- Global Voices in het Nederlands - https://nl.globalvoices.org -

Het verhaal achter de boomende Chinese onlineliteratuur

Categorieën: Oost-Azië, China, Burgermedia, Economie & bedrijfsleven, Kunst & cultuur
[1]

Openbaar domein beeld via Pixabay

De e-boekenmarkt op het Chinese vasteland explodeert. Volgens officiële ramingen waren er  353 miljoen onlineliteratuurlezers [2] [zh] in juni 2017 waarvan meer dan 90 procent – bijna 327 miljoen – literatuur leest via hun smartphone. Hoewel de populariteit van onlineliteratuur betekent dat aankomende schrijvers de kans krijgen hun werk te presenteren voor een groeiend publiek, heeft dit nieuwe publicatiemodel toch een paar onvoorziene negatieve effecten zowel voor schrijvers als voor lezers.

Een belangrijke indicator van deze explosieve groei van het onlinelezerspubliek is de sterke stijging van de marktwaarde van China Literature [3] [zh], China's grootste onlineliteratuurplatform en dochteronderneming van de IT-reus Tencent. Na de eerste openbare aanbieding op de aandelenbeurs van Hong Kong in november schoot de bedrijfswaarde omhoog.

Het bedrijf heeft een aandeel van 70 percent in China's onlineliteratuurmarkt, met 9,6 miljoen online-edities [4] [zh] – voornamelijk in fantasy, paleisgevecht- en grafschennisgenres, samenzwerings- en liefdesverhalen – geschreven door 6,4 miljoen auteurs om gemiddeld 192 maandelijkse gebruikers te bedienen.

Het bedrijfsinkomen komt niet alleen van het bedrag dat lezers betalen voor de inhoud, maar ook van auteursrechten van de populairste boeken van de website, zoals “De legende van Concubine Zhen Huan”, “Het geheim van de Grafdief” en “De reis van Flower” , waarvan tv-series zijn gemaakt.

Het bedrijf beweert dat China's onlineboekenmarkt een van de vier grootste culturele financiële successen is na Hollywoodkaskrakers, Japanse strips en Zuid-Koreaanse idool-tv-drama's. Zulke retoriek promoot de branche van onlineliteratuur als een nationaal project dat China's commerciële kracht uitstraalt.

De gekte van het intellectuele eigendomsrecht

In China kan het auteursrecht van een onlinebestseller verkocht worden voor miljoenen yuan omdat een grote fictiefanclub garant staat voor het succes van een bewerking tot tv-serie of film. De laatste jaren werd de Chinese tv- en videomarkt zelfs gedomineerd door bewerkingen van online romans.

Neem nu “De Reis van Flower” [5] [en]. Deze vechtkunst-fantasyroman, gepubliceerd in 2009 op de literatuurwebsite Jinjiang wenxue city, werd een van China's meest succesrijke werken en verscheen achteraf in boekvorm. Het verhaal van een god en een godin die, gedoemd om elkaar te doden, verliefd worden in het hiernamaals, werd een spin-off met onder meer een videogame, een film en een waanzinnig populaire tv-serie, het eerste drama met meer dan 20 miljard onlineviews.

Worden auteurs door dit publicatiemodel uitgebuit?

Populaire auteurs die hun werk introduceren op het China Literature platform moeten een contract tekenen [6] [zh] met het bedrijf waarin bepaald wordt dat het auteursrecht behoort aan China Literature en waarin zij akkoord gaan met een reeks “zelfcensuur”-richtlijnen.

De contractuele auteurs worden betaald volgens een piramidesysteem betaling-per-woord, een erg uitbuitend model, vermits het algoritme een hoger tarief toekent per woord en varieert naargelang van de populariteit van de auteur. In 2016 betaalde China Literature bijna 1 miljard RMB yuan – ongeveer 150 $ – voor 5,3 miljoen auteurs  [7][zh]. Een 100-tal topauteurs verdienden meer dan 1 miljoen yuan, de gemiddelde verloning bedroeg minder dan 200.

Dit betalingssyteem is bovendien allerminst een stimulans voor goede kwaliteit omdat auteurs hierdoor geneigd zijn zo veel mogelijk woorden te produceren om hun inkomen te vergroten. Vandaar dat een gemiddelde onlineroman 1 miljoen Chinese tekens of meer bevat. In 2016 publiceerden China Literature auteurs maar liefst 41,4 miljard woorden [7][zh].

Komt daar nog bij dat schrijven een interactief proces is geworden waarin het creatieve schrijfproces onder druk van lezersfeedback mee bepaald wordt. Om lezers voor zich te winnen moeten veel auteurs bizarre plots uitvinden en elke dag een paar duizend tekens updaten, anders zeggen lezers hun abonnement op. Veel auteurs moeten hun publicaties uitstellen omdat ze hun aanvankelijke plotontwerpen niet meer kunnen uitwerken of omdat ze de druk van updates niet meer aankunnen.

Een onlineschrijver van literatuur uitte zijn bezorgdheid op Twitter:

Als literatuurschrijver kan ik niet zo productief zijn als anderen. Zij kunnen tot 10.000 of zelfs 20.000 woorden per dag schrijven terwijl ik slechts aan 4000 tot 5000 raak. Moet ik zo mezelf straffen?

Hu Run Net [9] [zh] somt in een rapport van de sector over de top 85 onlineliteratuurschrijvers een aantal eigenschappen [10] [zh] op die deze Chinese online-auteurs lijken te delen:

  1. De gemiddelde leeftijd is 37;
  2. De jongste auteur in de top 50 is net 26;
  3. 65 procent van de top 85 auteurs zijn man en 35 procent vrouw;
  4. Elke auteur produceert dagelijks gemiddeld 5000 woorden, hoewel dat kan oplopen tot bijna 20.000. De meesten werken meer dan 8 uur per dag.

Twittergebruikster @Yolanda_23333, ook een onlineliteratuurschrijfster, wijst erop dat het probleem van het monopolie de literatuur schade berokkent:

Tegenwoordig is onlineliteratuur erg gemonopoliseerd en dat bemoeilijkt alles. De verhalen zijn steeds hetzelfde, er zijn te veel copycats, er zijn voortdurend nieuwe plotwendingen. Ik weet niet hoe lang ik mijn carrière nog kan verderzetten maar ik probeer hard mijn best te doen en geen taboes uit de weg te gaan. Ik heb vandaag besloten mijn werk “Bijna weggaan” te deleten en het te herschrijven als een uitgebreider stuk. Ik heb veel nevenverhaallijnen toegevoegd om de originele plot te verrijken. Ik weet niet of de lezers hiermee opgezet zullen zijn, ik volg gewoon mijn hart.

Het monopolie van onlineliteratuur beperkt ook de keuze van de lezers. Eén lezer doet zijn beklag op Weibo:

刚刚试图看哈《霍乱时期的爱情》,换了七八个小说阅读器搜了半天都没搜到,很失望,现在的小说阅读器充斥着网络文学,垃圾文学。没有多少能够滋润人们心灵的经典文学,失望,失望,好失望 ​

Ik probeerde de roman “Liefde in tijden van cholera” te vinden, ik zocht in wel 7 of 8 leesapps maar kon geen enkel exemplaar vinden. Ik ben zo teleurgesteld. Tegenwoordig vind je online alleen maar flutliteratuur. Er is geen enkele klassieker die je geest kan verrijken. Zo jammer…