Leerlingen ontbijten op school. Foto door Faten voor Solidarios sin Fronteras (Solidariteit zonder grenzen). Gebruikt met toestemming.

Wegens het nijpend tekort aan middelen [en], veroorzaakt door de oorlog in Jemen, hebben steeds meer families geen andere keus dan hun kinderen van school te nemen. Meisjes worden vaak weggestuurd om te trouwen [en] als ze amper 13 zijn. En toch heeft een school in de hoofdstad Sana'a een bescheiden maar efficiënte oplossing gevonden.

De ngo Solidarios sin Fronteras  [es] (gevestigd in Spanje en Jemen), haast uitsluitend bestuurd door vrijwilligers en voornamelijk gefinancierd met individuele giften [es] — soms slechts 1 euro per maand –, heeft een interessant project op poten gezet: ze voorzien een volledig ontbijt voor de meisjes van deze school, allemaal tussen 6 en 16 jaar. Voor de start van dit initiatief was een op de vijf leerlingen afwezig. Beetje bij beetje kwamen ze terug en sinds september 2018 zijn alle 525 leerlingen regelmatig aanwezig, aldus de oprichters van Solidarios.

Ik heb via Whatsapp een gesprek gehad met twee van de oprichters van de ngo: Eva, die ik enkele jaren geleden al eens ontmoette in Barcelona, en Faten, die in Jemen is. Zij vertelden me hoe hun project “Ontbijten om te leren en te beschermen” [es] ontstaan is. Ze vroegen me ook om hun volledige namen en de naam van de school niet te vermelden uit veiligheidsoverwegingen.

In maart 2018 nam een van de leerkrachten contact op met Faten i.v.m. een achtjarig meisje dat alsmaar magerder werd en totaal uitgeput leek tot ze op een dag niet meer naar school kwam. Ze was niet het eerste meisje dat stopte, maar wel het jongste. De leerkracht praatte met de ouders: zij zaten financieel volledig aan de grond en hadden aanbiedingen gekregen om hun dochter uit te huwelijken.

Tijdens haar gesprek met Faten vroeg de leerkracht zich af of een dagelijks voedselrantsoen de families zou kunnen motiveren hun dochters op school te houden. En zo is het idee ontstaan. Faten zegt:

De meeste meisjes zijn dochters van textielarbeiders, maar de fabriek is compleet vernield [door de bombardementen]. De families zitten al 3 jaar zonder salaris en er is nauwelijks geld voor eten. […] Het belangrijkste is dat we de meisjes kunnen steunen om zo hun scholing af te maken. De families zijn ook blij, want door hun kinderen op school te laten hoeven ze hen niet thuis te houden of uit te huwelijken op zo'n jonge leeftijd.

In maart 2018 riepen de Verenigde Naties de humanitaire crisis in Jemen uit tot de ergste in de wereld [en]. Met torenhoge werkloosheid en inflatie, heeft 80 percent van de families schulden en 65 percent moet worstelen om voedsel [en] te kunnen kopen.

Solidarios sin Fronteras consulteerde een kinderarts om een ontbijtmenu samen te stellen. Faten doet elke morgen de boodschappen en een getrouwd koppel gebruikt haar keuken om het eten klaar te maken, in te pakken en te vervoeren. Ze maakt van haar werkpauze van 45 minuten gebruik om zich naar de school te reppen en te helpen met de uitdeling van de maaltijden. Soms komt ook haar familie een handje toesteken.

Deze doe-het-zelfgedachte geldt ook voor de drie andere programma's van de organisatie. Met “Voedselhulp voor families” [es], verdelen ze voedselpakketten voor kwetsbare families in de steden Sana'a, Aden, Amran, Raydah, Hodeidah en Al Dorihimi, en voor ontheemde gezinnen van Taiz. “Water voor Jemen [es] onderhoudt waterreservoirs in de kampen voor interne ontheemden van Amran en Raydah, en “Socotra Heropbouwen“[es] levert cement om huizen weer op te bouwen en waterputten te graven op het eiland Socotra, dat door de stormen van 2015 totaal werd verwoest .

“En als we het nu eens zelf deden?”

Ontbijtpakketten worden elke ochtend verdeeld op school. Foto door Faten voor Solidarios sin Fronteras. Gebruikt met toestemming.

Het was op een reis naar Jemen in 2012 dat Eva Faten ontmoette. Eva zat in een café in Sana'a te kijken naar een verjaardagsfeestje aan het tafeltje naast haar en de jarige bood haar een stukje cake aan. Die jarige was Faten. Ze werden vriendinnen en ontmoetten elkaar vanaf toen geregeld, laatst nog in 2015, tijdens Eva's jongste trip naar Sana'a. Faten herinnert zich:

‘Een paar weken nadat de oorlog begon, was ik aan ‘t whatsappen (zoals gewoonlijk) en ik vroeg Eva, “kunnen wij niks doen om te helpen?”. Ze antwoordde dat ze samen met haar vriendin Noèlia naar een organisatie zou zoeken in Spanje en dat ik dat hier in Jemen zou moeten doen.’

Ondanks haar 15 jaar ervaring in internationale ontwikkeling, kon Eva geen basis-ngo vinden die operatief was in Jemen en die ze kon vertrouwen. Dus besloten Eva, Faten en een derde vriendin Noèlia hun eigen organisatie nog datzelfde jaar op te zetten.

De drie vrouwen zijn een vrijwillig bestuursteam en ze kunnen rekenen op de steun van betrouwbare vrijwilligers in beide landen. Eva en Noèlia, die opereren vanuit Spanje, zorgen voor fondsenwerving: ze doen een beroep op sociale media [es] ,radio [es] ,de geschreven pers en lezingen [es] om hun werk bekend te maken en om sponsors aan te trekken. De meeste mensen doneren online en SSF financiert elk project apart. Faten is verantwoordelijk voor het beheer van de werking ter plaatse — dikwijls vanuit haar eigen huis. Met z'n drieën samen vormen ze het dagelijks bestuur en proberen ze hun taken binnen de ngo zo goed mogelijk te combineren met hun dagelijkse job.

Geregeld delen ze foto's [es],video's [es], en gedetailleerde updates [es] op de sociale mediabladzijden van de SSF. Ze verspreiden ook berichten om de aandacht te vestigen op de oorlog in Jemen, in het bijzonder op de rol van Spanje [en] en andere landen die wapens leveren [en] die in deze oorlog gebruikt worden.