Eeuwenoude olijfboomgaarden. Foto: Alessandra Tommasi
Dit artikel is gebaseerd op een opiniestuk [1] [en] geschreven door Rachel Hubbard voor 350.org, een organisatie die bouwt aan een wereldwijde klimaatbeweging. Het wordt hier opnieuw gepubliceerd als onderdeel van een partnerschap met Global Voices.
Gemeenschappen in Salento, in de zuidelijke “hak” van Italië, hebben onlangs een kleine, maar belangrijke overwinning geboekt in hun campagne tegen de Trans-Adriatische Pijpleiding (TAP), de gaspijpleiding die gas van Azerbeidzjan naar Italië zou moeten transporteren.
Voor het geplande traject zouden eeuwenoude olijfbomen moeten worden gerooid om plaats te maken voor de gaspijpleiding. Na felle protesten, zijn de werkzaamheden echter opgeschort tot begin april.
TAP en de Zuidelijke Gascorridor zijn de meest uitgebreide fossiele brandstofprojecten die door de Europese Unie tot stand zijn gebracht. Hiermee wil men miljarden kubieke meter gas naar Europa transporteren – wat in strijd is met de Europese klimaatafspraken. Volgens een rapport van Oil Change International [2] [en], wordt met de werkzaamheden waarbij fossiele brandstoffen worden gebruikt, reeds de toelaatbare koolstofuitstoot overschreden om de wereldwijde temperatuurstijging binnen de grenzen te houden zoals die door Europa en de andere regeringen door ondertekening van het Klimaatakkoord in Parijs zijn vastgelegd. Dit betekent dat er geen ruimte is voor nieuwe fossiele brandstofprojecten en zeker niet voor een infrastructuur op deze schaal, met als doel om de gasmarkt in Europa aanzienlijk uit te breiden.
De gaspijpleiding zou aan wal komen in de prachtige kustplaats San Foca. Tegenstanders vrezen dat de bouw van de pijpleiding, en bijbehorende gasontvangststations, aanzienlijke schade aan het lokale landschap en de kustlijn zal aanbrengen.
Ondanks de te voorziene milieuschade en protesten van bewoners en lokale politici, wil de Italiaanse regering het project doorzetten.
Openbare bijeenkomst naast het bouwterrein in San Foca. Foto: Alessandra Tommasi
Op 20 maart werd een piket opgeworpen toen het bedrijf dat verantwoordelijk is voor de oliepijpleiding – zonder de noodzakelijke vergunningen, zoals lokale burgemeesters en de president van de regio Apulië onderstreepten [3] [it] – begon met het rooien van honderden oude olijfbomen vlakbij het plattelandsdorp Melendugno. De olijfbomen zijn hier essentieel voor het bestaan van veel families. En dat niet alleen: de lokale bevolking houdt van deze eeuwenoude olijfbomen (sommigen zouden meer dan duizend jaar oud zijn).
Plaatselijke organisaties hebben meteen een protestmars georganiseerd en vanaf dat moment hebben zich iedere dag honderden mensen op de plek verzameld om vreedzaam te protesteren tegen voortzetting van de werkzaamheden. De plaatselijke burgemeester heeft er voor gezorgd dat de prefect van het gebied het bedrijf heeft gevraagd om het werk voor drie dagen stil te leggen, om zo de vergunningen te kunnen controleren.
Mensen in Melendugno beschermen olijfbomen tegen de Trans Adriatische Pijpleiding. Foto: Alessandra Tommasi
Na een onderbreking van drie dagen, bleef de kwestie van de vergunningen onopgelost en gingen de werkzaamheden door. De Italiaanse regering stuurde politie om de belangen van het pijpleidingsbedrijf te verdedigen. De menigte werd met schilden en wapenstokken teruggeduwd, zodat het bedrijf kon doorgaan met het rooien van bomen. Een aantal lokale bewoners raakte gewond.
In de loop van deze paar dagen werden heel veel bomen ontworteld en uit het gebied verwijderd – een hartverscheurend gezicht voor veel lokale bewoners.
De bomen op deze foto zijn intussen allemaal verwijderd. Foto: Alessandra Tommasi
Maar ze gaven niet op. Er werden regelmatig openbare bijeenkomsten gehouden die werden bijgewoond door 500 tot 1000 personen. De campagne haalde de koppen van de Italiaanse kranten en er werden solidariteitsbetuigingen gestuurd door groepen uit Milaan, Bolgna en Rome.
De protesten werden nationaal en internationaal nieuws. De bijeenkomsten werden steeds groter en op een nacht bouwden de mensen stenen barricades om te voorkomen dat voertuigen het terrein op zouden rijden.
Lokale bewoners bouwden barricades om de werkzaamheden aan de pijpleiding te blokkeren. Foto: Alessandra Tommasi
Begin april is het verwijderen van de bomen gestaakt vanwege de barricades en toenemende protesten. Op dit moment is er nog slechts een kleine toegang om door te gaan met het rooien van de resterende olijfbomen.
Over enkele weken zal het groeiseizoen beginnen en moeten de olijfbomen de hele zomer op hun plek blijven.
De dagelijkse sit-ins en openbare bijeenkomsten zullen doorgaan. Niemand weet wat er nu gaat gebeuren, maar het plaatselijke No TAP comité is vastbesloten om de bouw van de gaspijpleiding hoe dan ook te stoppen. Het comité blijft bij zijn standpunt dat het een overbodig project is, vooral sinds de vraag naar gas in Europa afneemt [4] [en]. Het is bovendien ondemocratisch en tegen de wens van de bevolking opgelegd door de regering. Er zal omvangrijke en onherstelbare economische- en milieuschade aan het gebied worden toegebracht.
Hun boodschap is “né moi né mai” – “Geen TAP, niet hier en nergens anders”.
Je kunt hun campagne volgen op Twitter onder de hashtag #NoTAP. Het plaatselijke organisatiecomité is te vinden op Twitter @no tap [5] [it] en op Facebook @MovimentoNoTAP [6] [it]. Wil je meer weten over de TAP, ook de Euro-Caspian Mega Pipeline geheten, bekijk dan de internetdocumentaire Walking the Line [7] [en] gemaakt door de protestgroepen Counter Balance, Platform London en Re:Common.