Winkelstraat in Bagdad, 2013. Foto door Chatham House via Wikimedia (CC BY 2.0)

Het Netizen-rapport van Global Voices Advocacy biedt een internationale momentopname van uitdagingen, overwinningen en opkomende trends in internetrechten overal ter wereld.

Burgers in zowel Kameroen als Irak raken er steeds meer aan gewend dat het internet wordt platgelegd. Kameroen beperkte op 17 januari de internettoegang [en – alle links] na maanden van protest over de economische en culturele marginalisatie van Engelstaligen in het overwegend Franstalige West-Afrikaanse land. De protesten hebben geleid tot massa-arrestaties en tot wat de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de VN “overmatig geweld” door de Kameroense wetshandhavers tegen de protesteerders noemde. Ondertussen is het internet al meer dan drie weken ontoegankelijk in deze gebieden. De platlegging heeft nadelige gevolgen voor (technologische) bedrijven en het dagelijks leven. Volgens Internet Sans Frontières en Access Now, belangengroepen die opkomen voor digitale rechten, hebben de eerste 15 dagen van de platlegging Kameroen het equivalent van €681.000 gekost. Irak heeft het internet slechts zo nu en dan platgelegd: vier keer één uur tussen 1 en 6 februari, gelijktijdig met de schoolexamens van de zesde klassen. Dit is het derde jaar op rij waarin de autoriteiten het internet offline hebben gehaald om spieken tijdens examens te voorkomen. Het internet lag er dit jaar korter uit dan vorig jaar. Toen gebeurde dit tien keer in mei, drie uur per keer. De Mensenrechtenraad van de VN heeft in juni 2016 een niet-bindende resolutie aangenomen waarin zulke maatregelen afgekeurd worden: “dezelfde rechten die mensen offline hebben moeten ook online beschermd worden, met name vrijheid van meningsuiting.”

Canadese vrouw toegang tot VS geweigerd vanwege Islamitische gebedsfilmpjes

Hoewel het presidentiële besluit van Trump over immigratie technisch gezien alleen van toepassing is op niet-Amerikaanse burgers uit zeven landen in het Midden-Oosten en Noord-Afrika, melden ook reizigers uit andere landen dat ze worden ondervraagd over hun geloof en daarnaast gevraagd worden hun mobiele telefoons te overhandigen aan grenswachten. Op 4 februari werd een Canadese burger die in Marokko geboren is, moslima is en een hidjab draagt, weggestuurd bij de grens tussen de VS en Canada nadat grenswachten haar mobiele telefoon hadden doorzocht en filmpjes hadden gevonden van mensen die hun dagelijkse gebeden zeiden in het Arabisch. “Je mag de VS niet in omdat we filmpjes op je telefoon hebben gevonden die tegen ons zijn,” werd de vrouw verteld. De nieuwe minister voor Binnenlandse Veiligheid van de VS, John Kelly, zegt dat grenswachten aan reizigers uit de zeven landen waar het besluit op van toepassing is kunnen gaan vragen om de inloggegevens van hun e-mail en sociale media te overhandigen als onderdeel van de veiligheidsprocedures. Tijdens een interview op National Public Radio zei Kelly dat dit mogelijk uitgebreid zou worden naar reizigers uit andere landen.

Advocaat in Algerije? Tijd om van Facebook af te gaan.

Advocaten in Tlemcen, Algerije, krijgen nu mogelijk te maken met schorsing en “corrigerende” maatregelen als ze sociale media gebruiken [fr], zo luidt een verklaring van het hoofd van de Orde van Advocaten van Tlemcen. Het besluit volgt op kritiek van de voorzitter van de Orde van Advocaten van Algiers, Abdelmadjid Selline, over “misbruik” van Facebook door advocaten in de stad. Sellini zei ook dat hij van plan was “noodzakelijke” maatregelen te treffen tegen advocaten van wie hij gelooft dat ze door het gebruik van sociale media het beroep kunnen schaden.

Chinese netizens opgepakt voor beledigen politie

De Chinese politie arresteert netizens die op sociale media politieambtenaren hebben beledigd. Er zijn al minstens zes mensen opgepakt volgens Radio Free Asia: minstens één van hen wordt beschuldigd van het schenden van de Chinese wet op de administratieve straffen ter verzekering van de openbare veiligheid vanwege het plaatsen van berichten op Weibo waarin kritiek geuit werd op een politieagent die tijdens de dienstuitvoering was omgekomen. De wet, die in 2006 van kracht is geworden, regelt een categorie overtredingen die bestraft kan worden met administratieve straffen, die de politie kan opleggen zonder rechterlijke toetsing.

Oekraïners krijgen vijf jaar celstraf voor “separatistische” uitlatingen op sociale media

Twee Oekraïense mannen zijn veroordeeld tot vijf jaar celstraf voor het “steunen van separatisme” in berichten op VKontakte. De mannen zijn in april 2015 gearresteerd en afgelopen week schuldig bevonden aan het verenigen van groepen die separatistische activiteiten ondersteunden in februari 2014, kort na de Euromaidan-revolutie. Dit volgt op minstens twee andere zaken waarin gebruikers van sociale media zijn vervolgd voor het online aanmoedigen van separatisme.

VAE sleept Jordaanse journalist voor de rechter vanwege berichten op Facebook

De opgepakte Jordaanse journalist Tayseer al-Najjar is voor de rechtbank voor staatsveiligheid van de VAE verschenen na beschuldigingen van het beledigen van de Emiraten op Facebook. Al-Najjar heeft naar men beweert berichten op Facebook geplaatst waarin hij kritiek levert op de positie van de Emiraten tijdens de Israëlische oorlog in de Gaza-strook in 2014. Afef Abrougui, schrijver voor Global Voices, schrijft: “Zorgwekkend aan de zaak Najjar is dat hij niet alleen vervolgd wordt voor het uiten van zijn mening, wat wel vaker gebeurt in de VAE, maar ook voor uitspraken die hij gedaan heeft voordat hij naar het land verhuisde.” Hij is in december 2015 opgepakt en heeft bijna twee maanden in een isoleercel gezeten. Voorafgaand aan de rechtszaak is hij meer dan een jaar vastgehouden.

Indiase techneuten promoten campagne over online privacy

Gemeenschappen voor gratis en open source software in India hebben een campagne opgebouwd om het begrip bij het publiek over kwesties omtrent online privacy te vergroten. Dit doen ze bijvoorbeeld met het opstarten van ‘Januari: maand van de Privacy’ en een hashtagcampagne, #PrivacyAware, om het gesprek met deelnemers aan te gaan. Deze inspanning is vooral cruciaal met het oog op het gebrek aan online content in de grootste talen van India, zoals Hindi, Bengali en Tamil, waardoor Indiërs bijzonder kwetsbaar zijn voor online gevaren.

Mobiele app helpt burgers censuur in beeld te brengen

Het Open Observatory of Network Interference heeft een mobiele app ontwikkeld voor iOS en Android waarmee elke gebruiker geblokkeerde websites en netwerkprestaties in de gaten kan houden. De app publiceert gegevens die door gebruikers zijn verzameld in het open gegevensarchief.

Nieuw onderzoek

• China's gecensureerde buitenlandse zaken: De top tien gecensureerde berichten op Weibo over internationale zaken in 2016 – Weiboscope
• Defining Their Place: Gender op het Internet Governance Forum 2016 - Smita, GenderIT.org
• Onafhankelijke media leven voort in het Rusland van Poetin – Maria Lipman, Russian Analytical Digest

Per e-mail abonneren op het Netizen Rapport