(Oorspronkelijk artikel dateert van juni 2018)
Sinds 18 april 2018 heerst er in Nicaragua chaos, terwijl de rechten van demonstranten en media rechtstreeks worden bedreigd.
Terwijl de demonstranten opkwamen voor hun recht op meer sociale zekerheid en verantwoording van de regering eisten, werden ze met geweld uiteengeslagen door de politie, militairen en andere groeperingen. Journalisten werden aangevallen en hun apparatuur en filmopnamen in beslag genomen. Het Nicaraguaanse Centrum voor Mensenrechten heeft becijferd dat 46 mensen zijn gedood tijdens protesten en kruisvuur, waaronder videojournalist Angel Gahona, die op 21 april werd neergeschoten terwijl hij een demonstratie filmde.
Online censuur en intimidatie van journalisten en demonstranten namen met de dag toe. Meerdere onafhankelijke nieuwsmedia zijn op hun websites aangevallen en sommige werden zelfs verboden. Nigerianen berichtten dat hun wifi-netwerken waren gehackt en onder een nieuw, regeringsgezind motto, opnieuw werden geactiveerd.
Juist nu de roep om een regeringswisseling steeds luider wordt, zijn de gevolgen van de maatregelen meer en meer voelbaar, omdat toegang tot informatie steeds meer wordt ingeperkt, juist op het moment dat deze het dringendst nodig is.
Hoe het begon
De crisis begon op 18 april, op het moment dat de regering onder leiding van president Daniel Ortega en vicepresident first lady Rosario Murillo, eenzijdig een decreet uitvaardigde waarbij de rente 5% werd verlaagd en de sociale bijdragen voor werkgevers en werknemers werden verhoogd. Gepensioneerden en studenten reageerden met het organiseren van vreedzame demonstraties om tegen het voorgenomen besluit te protesteren, maar ze werden door de oproerpolitie en leden van de Sandinistische Jeugd Paramilitaire Groepering tegengehouden. Een chaotische situatie was het gevolg. Confrontaties tussen beide groeperingen werden steeds gewelddadiger en sommige demonstranten berichtten dat er door de politie met scherp werd geschoten.
Na vergeefse pogingen om een dialoog over een vreedzame oplossing van het conflict met Daniel Ortega aan te gaan, riep een groot deel van de Nicaraguaanse bevolking om zijn aftreden.
Fysiek geweld tegen journalisten
Sinds half april 2018 zijn veel journalisten online en fysiek bedreigd.Tijdens een incident op 10 juni werd Josué Garay, een journalist die werkt voor het Nicaraguaanse dagblad La Prensa, overvallen en beroofd door daders die volgens hem lid zijn van de Sandinistische Jeugd Paramilitaire Groepering. Bij de overval werden zijn paspoort en smartphone met video-opnamen en informatie over zijn onderzoekswerkzaamheden afgepakt.
Het heeft er alle schijn van dat de daders Garay wilden bedreigen, om te voorkomen dat hij het land zou verlaten in verband met zijn journalistieke aktiviteiten. Garay met zijn verhaal op Facebook:
En la madrugada dos hombres entraron a mi casa y directamente, entre amenazas con machete y tubo, me exigieron el celular (corporativo de La Prensa), mi billetera y mis documentos, entre ellos mi pasaporte. Me golpearon la cara y reventaron mi boca. Me sacaron de la casa y tiraron al patio, exactamente al sitio donde boto la basura. Cuando uno de ellos me iba a machetear le pedí que no me hiciera daño y el otro le dijo: “Hay dejalo, ojalá escarmiente”. Gracias a Dios estoy bien. Sin celular, así que toda comunicación por acá. Gracias a quienes han estado atentos y me han ofrecido su casa para quedarme. Dios nos proteja de este régimen.
‘s Morgens vroeg drongen twee mannen mijn huis binnen en bedreigden mij met een machete en een stalen buis. Onmiddellijk eisten ze mijn smartphone (eigendom van La Prensa), portefeuille en persoonlijke documenten, waaronder mijn paspoort. Ze sloegen me in het gezicht en bezorgden me een gescheurde lip. Vervolgens gooiden ze mij naar buiten in de tuin, precies op de plek waar ik mijn afval deponeer. Toen een man mij met zijn machete wilde aanvallen, smeekte ik hem dit niet te doen, waarna de andere man zei: “Laat hem maar gaan, hopelijk heeft hij z’ n lesje geleerd.” Godzijdank gaat het nu goed met mij. Omdat ik geen telefoon meer heb, communiceer ik nog uitsluitend via Facebook. Ik bedank iedereen die zich om mij heeft bekommerd en onderdak heeft aangeboden. Dat God ons moge beschermen tegen dit verschrikkelijke regime.
