Charlie Uruchima in de studio Radio El Tambo Stereo in de Bronx, foto door Itzel Alejandra Martinez voor Remezcla, gebruikt met toestemming.

Onderstaande tekst is een herschreven fragment uit een artikel dat de auteur schreef voor het mediakanaal Remezcla. Klik hier [en] om het volledige artikel te lezen. 

In het zuiden van het New Yorkse stadsdeel de Bronx, niet ver van de buurtwinkeltjes en het Yankee Stadium, staat een onopvallend geelbruin appartementencomplex.  Het is aan de buitenkant niet te zien, maar in de verweerde kelder van dit gebouw ligt een radiostudio. Dit is het toevluchtsoord van de Kichwa, de inheemse Ecuadoraanse gemeenschap in New York die uit ongeveer 10.000 personen bestaat. Bovengronds wordt Spaans, Engels en “Spanglish” gesproken, maar in deze studio vullen verhalen, gedichten en debatten in de eeuwenoude Kichwataal de ruimte.

Kichwa Hatari begon in 2014. Het is het eerste radioprogramma in de Verenigde Staten dat in het Kichwa uitzendt. Kichwa is een regionale variant op de Quechuataal en wordt door de inheemse Kichwa in Ecuador gesproken. De inheemse gemeenschappen in Ecuador werden in de jaren '90 het hardst door de economische recessie getroffen, en ze probeerden hieraan te ontsnappen door naar de Verenigde Staten te emigreren. Daar kwamen ze vooral terecht in de centra van New York en andere steden. Maar ondanks hun aanzienlijke aantal zijn ze vaak onzichtbaar tussen de Ecuadoranen en de grotere latinobevolking.

Kichwa Hatari kan worden vertaald met “laat Kichwa horen” en wordt voor en door Kichwasprekers gemaakt. Het wil de inheemse Ecuadoranen weer zichtbaar maken en hun via online media een stem geven. Elke vrijdagmiddag ontmoeten de gastheren van Kichwa Hatari, Charlie Uruchima, Segundo Angamarca, Fabian Muenala, en Renzo Moyano, elkaar in de ondergrondse ruimte. Ze bespreken inheemse muziek, cultuur, taal en wereldbeelden, maar ook de belangen van de lokale gemeenschap. Samen vormen ze een microkosmos van de grotere Kichwasprekende gemeenschap. Ze vertegenwoordigen verschillende generaties, achtergronden en belangen. Het is een programma “waarin je jezelf zonder angst kunt uiten”:

Met ons programma inspireren we mensen […] Er zijn al dingen veranderd. Velen van ons durfden niet te zeggen waar ze vandaan kwamen, maar nu hoor je mensen op straat, in het openbaar vervoer en in restaurants Kichwa praten en zie je vrouwen in de traditionele kleding. Men is niet bang meer.