Vrouwen brouwen goed bier in Kirgizië

Dit artikel is een partner-post ^[1]van EurasiaNet.org ^[2]. Het is opnieuw gepubliceerd met toestemming.

In Bishkek, de hoofdstad van Kirgizië, zit er ergens weggestopt op een plek waar je het niet verwacht een bar waar bierliefhebbers hun hart kunnen ophalen. De bar bevindt zich tussen een bij Turken geliefde dominoclub en een appartementencomplex uit de Sovjettijd.

Save the Ales is een microbrouwerij die is opgezet door het Kirgizisch-Kazachse paar Aida Musulmankulova en Arzu Kurbanova. De bar is klein en spartaans ingericht. Maar haar invloed op de drinkcultuur van Bishkek is bijna revolutionair. Het is lang zo geweest dat overal slap importbier werd gedronken en waterige lokale brouwsels, maar nu is er Save the Ales met haar huisgemaakte krachtige bieren. Daarbij sluit ze aan bij een in de VS en elders al diepgewortelde trend.

‘Op onze reizen hebben we overal steeds goede bieren uitgeprobeerd’, vertelt Musulmankulova.

Zij en haar partner Kurbanova besloten zo'n drie jaar geleden de stap te wagen.

‘We besloten om het (zelf) te gaan brouwen. Alles hebben we van internet geleerd. Het was niet zo moeilijk als we dachten’.

De productie van ambachtelijke bieren is meestal experimenteler dan die van de klassieke Europese lagers en pilsen. Verder wordt ze gebrouwen in vaatjes, meestal niet in fusten. Dat is wel zo bij het Engelse real ale. En goedkoop zijn de ambachtelijke varianten ook niet. Voor een glas rekent Save the Ales het schrikbare bedrag van $2,80; veel te veel voor de meesten die buiten de doelgroep van de bar vallen. Die doelgroep dat zijn de sociaal in opkomst zijnde stadsbewoners en expats.

Musulmankulova en Kurbanova zeggen dat ze met de winst hun bedrijf verder willen ontwikkelen en dat ze het geld dan ook weer in het bedrijf investeren.

Tot nu toe is de bar open en dicht gegaan. Nadat ze in mei open ging, was er al gauw een grote groep aanhangers, in september moest ze echter weer bijna een maand sluiten vanwege een elektrisch probleem. In oktober hadden de toegewijde fans van het zeer krachtige India Pale Ale, de stout en de vruchtenbieren van het paar dan eindelijk weer hun bar terug.

Save the Ales maakt duidelijk dat ze het echte werk is. In Bishkek verschijnen genoeg nieuwe pubs die een speciaal thema hebben, maar die zijn nogal karakterloos. Deze proberen de klanten vooral te lokken met grote tv-schermen en met harde muziek.

Op de gevestigde markt zijn ambachtelijke bieren big business. Volgens de US Brewers Association ^[3] [en], was in de VS de kleinhandel in deze sector in 2015 goed voor zo'n 22,3 miljard dollar. Daarmee neemt ze een vijfde van de biermarkt in het land voor haar rekening.

Bier wordt steeds populairder in Kirgizië, maar het oude Russische gezegde: ‘bier zonder wodka is geld in de wind werpen’ gaat hier nog steeds op. Het marktaandeel van ambachtelijk bier is statistisch niet relevant, maar wat Save the Ales wil met haar huisgemaakte bieren is langzaamaan een fijnere smaak en gewoonten creëren. Bij de meeste bierbars in Bishkek wordt ook eten geserveerd. Dat deed Save the Ales tot voor kort helemaal niet. Maar uiteindelijk zijn ze hier toch in meegegaan en ze serveren nu kleine maaltijden.

Volgens Kurbanova en Musulmankulova verkopen ze voor de helft aan expats. Maar er komen steeds meer jonge stedelingen uit de middenklasse een biertje drinken. En ook de baikes (letterlijk: oudere broer, maar synoniem voor gezette man van middelbare leeftijd) zie je er steeds meer.

‘Ik herinner me dat er een keer een man kwam’, vertelt Sumsarbek Mamyraliev, ‘Hij heeft een productiestudio en is een vriend van de eigenaars. Hij zei: ‘Haal een bier voor me. Waar is de shashlik? Waar is de chechel [gerookte kaas]? Waar zijn de eigenaars? Hoe laten jullie mannen jullie het bier maken? Dit gaat nooit werken!’

‘Maar toen de nieuwe klant een slok had genomen, veranderde zijn hele gedrag’, herinnert Mamyraliev zich.

“Het was zo'n patriarch met een gouden ketting. Hij zei: ‘Door jullie meiden staan alle mannen in Kirgizië in hun hemd. Hebben jullie ooit een probleem met iemand, kun je me zo bellen.’

Musulmankulova en Kurbanova vinden een mannelijk staflid helemaal geen probleem. Vooral ook omdat het brouwen soms fysiek zwaar kan zijn.

‘Maar vrienden zeiden dat we niets moesten veranderen’, vertelde Kurbanova aan EurasiaNet.org. ‘Dus toen we op Facebook om hulp vroegen, hebben we om een ‘pomoshnitsa’ (een vrouwelijke assistente) verzocht, wat veel stof deed opwaaien.’

Mamyraliev meent dat de kleine brouwersbar succes heeft omdat er in Kirgizië een starterscultuur in opkomst is. Kirgizië is de levendigste burgergemeenschap van Centraal Azië. Volgens de Doing Business-index van de Wereldbank kun je in deze regio in Kirgizië het makkelijkst een nieuwe bedrijf laten registreren.

Alan Laing, een Britse klant die in internationale ontwikkeling werkt, is het ermee eens dat de pub ‘een verborgen juweel’ is.

‘Deze is heel anders dan andere bars in Bishkek’, zegt hij, waarbij hij verwijst naar een aantal thema-pubs in de stad. ‘Save the Aleskan een bar in Brooklyn zijn of Shoreditch (in Londen) voordat het uber-trendy werd. De bar is simpel, geen gedoe en het gaat hier om bier.’

Volgens Kurbanova is hun bier zo populair omdat ze bij het brouwen alles uit de kast halen. Ze hebben het geld ervoor over om ingrediënten uit Duitsland en de VS te halen. Heel anders dan de zuinige manier waarop andere brouwerijen te werk gaan.

Hierdoor heeft Save the Ales tijdens kunstfestivals en muzieknachten mogen serveren. Ook waren er bewonderende concurrenten die hun bier wilden kopen en zelfs het hele bedrijf wilden opkopen. Tot nu toe hebben ze alle voorstellen kunnen weerstaan.

‘Ze komen hier en zeggen: we willen het bier in ons restaurant zien’, vertelde Kurbanova aan EurasiaNet.org. ‘Dan zeggen wij: sluit maar aan in de rij.’