Terwijl de #MeToo-beweging over heel de wereld heftige discussies over seksuele intimidatie uitlokte, konden feministes in Afghanistan weinig meer doen dan toekijken vanop de zijlijn. De vooruitgang van vrouwenrechten was de afgelopen jaren eerder marginaal en had vaak te kampen met tegenslagen.
Daarom lijkt een eigen #MeToo-moment nog veraf in een republiek waar diepgeworteld sociaal conservatisme en politieke macht elkaar versterken.
Op het einde van vorig jaar wonnen, voor de eerste keer, drie vrouwen een zetel in de provincieraad van Maidan Wardak [en], hetgeen luidkeels verkondigd werd als een belangrijke vooruitgang voor vrouwen in lokale verkiezingen. Begin vorig jaar waren veel vrouwenrechtenactivisten heel gelukkig met de anti-intimidatiewet die door de wetgevende macht was aangenomen. Maar begin december wees datzelfde orgaan de enige vrouwelijke kandidate af en aanvaardde wel alle 11 mannen nadat president Ashraf Ghani de kandidaturen voor de benoeming van 12 ministers had opgesteld.
Een van de meest tragische verhalen van vrouwelijk leed afgelopen jaar verscheen een maand eerder, in november, toen Zahra Khawari [en], een jonge studente aan de universiteit van Kabul, zelfmoord pleegde nadat haar proefschrift meermaals was afgewezen door haar begeleider zonder ook maar enige motivering. Haar medestudenten bevestigden dat zij tijdens haar studies vaak met racisme en genderdiscriminatie [en] te maken had gekregen.
Popsterren krijgen last, vrouwen in het leger krijgen nog erger te verduren
Genderconflicten uiten zich soms in polemieken over popcultuur die extra weerklank krijgen.
Op 20 augustus 2017 organiseerden geestelijken een demonstratie om een optreden van popzangeres Aryana Sayeed [en] in de hoofdstad te doen verbieden. Ze beschuldigden haar ervan de Afghaanse jeugd te corrumperen. Hun poging, die uiteindelijk mislukte, was ingegeven door Sayeeds uiterlijk en kledij, die volgens hen indruisten tegen de nationale en religieuze cultuur.
Nog een ander incident demonstreert misschien nog beter aan hoe erg het gesteld is met het lot van vrouwen in dit land. In november 2017 [en] verscheen er een video in het publieke domein waarin een luitenant van het Afghaanse nationale leger te zien is die een jonge vrouw, naar verluidt zijn ondergeschikte, seksueel misbruikt.
In een reactie daarop verschenen in Afghaanse sociale media massa's berichten waarin het slachtoffer de schuld kreeg. De jonge vrouw werd immoreel genoemd en beschuldigd promotie te willen krijgen via seks. Een theorie vanuit eerder linkse hoek die steun kreeg op de sociale media, poneerde zelfs dat zij werkte voor een van de politieke rivalen van de luitenant.
قرار ویدیو های منتشر شده از دگروال لغمانی و دیگر دگروالها در فضای مجازی، احتمالاً مفعول یک نفر است و اگر چنین باشد دختر به دستور کسی یا به رضایت خود با هرکی دلش خواسته است رابطه ایجاد کرده است نه بخاطر وظیفه و مجبوریت.
Gebaseerd op de gelekte video's van luitenant Laghmani en andere luitenants op sociale media gaat het om één vrouw. Het lijkt erop dat ze ofwel is gerekruteerd door iemand anders, ofwel dat ze zelf een verhouding wilde, niet omdat ze ertoe werd gedwongen of in ruil voor promotie.
Gepost door Hussain Warasi op dinsdag 31 okt. 2017
Rechten en bescherming worden gedwarsboomd
Algemeen wordt aangenomen dat het Taliban-regime van 1996 tot 2001 een enorme stap achteruit betekende voor vrouwenrechten en het omverwerpen van dat regime een enorme stap vooruit.
Maar hoewel de Afghaanse post-Talibanregering veel deed om haar westerse vrienden tevreden te stellen — zo bepaalt de grondwet dat een kwart van de parlementszetels voorbehouden is voor vrouwen — blijven publieke instellingen en in het bijzonder de veiligheidsdiensten toch systematisch vrouwonvriendelijk [en].
Een voorbeeld: afgelopen september rapporteerde de speciale inspecteur-generaal voor de heropbouw van Afghanistan (SIGAR) dat sommige weduwen van soldaten van het Afghaanse nationale leger gedwongen werden seksuele gunsten te verlenen [en] aan ambtenaren vooraleer ze de officiële pensioenuitkeringen voor de nabestaanden kregen. Dit rapport werpt een ander licht op de gelekte video van Laghmani en de jonge vrouw.
De verwachting heerste dat president Ghani meer zou opkomen voor vrouwenrechten, deels omwille van de verhoopte invloed van zijn echtgenote Rulha Ghani, die een buitenlandse opleiding kreeg en geregeld over dit onderwerp spreekt.
Dit neemt niet weg dat Ghani vorig jaar in een speech om politieke tegenstanders in verlegenheid te brengen een controversiële uitspraak deed: “Iedereen die beweert dat er mensen zijn in de regering die samenwerken met ISIS moet dat maar eens bewijzen, anders moet hij maar een chador dragen.”
…اشرف غنی واضح به این نوع پوشش اهانت کرد. او به زنان سراسر مملکت توهین نمود. به نفع اوست و به نفع حکومت اوست که از گفته ی خود معذرت بخواهد. این حد اقل کاری است که می تواند.
Het is duidelijk dat Ashraf Ghani de chador beledigde. Hij heeft alle vrouwen over het hele land beledigd. Excuses aanbieden zou hem en zijn regering passen. Dat is wel het minste dat hij kan doen.
Gepost door جعفر رسولی Jafar Rasouly zaterdag 2 dec. 2017
Zijn woordvoerder haastte zich met halve excuses [en] voor de uitspraak op zijn facebookpagina, maar hield wel vol dat de bewering die zo'n reactie uit progressieve hoek ontketende verkeerd geïnterpreteerd werd.
Hoewel Ghani lang niet de hevigste chauvinist is onder de zwaargewichten van de Afghaanse politiek, lijkt deze schijnbare verspreking jammer genoeg symbolisch voor de strijd die de vrouwen in dit land nog lang zullen moeten voeren.