Door Doha News
Yousef, een 28-jarige man uit Qatar, werd vier jaar geleden verliefd op een Oost-Europese. Het paar besloot te trouwen, maar zag zich na verloop van tijd gedwongen weer te scheiden: de Qatarese overheid weigerde het huwelijk te erkennen. In dit opiniestuk vertelt Yousef aan Victoria Scott van Doha News wat voor problemen Qatarezen kunnen krijgen wanneer ze willen trouwen met iemand uit een ander land, en waarom hij vindt dat het systeem moet veranderen.
Ik maakte kennis met mijn latere echtgenote toen ik in Europa op vakantie was. We ontmoetten elkaar via wederzijdse vrienden, en het klikte meteen. We werden verliefd.
Ik was toen nog een traditionele Qatari, geloofde sterk in onze cultuur en onze waarden. Dus toen ik mijn vrouw leerde kennen, vroeg ik me af waar ik mee bezig was. Ze was een buitenlandse, had een ander geloof, was opgegroeid in een andere cultuur. Het was daarom een moeilijke beslissing om met haar trouwen, maar ik wilde met haar leven; de liefde zou alles overwinnen.
Een andere cultuur
We trouwden in het buitenland – het werd een burgerlijke ceremonie – en gingen daarna naar Qatar. Mijn vrouw kende mijn land niet, maar mijn familie sloot haar in de armen en ze begon langzaam te settelen. Ja, stukje bij beetje, maar het ging. Ze raakte gewend aan onze cultuur. We waren gelukkig. Helaas begreep ik al snel dat ons leven niet zou zijn als ik had gehoopt.
Ik dacht aanvankelijk dat ze automatisch het burgerschap zou krijgen en de rest van haar leven in Qatar zou kunnen blijven wonen. En dat onze eventuele kinderen automatisch het Qatarese staatsburgerschap zouden krijgen en dezelfde rechten zouden genieten als ik.
Wat ik niet wist was dat ik de Qatarese overheid toestemming had moeten vragen om met een buitenlandse te trouwen.
Toestemming vragen
Ik kwam erachter dat er een speciale commissie van het ministerie van Binnenlandse Zaken bestond die dergelijke zaken behandelt en dat ik een procedure had moeten doorlopen. Zonder toestemming van deze commissie zou mijn huwelijk in Qatar niet als legaal worden beschouwd. Ik zou dan geen recht hebben op een uitkering voor gehuwde werknemers en geen land krijgen van de overheid: een paar van de voordelen die gehuwde Qatari zoal genieten. Nog veel erger was dat we niet zouden mogen samenleven in Qatar. Zonder toestemming van het ministerie kreeg mijn vrouw geen verblijfsvergunning.
Ik nam echter aan dat dit een ambtelijke kwestie was die kon worden opgelost.
Liefde is “geen legitieme reden”
Ik vroeg mensen die dezelfde procedure hadden doorlopen om tips. Hoe had ik de grootste kans van slagen bij de commissie? Ze vertelden me dat ik in ieder geval één ding niet moest zeggen: dat ik met haar getrouwd was uit liefde. Blijkbaar was dat geen legitieme reden. In plaats daarvan moest ik uitleggen waarom ik geen Qatarese vrouw had kunnen trouwen.
De Qatarese overheid baart het kennelijk zorgen dat er niet genoeg Qatarese mannen zijn om met Qatarese vrouwen te trouwen. Die zorgen zijn begrijpelijk, maar naar mijn mening nog niet genoeg reden huwelijken te reguleren. Dus moest ik liegen. Ik beweerde dat ik geen Qatarese vrouw kon trouwen omdat de kosten te hoog waren, en dat ik Qatarese vrouwen ten huwelijk had gevraagd, maar dat ze me hadden afgewezen. De wet dwong me tot deze huichelarij. Ik vertelde ook niet dat ik eigenlijk al getrouwd was. Want als ze dat hadden geweten, zou ik meteen al het deksel op de neus hebben gekregen.
Bekering tot de islam
Daarnaast kreeg ik te horen dat we meer kans maakten als mijn vrouw zich tot de islam zou bekeren. Dat maakte mij niet uit, omdat het geloof in mijn ogen niet bepaalt wie goed is en wie slecht. Ik vond mijn christelijke vrouw helemaal goed zoals ze was. Maar uiteindelijk vroeg ik haar of ze zich misschien tot de islam wilde bekeren om de procedure te versnellen, en ze ging akkoord.
In een officiële ceremonie bekeerde ze zich. Vervolgens liet ze een nieuwe pasfoto van zichzelf maken in hijab – allemaal voor mij. Ik stuurde de foto's, een schriftelijke uitleg en een salarisstrookje naar de commissie en werd uitgenodigd voor een gesprek.
Mijn vader ging mee om mijn zaak te ondersteunen. Hij zou zeggen dat hij de keuze van zijn zoon had aanvaard. De zeven mannen van de commissie spraken ons toe alsof we ze iets verschuldigd waren, zeer bits, omdat hun toestemming nodig was. Keer op keer vroegen ze me waarom ik niet wilde trouwen met een Qatarese vrouw. Ze zeiden me dat de cultuur en de tradities van mijn beoogde vrouw te afwijkend waren, ook al was ze nu een moslim.
