Gwen Rakotovao tijdens een uitvoering. Met toestemming voor gebruik.
De temperatuur is heerlijk voor een februari-avond in Parijs. We ontmoeten Gwen Rakotovao [1] in het 14e arrondissement, in een restaurant met een altijd goed gehumeurde bedrijfsleider. Hij begroet ons opgewekt en vraagt of we een aperitief willen. Door de ruimte klinkt rustige, maar toch levendige Malagassische muziek. Even later arriveert Gwen [1]. Ze heeft een brede glimlach op haar gezicht en verontschuldigt zich dat ze te laat is. Ze legt uit dat ze net een belangrijke repetitie achter de rug heeft met een Nigeriaanse choreograaf, waarmee ze gaat samenwerken.
Door Gwen Rakotovao's bliksemcarrière als artistiek regisseur, algemeen directeur, model en schrijfster van kinderboeken is zij al de hele wereld over gereisd. Ze is gewend aan een flitsend snel leven, getuige de status van haar carrière.
Rakotovao stamt uit een Malagassische familie en groeide op in Normandië. Al van jongs af aan wilde zij alles uit het leven halen wat erin zat. Als kind wilde zij advocaat worden, tot zij werd bevangen door het dansvirus. Met een baccalaureaat in wetenschap op zak, ging zij op 17-jarige leeftijd het huis uit, om in Parijs een opleiding tot professioneel danseres te volgen bij de dansschool van Rick Odums [2]. Daarna vertrok ze naar de prestigieuze Alvin Ailey American Dance Theater School in New York City.
Hoewel haar tijd kostbaar is, wilde Gwen toch met Global Voices praten over hoe zij haar rol ziet als kunstenaar in een voortdurend veranderende wereld.
Gwen Rakotovao op het podium. Foto is gebruikt met haar toestemming.
Global Voices (GV): Je bent danseres, choreograaf, model en schrijfster. Je hebt acht jaar in New York gewoond, waar je je eigen dansgezelschap hebt opgericht, de Gwen Rakotovao Company. Duizel je er niet van als je terugkijkt op alles wat je op deze jonge leeftijd al hebt bereikt? Wat is je drijfveer om iedere keer zo snel weer een stap verder te gaan?
Gwen Rakotovao (GR): It is true that I have a wonderful career and that I have achieved a lot of things, but I rarely dwell on the past. Life as a dancer and choreographer can hold many uncertainties, so I prefer to concentrate on the present and the near future. As an artist, I have many things I want to say about the changes I would like to see in the world. That is what drives me to get up in the morning and carry on when obstacles get in my way. It is the desire to contribute to change that motivates me to create, dance, write, etc.
Gwen Rakotovao (GR): Het klopt dat ik een geweldige carrière heb en dat ik al heel veel heb bereikt, maar ik sta zelden stil bij wat is geweest. Het leven als danseres en choreograaf kan heel wat onzekerheden met zich meebrengen, dus ik concentreer me liever op het heden en de nabije toekomst. Als kunstenaar zou ik heel wat willen zeggen over wat ik in deze wereld zou willen veranderen. Dat is ook waarom ik ‘s morgens toch wil opstaan en door wil gaan als er problemen zijn. Het verlangen om bij te dragen aan verandering motiveert me om te creëren, te dansen, te schrijven, etc.
Gwen meldt dat ze uit een familie van kunstenaars komt. De zanger Bekoto is familie en lid van de legendarische Malagassische groep Mahaleo. Hieronder staat een video die is opgenomen tijdens een dansfestival in New York. De Gwen Rakotovao Company danst op “Lendrema,” een werk dat is gecomponeerd en gezongen door Bekoto.
GV: Je werkt nu met een Nigeriaanse choreograaf. Hoe zie je de ontwikkeling van de dans in Afrika en wat zijn de belangrijke kenmerken van de Afrikaanse dans, waar beginners niet van op de hoogte zijn?
GR: Africa is a continent made up of many countries and diverse cultures, so there are many different styles and dancers, so it is difficult to give a summary in a few sentences.
One thing that is certain is that in Africa today there are many very talented young artists who want to push for and effect change so that they can be ambassadors for the continent. And it is always a pleasure to meet and talk with them.
GR: Afrika is een continent dat bestaat uit heel veel landen en veel verschillende culturen, dus er zijn veel verschillende stijlen en dansers. Het is moeilijk om alles in een paar zinnen samen te vatten.
Een ding is zeker; er zijn in Afrika tegenwoordig veel getalenteerde jonge artiesten die verandering willen afdwingen en bewerkstelligen en die ambassadeurs willen zijn voor het continent. Het is altijd fijn om hen te ontmoeten en met hen te praten.
GV: De stijl van je dansgezelschap wordt beïnvloed door verschillende dansen uit allerlei culturen. Heb je ervoor gekozen om het thema diversiteit te benadrukken — is het jouw manier om te pleiten voor multiculturalisme?
GR: It is not really a choice; it is who I am. I was born in France to Malagasy parents. I was destined to represent multiculturalism. My New York side has only served to enrich this multicultural aspect within me. Embracing three cultures is not necessarily an obvious move in a world where people prefer to belong to one group for fear of being rejected by others. From a very young age I had to choose to embrace who I am, a human being immersed in different cultures. And I am happy to do so, even if it isn’t always easy.
GR: Eigenlijk is het niet echt een keus; zo zit ik in elkaar. Ik ben in Frankrijk geboren uit Malagassische ouders. Ik ben voorbestemd om het multiculturalisme te vertegenwoordigen. Mijn New Yorkse kant heeft het multiculturele aspect in mij alleen maar verrijkt. Het omarmen van drie culturen is niet per definitie een voor de hand liggende stap in een wereld waar mensen het liefst tot één groep horen uit angst om door anderen te worden afgewezen. Al op jonge leeftijd heb ik de keus gemaakt blij te zijn met wie ik ben, een persoon die is ondergedompeld in verschillende culturen. En daar ben ik blij om, ook al is het niet altijd makkelijk.
GV: “L'Amour, La Liberté” (Liefde, Vrijheid) is de titel van één van je stukken. Je bent ook een programma gestart voor minderbedeelde kinderen en wezen uit het Ketsa Centre in Vontovorona, op Madagascar. Je kunt zeggen dat je een sociaal betrokken mens bent. Bij welke sociale vraagstukken voel je je vooral betrokken en welke rol kan de dans in onze huidige maatschappij spelen?
GR: Dance, I would even go far as to say art in general, is an essential cultural medium for change and plays an important role in our society. I think that the mission of any artist is to pass on a message. Mine is simply a message of hope for a better world. I hope that one day, despite our differences, we will be able to live harmoniously together. It is a utopia, but that is what I stand for and this is why I get involved.
GR: Dans, en ik zou zelfs zover gaan om te zeggen kunst in het algemeen, is een essentieel cultureel medium voor verandering en speelt een belangrijke rol in onze maatschappij. Ik denk dat iedere kunstenaar de missie heeft om de boodschap door te geven. Mijn boodschap is gewoon die van hoop op een betere wereld. Ik hoop dat we op een dag, ondanks onze verschillen, in staat zullen zijn om harmonisch samen te leven. Het is een utopie, maar het is wel waar ik voor sta en waarom ik me ermee bezig houd.
GV: Is er nog een deel van Gwen dat het publiek niet kent en dat je zou willen delen?
GR: I think the interview sums me up, but Gwen is a great dreamer [smiles].
GR: Ik denk dat het interview wel samenvat wie ik ben, maar Gwen is een enorme dromer [lacht].
GV: Dank je, Gwen, en veel succes met al je projecten!