Het was echter niet de eerste keer dat Garay werd aangevallen. Op 9 mei werden hij en zijn collega tijdens hun verslaggeving door politiemensen met wapens bedreigd. Ook andere La Prensa-journalisten, zoals Uriel Molina en Ivette Munhuia, werden aangevallen, waarbij hun apparatuur door de mensenmenigte en politie werd gestolen. Op 8 juni werd de staatsradio Radio Nicaragua in brand gestoken.
Hackeraanvallen op wifi-gebruikersnamen (SSID's)
Omdat de reguliere media worden beschuldigd van vooringenomenheid tegen de regering, wordt het internet als informatiebron voor veel Nicaraguanen steeds belangrijker. Maar ook dit wordt door de regering moeilijker gemaakt.
Recent berichtten honderden mensen dat hun SSID (de wifi-gebruikersnaam) middenin de nacht spontaan was gewijzigd. Dit waren allen klanten van het telecombedrijf Claro, een dochteronderneming van de Mexicaanse telecom-gigant America Movil.
De naam van het wifi-netwerk werd gewijzigd in ‘QuitenLosTranques’ (‘Stop de Barricades’), waarmee wordt verwezen naar de tactiek van de demonstranten door het oprichten van straatblokkades. Deze boodschap werd consequent online, vooral als hashtag, door regeringsvertegenwoordigers en supporters verkondigd. In het hele land werden barricades opgericht, in een poging om president Ortega te bewegen op te stappen en om bevolkingsgroepen tegen het regeringsgeweld te beschermen.
Este es el internet de la empresa CLARO en Nicaragua, @ClaroNicaragua. El pueblo es el que paga el servicio de internet no el gobierno. Revisen esto o no vamos a pagar. #sosnicaragua #FueraOrtegaMurillo pic.twitter.com/UVToKaBOKP
— Raúl Sandino (@sandino_raul) June 8, 2018
Dit is het internet van telecombedrijf Claro in Nicaragua, @ClaroNicaragua. Het is het volk dat voor het internetgebruik betaalt en niet de regering. Verander dat of we betalen niet meer. #sosnicaragua #OrtegaMurilloOut
Het bedrijf Claro, dat de telecommarkt in Nicaragua domineert, heeft in een officiële verklaring aangegeven dat de hack buiten haar medeweten heeft plaatsgevonden en dat ze bij geen enkele politieke uitspraak is betrokken.
Het is duidelijk dat hackers aan de kant van de regering staan, maar niemand weet wie er echt voor verantwoordelijk is. Maar met de technische componenten van zo ‘n hack, kunnen de daders ook inbreken in de netwerkactiviteiten van de gebruikers. Daarom kan het ook een tactiek zijn om de gebruikers te intimideren.
Sommige Nicaraguanen waren bang dat de aanvallen werden uitgevoerd door hackers die de regering van president Ortega steunden of er zelfs voor werkten. Anderen verdachten telecombedrijf Claro, die al eens is bekritiseerd om het feit dat ze zou hebben meegewerkt aan het verzoek van de regering om bij het begin van de protesten, in april, drie tv-stations te sluiten.
Aparte de la censura de canales que aplicaron en los días anteriores, la falla constante en Facebook y Twitter que no cargaban los comentarios en los post, y todavía dicen que el cambio de nombre en las SSID no es culpa de ustedes?
— #RespeteLaPatria (@MinousculusVand) June 9, 2018
Ondanks jullie censuur op tv-kanalen, de constante misleidingen op Facebook en Twitter, waarbij de commentaren op de posts werden weggelaten, beweren jullie nog steeds niet schuldig te zijn aan de naamswijziging van de SSID?
— #RespecteerHetLand
Twitteraars zoeken samen naar manieren om SSID's van mensen veilig te stellen en de gebruikersnaam te wijzigen in het motto van de demonstranten #QueSeRindaTuMadre (#Jullie MoederMoetZichOvergeven).
Fuera de nicaragua ?? respeten al pueblo #SOSNICACARAGUA pic.twitter.com/xj5uGEw3Vq
— Ronald (@RonaldAntoniom) June 8, 2018
Uit Nicaragua ?? respecteer het volk