Cartoon door Carlos Latuff, toestemming voor hergebruik.

Het Netizen Rapport van Global Voices Advocacy biedt een internationale momentopname van uitdagingen, overwinningen en opkomende trends in internetrechten overal ter wereld.

Medio februari heeft de CEO van Facebook, Mark Zuckerberg, een alomvattende visie [en – alle links] geformuleerd over de rol van het sociale netwerk bij het “samenbrengen van ons allemaal als globale samenleving”. Hiermee kwam hij terug op een advertentie van Facebook waarin belooft werd: “hoe meer we met elkaar in verbinding komen, hoe beter het wordt”.

Natuurlijk kan de alomtegenwoordige verbondenheid waar Zuckerberg naar streeft de belangen van vele verschillende spelers dienen, waaronder regeringen die op het internet een onbezoedeld en positief beeld willen houden en hun critici het zwijgen willen opleggen. Hiervan volgen een paar voorbeelden uit februari 2017.

In Myanmar is een man veroordeeld tot zes maanden gevangenis voor het belasteren van de Adviseur van Staat Aung San Suu Kyi op Facebook. Activisten uit Myanmar pleiten voor een aanpassing van artikel 66D van de telecommunicatiewet, waarin laster strafbaar gesteld wordt. Volgens PEN Myanmar zijn er sinds het aan de macht komen van Suu Kyi's Nationale Liga voor Democratie 38 mensen aangeklaagd op grond van sectie 66D, waaronder mensenrechtenactivisten en journalisten die bekend staan om hun kritische commentaar op de partij.

De Palestijnse journalist Sami al-Saai, een politiek verslaggever bij de lokale en onafhankelijke televisiezender Al Fajer Al Jadeed, is op 2 februari bij de Westoever gearresteerd door de Palestijnse veiligheidsdienst. Hij wordt beschuldigd van het “aanmoedigen van sektarisch geweld” [ar] in berichten op Facebook. Hij betaalde een borgsom, maar werd toch 20 dagen vastgehouden in de gevangenis van Jericho. Hij zegt dat hij hier werd gedwongen om gedurende lange tijd te staan, werd onthouden van slaap en vier keer per dag met een onbekend middel werd geïnjecteerd.

De daadwerkelijke reden voor zijn arrestatie is volgens Al-Saai het feit dat hij verslag over Palestijnse politieke gevangenen in Israël en de Westoever had gedaan aan Hamas, de militante beweging die de Gazastrook regeert en tevens de voornaamste politieke vijand is van de nationalistische partij Fatah, die de macht heeft over Palestina.

Dengin Ceyhan, een Turkse pianist en aanhanger van de Gezi Park-protesten in 2013, is medio februari gearresteerd naar aanleiding van berichten op sociale media waarin, naar men zegt, president Erdogan beledigd werd. Ceyhan is in goed gezelschap: volgens de nieuwswebsite Turkish Minute geven cijfers van het Turkse ministerie van Binnenlandse Zaken aan dat er van augustus 2016 tot januari 2017 1.656 gebruikers van sociale media zijn gearresteerd “wegens verdenking van terroristische propaganda en het beledigen van hoge staatsfunctionarissen op sociale media”. Voor regelmatige updates over censuur op sociale media en de vervolging van journalisten door de Turkse autoriteiten, zie ook het Turkey Crackdown Chronicle van de Committee to Protect Journalists.

Studenten in India vechten terug tegen online intimidatie

In India hebben universitaire studenten zich geschaard achter een studente die online bedreigd werd met de dood en verkrachting nadat ze het hoofd had geboden aan de rechtse studentengroep Akhil Bharatiya Bidyarthi. Deze groep heeft banden met hindoese nationalistische organisaties. De studente, Gurmehar Kaur, begon het protest #StudentsAgainstABVP nadat demonstranten van ABVP een congres over protestculturen hadden verstoord dat aandacht besteedde aan activisten die de “Vrij Kashmir”-beweging aanhingen. Het protest, dat op grote schaal verspreid is door India, is voorstander van de vrijheid van meningsuiting op universiteitscampussen en tegenstander van hatelijke berichten.