Twee dagen na het gesprek wezen ze mijn verzoek af.
Volhouden
Maar ik gaf niet op. Ik nam mijn toevlucht tot ‘wasta’[en], ofwel: een kruiwagen. Misschien dat het ministerie van Binnenlandse Zaken iets voor mij kon doen. Ik nam mijn bejaarde grootvader mee in de hoop dat zijn gezelschap een overredend effect zou hebben. Het leek te werken. De ambtenaren zeiden dat ze ons huwelijk zouden goedkeuren. Ik vierde de beslissing met mijn vrouw, maar het bleek een valstrik.
Er moest een tweede horde worden genomen. De persoonlijke goedkeuring van de minister van Binnenlandse Zaken was vereist. Een aantal keren ging ik naar het ministerie om te vragen of hij die goedkeuring had verleend, aangezien ik wist dat dossiers als het mijne jarenlang stof konden verzamelen in een archief, zonder dat er enige actie werd ondernomen. Ze waren aardig tegen me, vriendelijk en beleefd, maar mijn voorgenomen huwelijk kreeg vooralsnog niet hun zegen. Ze bleven me maar zeggen dat ze ernaar zouden kijken.
Ondertussen had ik geen andere mogelijkheid dan maandelijks een nieuw toeristenvisum voor mijn vrouw aanvragen. Twee jaar ging dat zo door. Mijn vrouw woonde in bij mijn familie, maar we hadden geen gevoel van veiligheid en stabiliteit. We wisten dat haar visumverzoek elk moment kon worden verworpen.
Toen hoorde ik dat de minister burgers ontving voor een Majlis (consultatie), en greep ik mijn kans. Ik vertelde hem over mijn probleem. Hij zei dat hij ernaar zou kijken. De volgende dag kreeg ik echter te horen dat mijn verzoek was afgewezen en dat ik de zaak moest vergeten, er niet meer op moest terugkomen. De reden voor deze beslissing werd me niet eens gegeven.
Toen werd het nog erger. De overheid vernieuwde het visum van mijn vrouw niet meer.
Uit elkaar
Het was een verschrikkelijk dilemma. Ik wilde niet weg uit Qatar – het land is mijn thuis. Hier woont mijn familie, hier had ik mijn werk. As ik mijn baan zou opgeven, verwachtte ik niet dat ik mijn vrouw financieel nog kon ondersteunen. Dus besloot ik te doen wat volgens mij het beste voor haar was. Ik zei haar: ”We hebben geen kinderen, je wacht op mij. Ik heb je steeds gezegd dat alles goed zou komen, maar ik kan je niets meer garanderen.”
Ze moest Qatar uit toen haar visum verliep. We scheidden. Ik was er kapot van. Eerst bleef ik haar financieel ondersteunen vanwege haar overhaaste vertrek, maar uiteindelijk zei ik dat dit niet kon doorgaan en moesten we alle banden verbreken. Het deed me te veel pijn.
Ze heeft nu een nieuwe echtgenoot en een kind. Ik ben blij voor haar en we hebben nog contact. Maar het doet pijn om de vrouw van wie je houdt met iemand anders getrouwd te zien, en met een kind. Dat had mijn kind moeten zijn.
Vragen
Mijn huwelijk heeft mij veranderd. Het heeft me uit mijn cocon gehaald. Ik ben de waarden van onze cultuur ter discussie gaan stellen. Ik begrijp bijvoorbeeld niet waarom wij Qatarese mannen naar clubs mogen waar alcohol wordt geschonken, maar dat de cultuur van mijn vrouw volgens de commissie niet bij onze cultuur en tradities passen. Het doet mij pijn om mijn land op het wereldtoneel te horen spreken over mensenrechten maar zijn eigen burgers het recht ontzegt om te trouwen met wie ze willen. En waarom is het niet erg een tweede vrouw of een derde vrouw te trouwen, maar wordt een man toestemming geweigerd slechts met één vrouw te trouwen?
Waarom werd mijn verzoek eigenlijk afgewezen? Omdat mijn familie niet belangrijk genoeg is? Hebben wij niet de juiste contacten? Ik ken genoeg Qatarese mannen die getrouwd zijn met buitenlandse vrouwen. Binnen een maand kregen ze toestemming, alleen omdat ze iemand kennen in de regering. Ik heb zo veel vragen.
Ik wil een gezin stichten, maar ik zie mezelf niet trouwen met een Qatarese, of een traditioneel huwelijk aangaan. Mijn mentaliteit is te anders. Ik heb een enorm respect voor Qatarese vrouwen. Zij zijn onze zusters en dochters, maar dit gaat niet over ras of religie of nationaliteit. Het gaat over persoonlijke keuzes.
Ik zal Qatar waarschijnlijk moeten verlaten als ik met een buitenlandse wil trouwen. Ik vind het vreselijk dat het zo moet gaan. Ik houd van mijn land. Ik wil niet weg uit Qatar en weg van mijn familie, maar wat voor keuze heb ik?
Een versie van dit artikel werd eerder gepubliceerd[en] door Doha News.