrijdingslied) in het Emancipatiepark in Jamaica. Foto door Mark Franco, toestemming voor gebruik.

In veel Caribische gebieden wordt op 1 augustus de Dag van de Emancipatie gevierd. Die dag markeert de bevrijding van Afrikaanse slaven die slachtoffer werden van de trans-Atlantische slavenhandel.

Trinidad enTobago was het eerste land ter wereld dat een nationale feestdag uitriep om de afschaffing van de slavernij gedenken, maar 34 jaar nadat de feestdag voor het eerst werd ingesteld en 185 jaar nadat de Wet ter afschaffing van de slavernij voor het eerst in werking trad, worden nog steeds discussies gevoerd of de uit twee eilanden bestaande republiek nu wel of niet is geëmancipeerd.

Tijdens een gesprek op 27 juli 2019 merkte Premier Dr. Keith Rowley op dat onder de uiteenlopende bevolkingsgroepen van Trinidad en Tobago, de bevolking met een Afrikaanse achtergrond “het niet zo goed doet als we hadden verwacht”. Rowley zei dat het toenemende geweld, dat deel uitmaakt van de beleving van zwarte, stedelijke jongeren, burgers zou moeten inspireren om “zich te concentreren, na te denken en ernstige gesprekken te voeren over waar we als land staan”.

Khafra Khambon, de voorzitter van het comité ter ondersteuning van de emancipatie (Emancipation Support Committee), deelde die mening.

In enkele brieven aan de redactie werden voorbeelden gegeven van moderne slavernij om aan te tonen dat echte emancipatie nog steeds ver weg lijkt te zijn, terwijl anderen probeerden er een politieke gebeurtenis van te maken door bepaalde sociale voorzieningen en culturele “aalmoezen” te bekritiseren.

De Trinidad Express koos voor een opiniestuk op de Dag van de Emancipatie. Hierin werd gesteld dat Rowley, Kambon en de activist Pearl Eintou Springer een verkeerd beeld gaven van de reden dat sommige Afro-Trinidadianen niet goed zouden presteren:

Voor een dominante groep is het makkelijk om een structuur te creëren waarin wordt gediscrimineerd en onderworpen. Iedereen die niet in die structuur past wordt gecategoriseerd als onderpresteerder en gezien als inferieur of erger. […]

Veel van onze structuren, vooral die van educatie, plaatsen mensen onterecht in een sociale klasse zonder dat zij een tweede kans krijgen. Elke structuur kent een kwalificatie en hoe verder men van de top afstaat, hoe lager de kwalificatie. Degenen die zich op de onderste trede bevinden hebben grote moeite om te gaan met deze hoogstaande structuren. De eigenwaarde is laag en de door hen ervaren hopeloosheid kan zelfs leiden tot gebruik van geweld om onderdrukking tegen te gaan.

Verslaggever Arthur Dash prees ‘s lands “lovenswaardige geschiedenis van volwassenheid” als het gaat om de manier waarop rassen-gerelateerde onderwerpen worden besproken, maar hij stelde ook dat het probleem dieper zit, in de structuur zelf, en stelde dat de boodschap van de premier de burgers zou moeten motiveren om te onderzoeken in welke mate geïnstitutionaliseerd racisme nog altijd een beperkende kracht is.

Ook gebruikers van de sociale media deelden hun overpeinzingen. In een openbare post op Facebook meldde Adrian Raymond:

Op deze dag vieren en herdenken we de bevrijding van onze voorouders van de onderworpenheid aan slavernij.

Nu, vele generaties verder, worstelen wij afstammelingen [sic] van de slaven met de nalatenschap van het kolonialisme.

Een nalatenschap die gedijt en voortduurt door vooroordelen: We zijn geen wilden, we zijn niet gewelddadig, we zijn geen rovers, we zijn niet alleen maar schurken en gangsters. We zijn leiders, revolutionaire denkers, visionairs, filosofen. We zijn Obama, Garvey, Marley, Angelou, Walcott. […]

Laten we erkennen dat huidskleur een nagelaten instrument is dat wordt gebruikt om verdeeldheid te zaaien […]

Laten we fatsoenspolitiek uitroepen: een cultuur van matiging; stop met bagatelliseren van de zwarte mens om het voor de massa aanvaardbaar te maken […] Laten we de herontdekking van ons vertrouwen en onze geloofsovertuiging vieren. Ze ontnamen onze voorouders hun geloof, ze ontnamen hen hun overtuiging en hun waarden. In de huidige wereld waarin we toegang hebben tot allerlei informatie ben je het aan jezelf verplicht om de geloofsovertuiging van onze voorouders opnieuw te ontdekken, om het respect en eerbetoon aan de ouderen weer te ontdekken en de verantwoordelijkheid voor ons eigen handelen […] leg het accent op keuze en consequentie, Er is geloof in het gezin, de familie, het dorp, de gemeenschap.

Deze emancipatie omvat je als geheel, het omvat de rijkdom van wie je bent, waar je vandaan komt, het bloed en de geschiedenis die door je aderen stromen. Wees trots op wie je bent, op je cultuur en je identiteit.