- Global Voices in het Nederlands - https://nl.globalvoices.org -

Extreem Amazonewoud: verzanding en overbevissing van de rivier Tapajos

Categorieën: Latijns-Amerika, Brazilië, Burgermedia, Milieu, Ontwikkeling
Seca no rio TapajÛs na regi„o de SantarÈm e Alter do Ch„o. FLAVIO FORNER/XIB…/INFOAMAZONIA

Opdrogen van de rivier Tapajos in de streek van Santarém en Alter do Chão. Foto: Flávio Forner/Infoamazonia

 

Dit is het vierde en laatste deel van de reportage over het “extreme Amazonegebied [1] [pt] (tekst van Camila Fróis en foto's van Flávio Forner) gemaakt door InfoAmazônia [2] [en] hier gepubliceerd in het kader van een overeenkomst om de inhoud te delen. Lees het eerste [3], tweede [4] en het derde [5] deel

Edinel Fonseca, 62 jaar, is geboren en getogen in Jamaraquá. Zittend op het strand, kijkt hij naar de rivier in de verte en vertelt met nostalgie het verhaal van een tijdperk waarin het nog koeler was, de bomen overladen met fruit en de rivieren vol vis zaten:

“Vandaag de dag sterven de vissen in de meren omdat het water te warm is. En indien je hier in de rivier wil vissen, kun je een hele ochtend doorbrengen met het vangen van slechts één voorn … of nog erger, helemaal niets. Uit Belem komen grote boten die alles wegnemen. Ze hebben netten met zeer fijne mazen en vergaren alles wat zich op hun weg bevindt,” legt Edinelson uit. De verhalen zijn in alle gemeenschappen dezelfde, ze schetsen een beeld van een woud dat brandt en op sterven ligt te midden van rivieren die leegstromen. Voor Antônio Nobre is het ogenblik gekomen om te mobiliseren, om ten strijde te trekken ter bescherming van een unieke en onvervangbare plek waarvoor de planeet 50 miljoen jaar nodig had om het te vormen.

De rivier Tapajós doorkruist twee beschermde gebieden: het nationale woud van Tapajós en het ontginningsgebied van Tapajós-Arapinus dat zich op de tegenoverliggende oever bevindt, maar geen enkele bijzondere bescherming geniet.

Dit gebrek aan bescherming maakt commerciële visvangst met grote boten mogelijk, enorme schepen met een koelsysteem die tot 30 ton vis kunnen vervoeren. Hierdoor is de vis buitengewoon zeldzaam geworden, volgens de oeverbewoners. Velen onder hen hebben de visvangst verlaten en gaan hun voedsel op de markten in de steden kopen. Volgens Patrícia Pinho kan men in de regio vaststellen dat de vis in de voeding tegenwoordig vaak vervangen wordt door ingevroren kip van lage kwaliteit, met het risico om ziek te worden door de cycli van ontdooien en opnieuw invriezen in kleine gemeenschappen die over weinig of geen elektriciteit beschikken.

Aangezien de rivier niet beschermd is, zijn de werkzaamheden van de boten met een koelsysteem niet illegaal. Het probleem, volgens de oeverbewoners, is dat deze boten uit Belem of elders vandaan met sleepnetten tussen twee boten vissen, stroomopwaarts varen en zo alle vis inpikken, ongeacht hun grootte, en dit is sinds 1994 verboden in de deelstaat Pará [6].