- Global Voices in het Nederlands - https://nl.globalvoices.org -

Kleine handen en een zware last voor kinderarbeiders in het Syrische Idlib

Categorieën: Midden-Oosten & Noord-Afrika, Syrië, Burgermedia, Jeugd, Mensenrechten, Onderwijs, Oorlog & conflicten, Vluchtelingen, Werk

Hamed al-Beyoush in een garage in Kafranbel op het platteland van Idlib. Foto genomen op 30 januari 2017. Bron: Huda Yahya/SyriaUntold.

Dit artikel werd oorspronkelijk geschreven voor SyriaUntold [1] [en -alle links behalve -ar-] door Huda Yahya [2], journalist en activist van het platteland van het gouvernement Idlib, met een islamitische graad (ijazah) in geschiedenis. Het werd in het Engels vertaald door Naziha Baassiri [3]. Het wordt hier opnieuw gepubliceerd als onderdeel van een content-sharing overeenkomst.

Het was geen gemakkelijke beslissing voor de twaalfjarige Masaab al-Bakur om van school af te gaan en werk te zoeken om zijn moeder, die weduwe is, bij te staan in de alsmaar stijgende uitgaven voor levensonderhoud in hun geboortedorp Maarat al-Numan in het zuiden van het platteland van Idlib.

Masaab, die zijn vader in 2015 verloor nadat hij tijdens een luchtaanval was geraakt door granaatscherven, is slechts een van de vele Syrische kinderen die op jeugdige leeftijd zijn gaan werken. Deze kinderen, afkomstig uit armere gezinnen, hebben meestal de kostwinner van hun familie verloren op een moment dat de leefomstandigheden in Syrië radicaal zijn veranderd ten gevolge van het voortdurende conflict. Ze zijn daardoor zwaar getroffen, hebben weinig onderwijs genoten en ondergaan een ongezonde persoonlijke ontwikkeling.

Masaab, die in een smederij werkt, vertelde aan SyriaUntold: ‘Omdat de kosten voor levensonderhoud zo hoog zijn heb ik op dit baantje gesolliciteerd. Het werk is zwaar en wordt slecht betaald, maar het is beter dan niets.’ De twaalfjarige met een vermoeid maar onschuldig gezicht voegde er blij aan toe: ‘Met mijn dagloon kan ik iedere dag twee zakken met brood kopen.

Masaab, die een achturige werkdag heeft, is verantwoordelijk voor het aan- en uitzetten van de generatoren en het aan elkaar lassen van metalen onderdelen. Hij verdient 250 Syrische pond (SYP) per dag, ruwweg $ 0.5. Veel Syrische kinderen moeten evenals Masaab de onrechtvaardig lage lonen die niet in verhouding staan met hun dagelijkse zware werkzaamheden voor lief nemen. Hun werkgevers maken vaak misbruik van hun jeugdige leeftijd en het feit dat ze niet voor hun rechten kunnen opkomen.

Abu Ahmad (pseudoniem), 40 jaar, is de eigenaar van de werkplaats waar Masaab en andere kinderen werken. Hij legde SyriaUntold uit dat het lage dagloon van Masaab te maken heeft met zijn leeftijd en het feit dat hij het vak nog moet leren. ‘Omdat Masaab hier graag wilde werken en een baantje nodig had, heb ik hem in dienst genomen. Als hij bedrevener is en goed presteert op het werk wordt zijn loon verdubbeld.’

De 14-jarige Hamed al-Bayush in een garage in Kafranbel in Idlib. Foto genomen op 30 januari, 2017. Bron: Huda al-Yahya/SyriaUntold

Het doet Umm Masaab (35 jaar) verdriet dat haar zoon Masaab van school is gegaan, waar hij, zo zei ze, een goede leerling was. Ze legde uit dat Masaab met zijn baantje een bijdrage levert aan de uitgaven voor levensonderhoud van het gezin, en dat het daarom toch de moeite waard is. Ze voegde eraan toe dat hij, uiteindelijk, naar een goede baan zou solliciteren. Het is de bittere werkelijkheid van een moeder met vier kinderen, zonder diploma en werkervaring, waardoor Umm Masaab geen andere oplossing voor haar dilemma zag. Masaab is haar oudste zoon en Muhammad, haar jongste, is nog maar drie jaar oud.

De maandelijkse uitgaven voor levensonderhoud van het gezin bedragen ten minste $100. Umm Masaab is niet in staat om ook nog eens schoolgeld te betalen – de reguliere kosten, uitgaven voor kleding en een dagelijkse bijdrage zouden tot $100 per jaar oplopen – zelfs als de kosten voor school laag zijn. Met vier kinderen om voor te zorgen, ziet het er inderdaad somber uit.

Het geringe aantal kinderen dat naar school gaat op het platteland van Idlib is voornamelijk te wijten aan de Russische bombardementen op onderwijsinstellingen. Met het voortduren van de oorlog is de kinderarbeid in dit gebied enorm toegenomen. Door de Russische interventie is de situatie alleen maar verslechterd.