Hong Kong lijdt dagelijks onder cyberaanvallen en vandalisme

Het personeel van de pro-Beijing krant Sing Pao Daily hebben bij de politie melding gedaan van fysieke en digitale aanvallen op hun werk en bij hen thuis. Op 18 en 19 februari zijn er meerder cyberaanvallen op de website van de krant gepleegd. Daarnaast hebben vandalen, waarvan men vermoedt dat ze banden hebben met de plaatselijke georganiseerd misdaad, het huis van een senior editor bij Sing Pao aangevallen, waarbij zijn voordeur besmeurd werd met rode verf. De aanslagen wijzen op verdeeldheid bij de pro-Beijing leiders van Hong Kong.

Oekraïne censureert websites die “de soevereiniteit ondermijnen”

Het Oekraïense Ministerie van Informatiebeleid is bezig een lijst op te stellen met websites [ru] die “de Oekraïense soevereiniteit ondermijnen” in een poging om de nieuwe informatieveiligheidsdoctrine van het land te handhaven. Het beleid lijkt zich te richten op de verspreiding van pro-separatistische en pro-Russische informatie. Volgens een uitspraak van de presidentiële regering is het beleid geïntroduceerd “met de visie om de impact van destructieve informatie uit Rusland te bestrijden onder de omstandigheden van de hybride oorlog die daardoor is uitgebarsten”.

Klokkenluider in Tunesië worden? Dat kan met het nieuwe wetsvoorstel.

De Tunesische assemblee stemde op 22 februari unaniem voor een wetsontwerp over de bescherming van de rechten van klokkenluiders die corruptie aan de kaak stellen. De wet voorziet ook sancties voor personen die de identiteit van anonieme klokkenluiders willen onthullen.

Waarom loeren Russische toezichthouders op Telegram?

De Russische toezichthouder op de media, Roskomnadzor, heeft een besloten vergadering gehouden met de auteurs van enkele populaire kanalen op de berichtenapp Telegram. Hoewel het onduidelijk blijft wat er besproken is, schrijft een criticus van Roskomnadzor op zijn kanaal dat de ambtenaren op zoek waren naar informatie over de dienst om nieuwe content te vinden om te verbieden. De bijeenkomst werd naar verluidt georganiseerd door de belangrijkste mediacontactpersoon van de All-Russia People's Front, een politieke beweging die in 2011 door Vladimir Poetin gecreëerd is.

Brits parlement richt zich op algoritmen

De commissie voor wetenschap en technologie van het Britse parlement is gestart met een nieuw onderzoek naar het gebruik van algoritmen binnen de publieke en zakelijke besluitvorming. “Hoe een algoritme geformuleerd wordt, de ruimte die het biedt voor fouten of correcties, de invloed die het heeft op een individu en hun vermogen om die beslissing te begrijpen of te betwisten worden steeds relevantere vragen,” zo luidt de aankondiging van de commissie. Inzendingen over dit onderwerp kunnen tot en met 21 april naar de commissie gestuurd worden.

Nieuw onderzoek

• Het internetbeleid van Turkije na de couppoging: de opkomst van een gedistribueerd netwerk van online onderdrukking en surveillance – Internet Policy Observatory
• Het beschermen van bronnen en klokkenluiders in het digitale tijdperk – Information Law and Police Centre, Institute of Advanced Legal Studies
• América Latina en Movimiento: ¿Por qué enfocarnos en los derechos económicos, sociales y culturales? [es] – Association for Progressive Communications
• Internetrechten bij 34e zitting van de Mensenrechtenraad – Association for Progressive Communications
• Wie let er op Little Brother? Een checklist voor de aansprakelijkheid binnen de industrie achter overheidsgestuurd hacken – Citizen Lab

Per e-mail abonneren op het Netizen Rapport