Hamed al-Bayush (14 jaar) ging ook van school en vertelde SyriaUntold: ‘Ik kon om twee redenen niet meer op school blijven. Ten eerste kan ik mijn arme vader niet vragen om mij financieel te steunen. Ten tweede zijn de scholen niet meer wat ze voorheen waren.’ Wat Hamed bedoelde was dat heel veel docenten de klas vrij geven zodra ze een straaljager horen overkomen. Dit heeft te maken met het bloedbad na een luchtaanval op het schooldistrict in de stad Haas [4] en heel veel andere dorpen in de provincie Idlib is aangericht. Volgens de veertienjarige jongen heeft onderwijs geen zin te midden van angst en zorgen over een volgend bloedbad. Voor hem zijn de werkplaatsen nu veiliger, omdat scholen het doelwit van de regering zijn.

Hamed werkt in een garage. Ondanks het zware werk, zegt hij dat hij gelukkig en tevreden is omdat hij nu tenminste voor zichzelf kan zorgen en zijn broertjes en zusjes kan bijstaan. Kinderen op het platteland van Idlib doen veel karweitjes. Ze werken in de straathandel, fokken dieren, helpen op het land of zijn in de leer bij elektriciens, timmerlieden en kappers.

Omar (13 jaar) en Zayd (12 jaar) zijn twee broers die de aan de deur colporteren. Ze zijn de enige kostwinners in het gezin van vijf nadat hun vader in 2014 door de regering werd gearresteerd.

Het doet hun moeder, Mariam al-Hasan (39 jaar) verdriet dat haar kinderen moeten werken: ‘Maar wat kan een vrouw zoals ik anders doen dat haar zonen uit werken sturen?’, zegt ze, en vertelt over haar rugproblemen. ‘Ik kan geen geschikt werk vinden in deze moeilijke omstandigheden. Zonder het geld dat mijn kinderen verdienen, zouden we niet kunnen overleven.’

De 14-jarige Hamed al-Bayush in een garage in Kafranbel in Idlib. Foto genomen op 30 januari, 2017. Bron: Huda al-Yahya/SyriaUntold

Zonder enige twijfel, zijn er nu meer vacatures voor kinderen dan voor volwassenen. Kinderen accepteren lagere lonen en dus is het normaler geworden om op het platteland van Idlib overal kinderen aan het werk te zien.

Amjad al-Salim (31 jaar) is afgestudeerd socioloog en werkt momenteel als docent. Hij vertelde SyriaUntol dat ‘dit fenomeen negatieve gevolgen heeft voor de maatschappij als geheel, maar vooral voor kinderen.’ Hij veroordeelde de kinderuitbuiting, voornamelijk door ze werk te laten verrichten dat fysiek en geestelijk te zwaar voor ze is. ‘Deze baantjes,’ zei hij, ‘zijn een zware belasting voor de kinderen en brengen hun gezondheid en veiligheid in gevaar. Deze banen dragen niet bij aan de ontwikkeling van het kind en staan hun scholing in de weg.’

Al-Salim heeft er daarentegen geen problemen mee om kinderen eenvoudige klusjes te laten doen als het geen te zware belasting voor het kind is en ze goed worden betaald. ‘Het zijn moeilijke tijden. Het is oorlog en er is geen genade. Veel vrouwen en kinderen moeten families ondersteunen die hun kostwinner hebben verloren. Ze hebben geen andere keuze dan te werken. Daarom is het normaal dat kinderarbeid toeneemt als er geen betrokken autoriteiten zijn.’

Ammar al-Suweid (29 jaar) is ingenieur en gemeenteraadslid in Kafranbel. Hij sprak met SyriaUntold over wat plaatselijke raadsleden en maatschappelijke organisaties kunnen doen tegen de toenemende kinderarbeid.

‘Er zijn een aantal verenigingen en organisaties die hulp kunnen bieden aan wezen door ze financieel te steunen. Maar tegelijkertijd neemt met inflatie en oorlog ook de armoede en nood toe. We kunnen niet alle families die echt hulp nodig hebben onder onze hoede nemen.’

De geestelijk raadsman Faten al-Suweid, die voor Syria Relief and Development [5] [ar] werkt, zei tegen SyriaUntold dat kinderarbeid op alle niveaus destructief is voor het kind. ‘Een kind verliest zijn vermogen om onderscheid te maken tussen goed en fout, en ze worden agressiever omdat ze slecht worden behandeld door hun werkgever […] Als een kind van school gaat, verliest het zijn kans op een opleiding en training, wat uiteindelijk een negatief effect heeft op zijn creatieve vermogens.’

Volgens de raadsman, kan niemand dit fenomeen tegengaan, tenzij ouders zich bewust zijn van de gevaren van kinderarbeid op de lange termijn voor zowel het kind als de maatschappij. Om bewustzijn te kweken, stelde zij voor om seminars en conferenties te organiseren en educatieve workshops zoals ze door UNICEF worden gegeven [6] in heel veel steden die onder controle van het regime staan, waaronder Aleppo. Hoewel het niet genoeg is, zei al-Suweid dat het een belangrijk startpunt zou zijn om tegen de epidemische en wijdverbreide kinderarbeid in Syrië te vechten.

Totdat UNICEF erin slaagt om een einde te maken aan kinderarbeid, neemt dit fenomeen in Syrië alleen maar toe. Een hele generatie wordt bedreigd met onwetendheid en een veelheid aan psychische, psychosociale en maatschappelijke problemen. De belangrijke Syrische organisaties zouden de handen ineen moeten slaan en een eind maken aan de kinderarbeid.